อบจ.สมุทรสาคร เปิดตัว ‘กางเกงปู’ (ก้ามดาบ) โชว์อัตลักษณ์ทางศิลปะ

เมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2567 องค์การบริหารส่วนจังหวัดสมุทรสาคร เปิดตัว "กางเกงปู" (ก้ามดาบ) โดยลวดลายกางเกงถูกออกแบบให้โชว์อัตลักษณ์ทางศิลปะ วิถีชีวิตและระบบนิเวศของสมุทรสาคร ผ่านภาพวาดลายเส้น พิมพ์คมชัด สวยงาม ติดแน่นกับเนื้อผ้าไม่ลอก และเพิ่มคุณภาพทนทานของกางเกง โดยการใช้ผ้าไหมอิตาลี่ (Italian Silk) ซึ่งมีความยืดหยุ่น และผิวเรียบเป็นเงางาม แทนผ้าเรยอน (Rayon) อย่างกางเกงช้างทั่วไป ซึ่งมักจะมีปัญหาเรื่องความคงทนหรือเป้าแตก โดยคาดหวังผลักดันให้เป็นกางเกงลายจังหวัดสมุทรสาคร หรือช่วยจุดประกายไอเดีย เป็นจุดเริ่มต้นต่อยอดไปสู่การผลิตสินค้าต่อไป

โดยลวดลายต่างๆ บน "กางเกงปู" จะมีเรื่องเล่าอันแสดงถึงอัตลักษณ์ทางศิลปะ วิถีชีวิตและระบบนิเวศของสมุทรสาคร ซึ่งประกอบด้วย

• ลายป่าชายเลน

เป็นลวดลายของต้นโกงกาง สัญลักษณ์แห่งพืชพันธ์ป่าชายเลน บนเส้นโค้งลงล่างเป็นตัวแทนของพื้นที่น้ำท่วมถึงอย่างชายเลน และหยดน้ำที่แสดงถึงความชุ่มชื่น ประกอบกันเป็นป่าชายเลน แหล่งอาหารสำคัญของท้องสมุทร

• ลายคลื่นน้ำ 3 ระลอก

เป็นลวดลายของคลื่นน้ำผสานเข้ากับลายเส้นตัดแหลมคล้ายลายกนก จำนวน 3 ระลอก ตลอดแนวชายฝั่ง แสดงถึงความอุดสมบูรณ์ของทะเล ความท้าทายของคลื่นลมที่มีต่อวิถีชีวิตการประมงอันนำมาซึ่งอาหารทะเล และความเป็นพื้นที่ติดทะเล ซึ่งติดกับทะเลตลอดแนวชายฝั่งจากตะวันตกสุดของจังหวัด จนถึงตะวันออกสุดของจังหวัด 

• ลายปูก้ามดาบตัวเล็กสลับกับต้นไม้ชายเลน

เป็นลวดลายแสดงถึงความสำคัญของปูก้ามดาบในระบบนิเวศป่าชายเลน โดยปูก้ามดาบนอกจากจะเป็นสิ่งบ่งชี้ถึงความอุดมสมบูรณ์ของป่าชายเลนเช่นเดียวกับปลาตีนแล้ว ยังมีหน้าที่เสริมในการเป็น "เทศบาล" "ผู้เฝ้ายาม" และ "ผู้ผลิตอาหาร" แห่งป่าชายเลนด้วย โดยปูก้ามดาบจะกินซากพืช ซากสัตว์เป็นอาหาร และผ่านกระบวนการย่อยสลาย ขับถ่ายออกมาเป็นมูล ซึ่งเปี่ยมด้วยคุณค่าทางสารอาหารสำหรับสัตว์ทะเลขนาดเล็กๆ และเมื่อถูกน้ำทะเลชะล้างก็จะสล่ายตัวเป็นอาหารใหแก่เหล่าแพลงตอน ซึ่งเป็นหนึ่งในปัจจัยสำคัญของห่วงโซ่อาหารอีกด้วย อีกทั้ง ปูก้ามดาบ ยังเป็นสัตว์ที่มีสัญชาตญาณพิเศษ แสดงพฤติกรรมปิดปากหลุม กลายเป็นการเตือนภัยก่อนน้ำขึ้นด้วย

• ลายคลื่นน้ำ 3 เส้น

เป็นลวดลายของคลื่นน้ำ จำนวน 3 เส้น แสดงถึงพื้นที่และสมญานาม "เมือง 3 น้ำ" ประกอบด้วย น้ำจืด น้ำเค็ม และน้ำกร่อย ซึ่งเป็นพื้นฐานของการทำเกษตรและประมงอันหลากหลายในพื้นที่

