ก๊กสังคม ชุมชนออนไลน์ ต้องมีกฎบัตร | บวร ปภัสราทร

ตั้งแต่พบเจอกัน ท่องเที่ยวสังสรรค์ด้วยกัน ไปจนกระทั่งร่วมกันกระทำการงานบางอย่าง ซึ่งส่วนมากก็ไม่ใช่การงานเพื่อการทำมาหากิน แต่เป็นการงานเพื่อสังคม หรือเพื่อสนองความชอบของกลุ่มมากกว่า

ปัญหาที่เจอกันเป็นประจำคือ เกิดกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับเรื่องที่คนในกลุ่มไม่ได้ตั้งใจไว้ในแรก เริ่มจากรวมกันเพื่อสนทนาธรรม ไปสักพักกลับกลายไปเป็นกิจกรรมกำจัดมารไปได้ 

การรวมกลุ่มแบบหลวม ๆคล้าย ๆกับเป็นก๊กทางสังคมเกิดขึ้นได้ง่าย แต่มักไม่ค่อยยั่งยืน ก๊กแตกให้เห็นอยู่เป็นประจำ

ที่น่าเวทนาที่สุดคือในตอนเริ่มต้นรวมกันเป็นก๊ก ดูเหมือนต่างเป็นมหามิตรระหว่างกัน แต่รวมก๊กกันไปสักพัก คนที่เคยคิดว่าเป็นมหามิตรกับกลายเป็นศัตรูตัวฉกาจ จองเวรจองกรรมกันไปอีกนานเท่านาน

แม้ว่าก๊กสังคมนั้นจะแตกดับไปแล้ว สร้างก๊กสังคมอย่างไรให้ได้ความสบายใจ และไปกันได้อย่างยั่งยืนเป็นงานวิจัยที่หลายสำนักพยายามหาคำตอบที่ดีในเรื่องนี้ ที่น่าสนใจและทำได้ตั้งแต่เริ่มต้นคือตกลงกันไว้เป็นกฎบัตรเสียก่อนที่จะตกลงปลงใจรวมก๊กสังคมกัน 

เมื่อเริ่มถูกอกถูกใจกันแล้วคิดจะรวมกลุ่มกันเป็นก๊กสังคม ให้ตกลงกันตั้งแต่แรก ตกลงกันตั้งแต่ยังไม่มีอะไรต่ออะไรบาดใจกัน  ว่าเราจะมารวมก๊กกันนี้เพื่อวัตถุประสงค์อะไร อย่าแค่คุยกันในวงกาแฟแล้วเดินหน้าตั้งชื่อก๊กกันอย่างจริงจัง ให้ร่างขึ้นมาเป็นข้อความที่ทุกคนอ่านแล้วเข้าใจตรงกัน

จะรวมก๊กกันเติมเต็มความสุขจากการเล่นดนตรี ก็บันทึกวัตถุประสงค์กันไปชัด ๆเลยว่าเรามารวมกันเพื่อใช้ดนตรีสร้างความสุขในก๊กของเรา วันหน้าเล่นดนตรีด้วยกันแล้วคนหนึ่งบอกว่าเล่นอย่างนี้ไม่ใช่มืออาชีพ วันนั้นจะได้เตือนกันเองว่าเราไม่ได้มารวมกันเพื่อสร้างอาชีพ

แต่เราใช้ดนตรีสร้างความสุข จะเล่นเพี้ยนไปบ้างก็เพียงแค่ขอให้ยังสุขได้ก็พอแล้ว วันหน้าจะได้ไม่ต้องทะเลาะกันว่าฝึกมาตั้งนานทำไมยังเล่นผิดกันอีก

กฎบัตรที่ดีสำหรับก๊กสังคมต้องมีวัตถุประสงค์ที่ชัดเจนจนเป็นที่เข้าใจตรงกันทั่วหน้า ตกลงกันตั้งแต่แรกทำได้ง่ายกว่ามาตกลงกันหลังจากที่ก๊กเริ่มขัดแย้งกันแล้ว

กำหนดไว้ในกฎบัตรเลยว่า เราต้องการได้อะไรจากการรวมตัวกันตามวัตถุประสงค์ที่ตกลงกันไว้แล้ว ถ้าจะรวมก๊กกันเพื่อการท่องเที่ยวต่างประเทศ ก็ประมาณกันไปเลยว่าเราจะไปกันสักกี่ประเทศ  ไปแล้วเราอยากได้ประสบการณ์ท่องเที่ยวแบบไหน

กิจกรรมในก๊กจะเป็นกิจกรรมที่ทุกคนมีภาพที่ต้องการให้เกิดขึ้นเป็นภาพเดียวกัน ทำให้วางแผนและจัดการกิจกรรมได้ง่ายขึ้น รวมถึงไม่เกิดการขัดแย้งจากความเข้าใจผลลัพธ์ที่ต้องการให้เกิดขึ้นไม่ตรงกัน

รู้ล่วงหน้าด้วยว่าที่เรามารวมก๊กกันนี้ ภาระที่แต่ละคนจะต้องมีให้กับก๊กมีมากหรือน้อยเกินกว่าที่ตนเองปรารถนาให้เกิดขึ้นหรือไม่ ผลลัพธ์ตามวัตถุประสงค์ที่ทุกคนเห็นตรงกัน ช่วยให้คุยกันเรื่องกิจกรรมได้เจาะจงมากขึ้น ลดอัตตาที่มาจากความแตกต่างในความเชื่อ ความชอบที่แต่ละคนมีมาแต่ดั่งเดิม

ก๊กจะอยู่ได้ยาวนานขึ้น โดยทุกคนพอใจกับการรวมอยู่ในก๊กเพิ่มมากขึ้น ตามจำนวนกิจกรรมที่ประสบความสำเร็จ

กำหนดกฎของการเข้าร่วมก๊กไว้ล่วงหน้า วันหน้าคนใหม่ที่เข้ามาจะได้ไม่แปลกแยกไปจากคนเดิมมากเกินไป ใครที่อยากไปชวนเพื่อนเข้ามารวมก๊ก จะได้คัดกรองได้เองว่าเพื่อนคนไหนบ้างที่ชวนเข้ามาได้ คนไหนชวนไม่ได้ เพราะไม่เป็นไปตามกฎการเข้าร่วมก๊ก 

ที่สำคัญคือต้องมีการตกลงกันไว้ตั้งแต่ก่อนจะร่วมกันทำกิจกรรมตามวัตถุประสงค์ของการรวมก๊กว่า สิ่งที่พึงให้คนในกลุ่มกระทำมีอะไรบ้าง พร้อมกับป้องกันไม่ให้เกิดเหตุการณ์ที่ไม่ควรจะเกิดขึ้นในกลุ่มไว้ล่วงหน้า โดยตกลงเป็นกฎบัตรไว้ว่าสิ่งที่ไม่ควรทำนั้นมีอะไรบ้าง ถ้าตกลงกันไว้ล่วงหน้าจะได้รู้ว่าตัวฉันควรจะร่วมกับก๊กสังคมนี้หรือไม่ 

ก๊กสังคมที่ดีต้องมีกฎบัตร ถ้าไม่มีกฏบัตร ก๊กเพื่อนจะกลายเป็นก๊กศัตรูอย่างแน่นอน

 

คอลัมน์ ก้าวไกลวิสัยทัศน์

รศ.บวร ปภัสราทร 

นักวิจัย Digital Transformation

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี

email. [email protected]