ป.ป.ช.ซุ่มตีตกคดี “อดีตบิ๊กพาณิชย์” ปมตรวจสอบคุณภาพโครงการจำนำข้าว

เมื่อวันที่ 7 ก.ย. 2565 มีความคืบหน้าจากสำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ถึงการไต่สวนเจ้าหน้าที่ของรัฐ ที่ถูกกล่าวหาว่าพัวพันกับความไม่ชอบมาพากลในโครงการรับจำนำข้าว และระบายข้าวแบบรัฐต่อรัฐ (จีทูจี) สมัยรัฐบาล น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร โดยมีอดีตข้าราชการระดับสูงในกระทรวงพาณิชย์หลายรายอยู่ระหว่างการไต่สวน

เมื่อเร็ว ๆ นี้ ที่ประชุมคณะกรรมการ ป.ป.ช. มีมติตีตกข้อกล่าวหาของ นางปราณี ศิริพันธ์ หรือนางอุษมา พิมสาร เมื่อครั้งดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ กรณีถูกกล่าวหาว่า กระทำความผิดฐานทุจริตต่อหน้าที่ หรือกระทำความผิดต่อตำแหน่งหน้าที่ราชการ ว่าทราบผลการตรวจสอบคุณภาพข้าวจากผู้ใต้บังคับบัญชาตามโครงการรับจำนำข้าวว่าไม่ตรงตามมาตรฐาน และไม่เป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดไว้ แต่ไม่นำเสนอให้คณะอนุกรรมการตรวจสอบและติดตามการรับจำนำข้าวทราบ ทำให้คณะอนุกรรมการตรวจสอบและติดตามการรับจำนำข้าว มิได้ดำเนินการอย่างใด ๆ ตามอำนาจหน้าที่

โดยนางปราณี ถูกกล่าวหาว่า ทราบผลการตรวจสอบคุณภาพข้าวจากผู้ใต้บังคับบัญชาตามโครงการรับจำนำข้าวว่าไม่ตรงตามมาตรฐาน และไม่เป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดไว้ แต่ไม่นำเสนอให้คณะอนุกรรมการตรวจสอบและติดตามการรับจำนำข้าวทราบ ทำให้คณะอนุกรรมการตรวจสอบและติดตามการรับจำนำข้าว มิได้ดำเนินการอย่างใด ๆ ตามอำนาจหน้าที่

ผลการพิจารณาของคณะกรรมการ ป.ป.ช. จากการไต่สวนข้อเท็จจริงรับฟังได้ว่า ตามที่คณะอนุกรรมการตรวจสอบและติดตามการรับจำนำข้าว ในการประชุมครั้งที่ 1/2554 เมื่อวันที่ 16 กันยายน 2554 มีมติมอบให้กรมการค้าต่างประเทศ จัดชุดตรวจสอบคุณภาพข้าว เพื่อทำการตรวจสอบการปฏิบัติงานของผู้ตรวจสอบคุณภาพข้าว (Surveyor) ในการรับมอบข้าวสารเข้าโกดังกลาง 

กรมการค้าต่างประเทศ ได้ดำเนินการโดยมอบให้สำนักมาตรฐานสินค้านำเข้าส่งออก จัดอัตรากำลังเจ้าหน้าที่เพื่อเป็นชุดตรวจสอบคุณภาพข้าว จำนวน 20 ชุด ชุดละประมาณ 5- 8 คน ลงไปตรวจสอบการปฏิบัติงานของผู้ตรวจสอบคุณภาพข้าว (Surveyor) ที่คลังสินค้ารับข้าวสารเข้ามา โดยชุดตรวจสอบคุณภาพข้าว ได้ตรวจสอบปริมาณและคุณภาพข้าวตามประกาศกระทรวงพาณิชย์ เรื่อง มาตรฐานสินค้าข้าว พ.ศ. 2540 และบันทึกผลการตรวจสอบลงในเอกสารบันทึกการตรวจสอบคุณภาพ/ปริมาณข้าวสารที่อยู่ในโกดังกลาง (โครงการรับจำนำข้าวเปลือก ปีการผลิต 2555/2556) และใบแนบรายงานผลการตรวจสอบข้าว (ปลายข้าว) โดยให้หัวหน้าคลังสินค้าและพนักงานบริษัทตรวจสอบคุณภาพ (Surveyor) ประจำโกดัง ซึ่งมีหน้าที่รับผิดชอบโดยตรง ตามสัญญาจ้างตรวจสอบคุณภาพข้าวสาร (Surveyor) ลงชื่อรับทราบผลการตรวจสอบว่าตัวอย่างข้าวสารที่รับมอบมีคุณภาพตามมาตรฐานหรือไม่ถูกต้องตามมาตรฐาน 

โดยตามมติคณะอนุกรรมการดังกล่าวเพียงแต่มอบให้กรมการค้าต่างประเทศดำเนินการจัดชุดตรวจสอบคุณภาพข้าว เพื่อตรวจสอบการปฏิบัติงานของผู้ตรวจสอบคุณภาพข้าว (Surveyor) เท่านั้น มิได้ระบุให้กรมการค้าต่างประเทศจะต้องรายงานผลการดำเนินการให้คณะอนุกรรมการทราบ และการรายงานผลการตรวจสอบคุณภาพและปริมาณข้าวสารฯ ณ โกดังกลาง ของผู้ใต้บังคับบัญชาที่มีถึงอธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ ที่ผ่านมา จะเป็นการรายงานเพื่อทราบ ตามปกติของสำนักมาตรฐานสินค้านำเข้าส่งออกเท่านั้น และข้อเท็จจริงยังฟังไม่ได้ว่าผู้ถูกกล่าวได้รับทราบรายงานผลการตรวจสอบคุณภาพข้าวแล้ว

คณะกรรมการ ป.ป.ช. พิจารณาแล้วมีมติเป็นเอกฉันท์ (มีกรรมการ ป.ป.ช.ร่วมประชุม 8 ราย จากทั้งหมด 9 ราย) ด้วยคะแนนเสียง 8 เสียง ว่าจากการไต่สวนเบื้องต้น ข้อเท็จจริงและพยานหลักฐานยังไม่เพียงพอที่จะรับฟังได้ว่า นางปราณี ศิริพันธ์ หรือนางอุษมา พิมสาร ผู้ถูกกล่าวหาได้กระทำความผิดตามที่กล่าวหา ข้อกล่าวหาไม่มีมูล ให้ข้อกล่าวหาตกไป