เป็นนายกฯ ไม่ง่ายใช่ว่าใครก็เป็นได้

โดยต้องได้รับการเสนอชื่อเป็นแคนดิเดตจากพรรคการเมือง และต้องมีจำนวน ส.ส.ไม่น้อยกว่า 25% พร้อมทั้งได้รับการสนับสนุนจากสภาผู้แทนราษฎรมากกว่ากึ่งหนึ่งจึงจะได้รับการแต่งตั้งเป็นนายกรัฐมนตรี

รัฐธรรมนูญ พ.ศ.2560 กำหนดคุณสมบัติส่วนหนึ่งของนายกรัฐมนตรีจะต้องซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์ ไม่มีพฤติกรรมที่ฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างร้ายแรง รวมถึงไม่เป็นบุคคลล้มละลายหรือเคยเป็นบุคคลล้มละลายทุจริต ไม่เคยต้องคำพิพากษาถึงที่สุดว่ามีความผิดจากกฎหมายหลายฉบับ เช่น การฟอกเงิน ทุจริตการเลือกตั้ง หรือต้องคำพิพากษาถึงที่สุดให้ทรัพย์สินตกเป็นของรัฐเพราะร่ำรวยผิดปกติ หรือต้องคำพิพากษาถึงที่สุดเพราะทำผิดตามกฎหมายป้องกันและปราบปรามการทุจริต

ในการบริหารราชการแผ่นดินของ ครม.จะต้องปฏิบัติหน้าที่และใช้อำนาจด้วยความซื่อสัตย์ สุจริต เปิดเผยและมีความรอบคอบ และระมัดระวังในการดำเนินกิจการต่างๆ เพื่อประโยชน์สูงสุดของประเทศและประชาชนส่วนรวม รวมทั้งต้องรักษาวินัยการเงินตามกฎหมายว่าด้วยการเงินการคลังของรัฐอย่างเคร่งครัด และยึดถือและปฏิบัติตามหลักการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี ส่งเสริมให้ทุกภาคส่วนในสังคมอยู่ร่วมกันอย่างเป็นธรรม ผาสุกและสามัคคีปรองดองกัน

จากข้อบัญญัติในรัฐธรรมนูญจะเห็นว่าได้มีการบัญญัติถึงข้อห้ามการทุจริตหลายส่วนสำหรับนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรี คุณสมบัติที่กำหนดข้อห้ามการทุจริตตั้งแต่ในอดีต ข้อห้ามการทุจริตในระหว่างการปฏิบัติหน้าที่ รวมทั้งบัญญัติถึงผลการดำเนินงานของ ครม.ที่ต้องสร้างประโยชน์ให้ประเทศ ซึ่ง น.ส.แพทองธาร อยู่ระหว่างจัดตั้ง ครม.คู่ขนานไปกับการร่างนโยบายรัