กฎกระทรวงคลายล็อค “ตลาดสุรา-เบียร์” สกัดเกมทลาย “ทุนใหญ่” ธุรกิจน้ำเมา

         ราชกิจจานุเบกษา ลงประกาศ กฎกระทรวงการรคลังว่าด้วยการผลิตสุรา พ.ศ.2565 หลังจากที่  “คณะรัฐมนตรี” (ครม.) อนุมัติหลักการเมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายน  และมีผลบังคับใช้ทันที   2 พฤศจิกายน 

         ทำให้ถูกตั้งข้อสังเกตว่า เป็นความจงใจ ใช้เกม “กฎหมาย” สกัด  ร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ภาษีสรรพสามิต (ฉบับที่...) พ.ศ.... หรือ ร่างกฎหมายสุราก้าวหน้า ฉบับที่เสนอโดย พรรคก้าวไกล ที่ สภาผู้แทนราษฎร เตรียมพิจารณาร่างกฎหมายฉบับนี้ ในที่ประชุมสภานัดแรกของการเปิดสมัยประชุมครั้งที่สอง ประจำปี2565 วันที่ 2 พฤศจิกายน ในวาระสองและวาระสามหรือไม่

 

         โดยในที่ประชุมสภาฯ “ส.ส.พรรคฝ่ายค้าน” อภิปรายตั้งข้อสังเกตสำคัญ ต่อการกระทำของรัฐบาล ว่า จงใจออกกฎกระทรวง เพื่อ คว่ำร่างกฎหมายสุราก้าวหน้า เพื่อกีดกันการเปิดตลาดสุราเสรี ลดการผูกขาดธุรกิจน้ำเมา ที่ปัจจุบันในตลาดของประเทศมีเพียงผู้ผลิตรายใหญ่ 7 รายที่ผูกขาดไว้ทั้งหมด

         ขณะเดียวกันตัวแทนของ “รัฐบาล” ที่ชี้แจงต่อที่ประชุมสภาฯ ยืนยันว่า กฎกระทรวงฉบับใหม่ ผ่อนคลายให้ “ผู้ผลิตสุรารายย่อย” หรือ ระดับเอสเอ็มอี  เกิดได้

         เมื่อตรวจสอบรายละเอียด "กฎกระทรวงว่าด้วยการผลิตสุรา พ.ศ.2565" และ "ร่างพ.ร.บ.สุราก้าวหน้า" แล้วพบว่ามีความต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ โดยเฉพาะการเปิด “เสรีให้ผลิตสุรา” ได้ ซึ่งร่างพ.ร.บ.สุราก้าวหน้า กำหนดไว้เป็นเงื่อนไขสำคัญ และเขียนชัดเจนให้ “กฎกระทรวง” ต้องไม่มีเงื่อนไขที่มองได้ว่า

         "กีดกันทางการค้า หรือ ทำให้เกิดการแข่งขันที่ไม่เป็นธรรม” ยกเว้น เงื่อนไข ว่าด้วยการกำหนดสัดส่วนผู้ถือหุ้นที่ไม่ใช่บุคคลสัญชาติไทย 

 

         สำหรับเงื่อนไขที่ทำให้เกิดการแข่งขันไม่เป็นธรรมนั้น “เท่าพิภพ ลิ้มจิตรกร” ส.ส.ก้าวไกล  ผู้ผลักร่างกฎหมายสุราก้าวหน้า เคยอภิปรายไว้ต่อสภาฯ ในชั้นเสนอร่างกฎหมาย ว่า เช่น ทุนการจดทะเบียน 10 ล้านบาท, ปริมาณการผลิตที่สูงเกินไป คือ แสนลิตร-10ล้านลิตร ต่อปี, กำลังของเครื่องจักรที่ผลิตสุรา หรือ เบียร์, ห้ามผลิตเเพื่อบริโภคในครัวเรือน เป็นต้น

 

         ทั้งนี้ “ร่างกฎหมายสุราก้าวหน้า” นั้น แม้ไม่ได้กำหนดลักษณะที่เเข้าข่ายกีดกัด เพราะกำหนดให้ไปเขียนไว้ในกฎกระทรวง แต่การบัญญัติกติกาสำคัญ “ห้ามกีดกันทางการค้าหรือการแข่งขันที่ไม่เป็นธรรม” ไว้ในกฎหมายแม่ ถือเป็นช่องทางที่จะเอื้อให้เกิดการเปิดตลาดเสรี  100% และ เป็นข้อต่อสู้กับทุนใหญ่ ในอนาคต

