ยิ่งมีฮีโร่ยิ่งไปไม่รอด | บวร ปภัสราทร

แต่พอมากเรื่องขึ้นมาจริงๆ และเป็นปัญหาที่ไม่มี Quick Win ก็เกินกำลังฮีโร่จะจัดการให้ได้ แถมไม่มีใครที่พยายามอย่างจริงจังที่จะแก้ไขปัญหานั้น ในกรณีเช่นนี้ ไม่ใช่แค่ฮีโร่ที่ไปไม่รอด แต่ผู้คนที่เชื่อถือในฮีโร่ก็จะจมอยู่กับปัญหานั้นไปด้วย

ที่ใดที่คนนึกถึงฮีโร่กันอยู่เสมอนั้น บ่งบอกว่าในที่นั้นมีปัญหาเรื่องกระบวนการตัดสินใจที่ไม่รอบคอบเพียงพอในเรื่องอนาคตขององค์กรนั้น ตัดสินอนาคตกันไปตามเหตุการณ์รอบตัวในขณะนั้นเป็นสำคัญ ส่งผลให้ไม่มีกลยุทธ์ที่เป็นเรื่องเป็นราว ทำไปตามหน้างาน เลยเจอปัญหาอยู่เป็นประจำ จนต้องหาใครสักคนไว้ปัดเป่าปัญหา 

การที่ต้องใช้ฮีโร่ในทุกครั้งที่มีปัญหา สะท้อนให้เห็นว่าองค์กรนั้นยังไม่มีวิสัยทัศน์ที่ชัดเจน ขาดการคิดเชิงกลยุทธ์ จนทำให้การทำงานไม่มีประสิทธิผลเพียงพอที่จะหลีกเลี่ยงปัญหาที่ไม่ควรจะเกิดขึ้นได้

ถ้าไม่รู้จักจัดการความเสี่ยง ไม่รู้จักคาดการณ์อนาคต ไม่มีการกำหนดเป้าหมายการงานที่เป็นรูปธรรม องค์กรมักได้พบกับฮีโร่ที่มาพร้อมกับเหตุการณ์ที่ไม่ควรจะเกิดขึ้นหากมีการบริหารความเสี่ยงกันอย่างจริงจัง

งานไม่เสร็จตามกำหนดการเพราะไม่มีเป้าหมายที่แน่นอนสำหรับแต่ละขั้นตอนการงาน เลยต้องมีฮีโร่มาเร่งรัดให้การงานไปได้ตามที่กำหนดไว้ ฮีโร่ไม่ได้เกิดขึ้นโดยบังเอิญ แต่เกิดขี้นเพราะการด้อยความสามารถในการจัดการในองค์กรนั้น

การมีฮีโร่ในองค์กรบ่งบอกว่า การงานไม่มีการกระจายอำนาจการทำงานลงไปสู่บุคลากรอย่างเพียงพอ แทบทุกเรื่องเลยต้องมาลงที่ฮีโร่ ผู้บริหารที่สอนงาน และสร้างทีมทำงานไม่เป็น จะกลายเป็นฮีโร่ในการงานนั้น ติดตรงไหนก็เรียกฮีโร่มาแก้ไข

ผู้บริหารเลยชอบบทบาทนี้ แล้วทำนุบำรุงบทบาทฮีโร่ของตนไว้ ทั้งๆ ที่เป็นการด้อยศักยภาพของทีมงาน ตำรวจเมืองก็อธแฮมทำอะไรไม่ได้เลยถ้าไม่มีมนุษย์ค้างคาว

ถ้ามัวแต่เชื่อกันว่าสถานการณ์สร้างวีรบุรุษ วีรสตรี ใครๆ ในทีมงานจะมุ่งแต่จะสร้างสถานการณ์ให้จนมุมกับปัญหา เพื่อให้ตนมีบทบาทกลายเป็นฮีโร่ ซึ่งแสดงให้เห็นว่า กระบวนการประเมินผลงานขององค์กรนั้นกำลังล้มเหลว

ใครสร้างความสำเร็จขึ้นจากการป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาจะไม่ได้รับการใส่ใจ ไม่ได้รางวัล ใครสร้างสถานการณ์ให้ตนเองได้แสดงฝีมือ จะได้รับการยกย่องชื่นชม ทั้งองค์กรก็เลยกลายเป็นที่รวมของคนสร้างสถานการณ์ให้องค์กรจนมุมกับแทบทุกปัญหา

ที่ใดที่ชื่นชมเฉพาะแนวทางการทำงานแบบใดแบบหนึ่งเป็นพิเศษ โดยไม่ค่อยยอมรับแนวทางใหม่ๆ ในการทำงาน เมื่อใดก็ตามที่พบเจอใครสักคนที่สร้างความสำเร็จตามแนวทางการทำงานที่กลุ่มคนในองค์กรนั้นชื่นชอบ ใครคนนั้นก็กลายเป็นฮีโร่

ซึ่งถ้าเชื่อกันแบบนี้ จะจำกัดหนทางในการปรับตัวขององค์กรเพื่อรับมือการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ไปรอดถ้าทุกอย่างเหมือนเดิม แต่พังทันทีที่รอบตัวแตกต่างไปจากเดิม

ถ้าข้อมูลบางเรื่องที่บ่งชี้ความเสี่ยงหรือบ่งชี้ปัญหาอยู่เฉพาะในมือของคนบางกลุ่ม โดยที่กลุ่มอื่นไม่ได้ทราบในเรื่องนี้ จนกระทั่งปรากฏปัญหาขึ้นมา ซึ่งแน่นอนว่าคนที่มีข้อมูลที่ครบถ้วนในปัญหานั้น มีโอกาสสูงกว่าที่จะแก้ไขปัญหานั้นได้โดยเร็ว

ในทำนองเดียวกับที่ความรู้ในการทำงานในบางเรื่องไม่มีการแบ่งปันอย่างทั่วถึง คนบางกลุ่มจึงพลาดท่าสร้างปัญหาขึ้นมาโดยความรู้เท่าไม่ถึงการ แต่ก็จะมีฮีโร่จากคนกลุ่มที่มีความรู้ในเรื่องนั้นเป็นอย่างดีเข้ามาจัดการได้

การกระจุกตัวของข้อมูลสารสนเทศ และความรู้ที่จำเป็นสำหรับการทำงานไว้เฉพาะกลุ่ม สร้างฮีโร่ได้ แต่สร้างความสำเร็จในการงานที่เพิ่มขึ้นไม่ได้

ปีใหม่นี้อยากชวนให้เปลี่ยนใจเลิกเรียกหาฮีโร่ในแทบทุกครั้งที่มีปัญหา แต่ให้หันมาใส่ใจกับการทำงานอย่างมีแบบแผน มีหลักการที่คงเส้นคงวา มีความรอบคอบรัดกุม และมีการเตรียมพร้อมรับมือความเสี่ยงต่างๆไว้อย่างเป็นระบบ ถ้าใส่ใจตามนี้แม้จะไม่ค่อยตื่นเต้นเหมือนที่มีฮีโร่มาปัดเป่าปัญหา แต่รับประกันว่าจะช่วยให้ชีวิตท่านดีกว่าเดิมแน่ๆ