• ลายจักรีประยุกต์ (ลายดอกเดซี่) และเลขมงคล

เป็นลวดลายของช่อดอกเดซี่ในสไตล์ของลวดลายที่นิยมวาดลงบนเครื่องเบญจรงค์ ซึ่งเรียกกันว่า "ลายจักรี" ซึ่งมีที่มาจาก การที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ทรงมีพระราชดำริให้วาดลายดอกเดซี่บนเครื่องเบญจรงค์ เพื่อมอบเป็นที่ระลึกแก่เชื้อพระวงศ์ จึงเรียกชื่อลายเครื่องเบญจรงค์ที่เขียนด้วยลายดอกเดซี่ว่า "ลายจักรี" อีกทั้งลายจักรียังได้รับการคัดเลือกให้เป็นลายเสื้อประจำจังหวัดสมุทรสาครไปแล้วด้วย 

ในกางเกงปูก้ามดาบนี้ จึงได้ออกแบบประยุกต์ลายจักรีดั้งเดิมและนำเสนอใหม่ โดยได้นำช่อและดอกเดซี่มาเกี่ยวกระหวัดกันเป็นรูปเลข  8 ซึ่งเป็นเลขมงคลตามความเชื่อของชาวไทยเชื้อสายจีน

• ลายปูก้ามดาบใหญ่

ลายปูก้ามดาบตัวใหญ่ เห็นเด่นชัด ซึ่งเป็นทำท่าทางคล้ายการแสดงความรักแบบเกาหลี เป็นตัวแทนของการรณรงค์ให้พวกเราช่วยกันบำรุงรักษาและดูแลระบบนิเวศป่าชายเลนให้คงอยู่กับพวกเราตลอดไป

• ลายพิกุลประยุกต์

ลายพิกุล หรือลายพิกุลทอง เป็นอีกหนึ่งลวดลายโบราณที่นิยมวาดลงบนเครื่องเบญจรงค์ ซึ่งมีประวัติมายาวนาน ผ่านกาลเวลามาจนกระทั่งในปัจจุบัน "เครื่องเบญจรงค์" กลายเป็นสินค้า OTOP ระดับ 5 ดาว และยังเป็นศิลปะหัตกรรมที่สร้างชื่อเสียงให้แก่จังหวัดสมุทรสาครเป็นอย่างมาก 

โดยการใช้ลายพิกุลประยุกต์นั้นได้ออกแบบขึ้นใหม่โดยใช้แรงบันดาลใจจากลายพิกุลเดิม เพื่อแสดงถึงความอัศจรรย์ของเส้นทางการเดินทางผ่านกาลเวลาอันแสนนานของเครื่องเบญจรงค์โบราณสู่สินค้าสร้างชื่อสมุทรสาคร และในการประยุกต์ลายใหม่นั้นได้ออกแบบให้กลีบดอกแต่ละกลีบมีสัญลักษณ์ลายเส้นคล้ายเครื่องหมาย infinity 2 ชุดที่เกี่ยวกระหวัดไว้ด้วยกัน แสดงถึงวิถีชีวิตที่ดำเนินต่อไปเรื่อย ๆ และการเติบโตของสังคมที่สามัคคี ร่วมไม้ร่วมมือ พึ่งพาอาศัยกันของคนในชุมชน

ในเส้นกรอบของกลีบดอกใหญ่ที่คล้ายใบโพธิ์อันเป็นตัวแทนของพุทธศาสนาซึ่งเป็นศาสนาหลัก และกลีบดอกจำนวน 4 กรอบนั้นเพื่อสื่อความหมายถึงความเป็นสังคมพหุวัฒนธรรมอันประกอบด้วย 4 กลุ่มชาติพันธ์ ที่เข้ามาอยู่อาศัยทำกินต่างยุคต่างสมัยกัน แต่ทุกกลุ่มต่างอาศัยอยู่ในดินแดน "สาครบุรี" ประกอบด้วย ไทยพื้นถิ่น ไทยจีน ไทยรามัญ และไทยทรงดำ

ซึ่งต่างช่วยกันขับเคลื่อนให้สมุทรสาครเจริญก้าวหน้าอย่างในทุกวันนี้ และข้างกลีบดอกจะมีรูปหยดน้ำ แสดงถึงวิถีชีวิตของผู้คนที่ใกล้ชิดกับสายน้ำ ในขณะเดียวกัน ก็มีลายพิกุลประยุกต์ขนาดเล็กอยู่ข้างๆ กันอีกที หมายถึงความร่วมมือและการอยู่ร่วมกันของชาวต่างชาติที่เข้ามาทำงานเป็นแรงงานอยู่ในจังหวัดสมุทรสาคร ซึ่งถือเป็นอีกหนึ่งฟันเฟืองของการพัฒนาเช่นกัน

• ลายประจำยาม

ลายประจำยาม เป็นลายไทย พื้นฐานอีกประเภทหนึ่งที่นิยมวาดลงบนเครื่องเบญจรงค์ โครงสร้างของลายจะอยู่ในสี่เหลี่ยมจัตุรัส มีลักษณะคล้ายดอกไม้สี่กลีบ เป็นลายที่มีลักษณะวิจิตรคล้ายลายกนก จึงเป็นลายที่แสดงถึงความเอกลักษณ์ศิลปะไทยได้อย่างสวยงาม

 

 

ภาพจาก : อบจ.สมุทรสาคร , Sakhon Guide By อบจ.สมุทรสาคร