         และที่สำคัญได้กำหนดเงื่อนไขเปิดช่องให้ “ชาวบ้าน” ที่จะผลิต “สุรา” เพื่อบริโภคในครัวเรือน ไม่ใช่เรื่องผิดกฎหมายอีกต่อไป ภายใต้เงื่อนไขให้ ไปจดแจ้งรายละเอียด ของเครื่องกลั่นสำหรับผลิตสุรา ชนิดสุรา ขั้นตอนการผลิต และปริมาณการผลิต ต่อ อธิบดีกรมสรรสามิต เพื่อประโยชน์ในการตรวจสอบคุณภาพ เท่านั้น

 

 

         ทว่า กฎกระทรวงการคลัง ว่าด้วยการผลิตสุรา ปี2565 ที่แก้ไขกฎกระทรวงเดิมปี2560 นั้น ในรายละเอียดพบว่าได้ “ปลดล็อค” ในเงื่อนไขที่ “เท่าพิภพ” ตั้งข้อสังเกตว่าเป็นการกีดกันทางการค้าไว้หลาายประการ เช่น  โรงเบียร์ขนาดเล็ก หรือ คราฟเบียร์  ไม่กำหนดทุนจดทะเบียน, ไม่กำหนดกำลังผลิต แต่ต้องมีเครื่องจักรที่มีมาตรฐานตาม และปฏิบัติตามกฎหมายสิ่งแวดล้อมและสาธารณสุข, โรงเบียร์ หรือ ระดับอุตสสาหกรรม ไม่กำหนดทุนจดทะเบียนขั้นต่ำ, ไม่ระบุกำลังผลิต แต่ต้องมีสายการผลิต ติดตั้งระบบพิมพ์ เครื่องหมายการเสียภาษี และผ่านความเห็นชอบรายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อม

         สุรากลั่นชุมชนและสุราแช่ ระดับเอสเอ็มอี ให้เฉพาะการผลิตสุราขาว และยังกำหนดให้ต้องรวมตัวเป็นวิสาหกิจชุมชน ที่เพิ่มความเข้มข้นในข้อกำหนดว่าด้วยสิ่งแวดล้อมและสาธารณสุข ในกรณีที่มีเครื่องจักรเกินกว่า 50 แรงม้า, โรงงานผลิตสุราขาว , โรงงานผลิตวิสกี้ บรั่นดี จิน ที่เป็นระบบอุตสาหกรรม ยังคงข้อกำหนดที่มีปริมาณผลิต 9หมื่นลิตรต่อวัน แต่ไม่กำหนดดีกรีขั้นต่ำ

 

         ส่วนการผลิตสุราเพื่อบริโภคในครัวเรือน  ทั้ง สุราแช่ และ กลั่น ไม่ใช่เพื่อการค้า กฎกระทรวงฯ กำหนดให้ต้องขออนุญาต และห้ามผลิตเกิน 200 ลิตรต่อปี

 

         สำหรับเงื่อนไขที่เป็นข้อกำหนดด้านสิ่งแวดล้อมและสาธารณสุข ที่เพิ่มเติมเนั้น มีสาระสำคัญ อาทิ ห่างจากแหล่งน้ำสาธารณะ มีระบบบำบัดน้ำเสีย ที่ไม่ก่อให้เกิดมลภาวะต่อสิ่งแวดล้อม 

 

         และกฎกระทรวงยังมีบทเฉพาะกาลกำหนดให้ ใบอนุญาตผลิตสุราที่ได้ยื่นทำไว้ก่อนกฎกระทรวงฉบับใหม่ประกาศ ให้ถือว่าใช้ได้ต่อไปจนกว่าจะสิ้นอายุ

         สิ่งที่ กฎกระทรวงว่าด้วยการผลิตสุรา พ.ศ.2565 ประกาศใช้แบบฉุกละหุก  เพื่อหวังแก้เกมการเมือง ใน “สภา” เพื่อสกัด “ร่างกฎหมายสุราก้าวหน้า” แต่เนื้อในของกฎกระทรวงไม่สามารถปลดล็อคให้เกิดเสรีในตลาดสุรา-คราฟเบียร์ ได้แบบ100%.