กมธ.ทหาร เล็งยื่นร่างแก้ พ.ร.บ.ศาลทหารฯ ยันครอบคลุมกว่าของ 'สุทิน'

เมื่อวันที่ 25 เม.ย. 2567 นายวิโรจน์ ลักขณาอดิศร สส.บัญชีรายชื่อ พรรคก้าวไกล และประธานกรรมาธิการ (กมธ.) การทหาร เปิดเผยว่า ขณะนี้ กมธ. อยู่ระหว่างทบทวนเนื้อหาของร่างแก้ไข พ.ร.บ.ธรรมนูญศาลทหาร ที่คณะอนุฯดำเนินการเสร็จเรียบร้อยแล้ว เพื่อให้มั่นใจว่าเนื้อหาในการแก้ไขจะไม่เป็นอุปสรรคในทางปฏิบัติ โดยเมื่อวานนี้ (24 เม.ย.) ตนในฐานะประธาน กมธ.ทหาร ได้ร่วมประชุมตุลาการศาลทหารและอัยการทหาร ที่ศาลมณฑลทหารบกที่ 46 จ.ปัตตานี ร่วมกับนายเอกราช อุดมอำนวย ในฐานะประธานคณะอนุกรรมาธิการแก้ไขกฎหมายศาลทหาร พร้อมด้วยนายเชตวัน เตือประโคน รองประธาน กมธ.ทหาร และนายชยพล สท้อนดี โฆษก กมธ.ทหาร เพื่อทบทวนเนื้อหาของร่างแก้ไข พ.ร.บ.ธรรมนูญศาลทหาร ฉบับที่ กมธ. ยกร่างขึ้น ซึ่งสาระโดยรวมไม่ขัดกับร่างแก้ไขของกระทรวงกลาโหม ที่มีข่าวว่านายสุทิน คลังแสง รมว.กลาโหม เสนอต่อสภากลาโหมให้มีการแก้ไข 

นายวิโรจน์ กล่าวว่า อย่างไรก็ตามเมื่อเทียบรายละเอียดกันจะเห็นว่าร่างแก้ไขของ กมธ.ทหาร มีเนื้อหาที่ครอบคลุมกว่า ประเด็นสำคัญมีต่อไปนี้

(1) ยกเลิกศาลจังหวัดทหาร ส่วนนี้ตรงกับร่างแก้ไขของกระทรวงกลาโหม

(2) ให้ผู้เสียหาย มีอำนาจเป็นโจทก์ฟ้องคดีอาญาเองได้ทั้งในเวลาปกติและไม่ปกติ

(3) มีสิทธิอุทธรณ์ ฎีกา ทั้งในเวลาปกติ และช่วงที่มีการประกาศกฎอัยการศึกในบางพื้นที่ เว้นแต่อยู่ในสถานการณ์สงคราม หรือประกาศกฎอัยการศึกทั้งประเทศ ซึ่งส่วนนี้แตกต่างจากร่างแก้ไขของกระทรวงกลาโหม ที่อนุญาตให้อุทธรณ์ต่อศาลทหารสูงสุด ทั้งในกรณีเวลาปกติและไม่ปกติ ได้อีกศาลเดียวเท่านั้น

(4) ปรับแก้โครงสร้าง โดยให้ตุลาการศาลทหารอยู่ภายใต้การกำกับของ "คณะกรรมการตุลาการศาลทหาร" แทนที่จะอยู่ในกำกับของสำนักปลัดกระทรวงกลาโหม เพื่อให้การปฏิบัติหน้าที่ของตุลาการศาลทหารมีอิสระจากอำนาจการบังคับบัญชา โดยคณะกรรมการตุลาการทหาร 17 คน จะมีผู้แทนจากศาลยุติธรรมและศาลปกครอง เข้ามาเป็นกรรมการด้วย

(5) การพิจารณาคดีที่มีลักษณะเฉพาะให้อยู่ในอำนาจศาลชำนัญพิเศษ เช่น ศาลอาญาทุจริต ศาลทรัพย์สินทางปัญญา และศาลเยาวชนเป็นต้น 

(6) มีการกำหนดคุณสมบัติของตุลาการศาลทหารที่ชัดเจน และระหว่างการพิจารณาคดีที่มีโทษค่อนข้างสูง คือจำคุก 3 ปี ปรับ 60,000 บาทขึ้นไป ให้มีตุลาการพระธรรมนูญ ซึ่งเป็นนายทหารชั้นสัญญาบัตรที่จบการศึกษาด้านกฎหมาย 2 คน และมีตุลาการร่วมเพียงคนเดียว จากเดิมองค์คณะศาลทหาร มีตุลาการพระธรรมนูญเพียง 1 คนและมีตุลาการร่วม 2 คน ซึ่งสุ่มเสี่ยงอย่างมากที่ตุลาการศาลทหารจะถูกกดดันจากอำนาจของตุลาการร่วม 2 คน ซึ่งเป็นนายทหารที่มีชั้นยศสูงกว่า

(7) ปรับแก้ให้การสืบพยานลับหลังจำเลย จะกระทำมิได้ และให้ผู้ต้องหามีสิทธิการประกันตัวเพิ่มขึ้น ซึ่งแต่เดิมต้องใช้หลักทรัพย์ในการประกันตัวเท่านั้น ทั้งนี้ ข้อ 4-7 ที่กล่าวมา คือเนื้อหาในร่างฉบับ กมธ.ทหาร ที่แตกต่างจากร่างแก้ไขของกระทรวงกลาโหม

นายวิโรจน์ กล่าวด้วยว่า จากการแลกเปลี่ยนความคิดเห็น ทำให้ กมธ.ทหาร ได้รับข้อเสนอแนะในทางปฏิบัติที่เป็นประโยชน์อย่างมาก ซึ่งทางคณะอนุฯ จะนำไปปรับปรุงเป็นร่างที่สมบูรณ์ ก่อนเสนอเข้าสู่การพิจารณาของสภาผู้แทนในสมัยประชุมหน้า จึงหวังว่ารัฐบาลโดยกระทรวงกลาโหม ซึ่งกำลังเดินหน้าเรื่องนี้อยู่เช่นกัน จะสนับสนุนร่างฉบับ กมธ.ทหาร รายละเอียดตรงไหนที่เห็นต่าง เชื่อว่าแลกเปลี่ยนแก้ไขได้ ตราบใดที่มีความมุ่งหมายตรงกันว่าต้องการแก้ให้ถึงแก่น เพื่อประกันสิทธิของประชาชนและทำให้กองทัพอยู่ใต้รัฐบาลพลเรือนอย่างแท้จริง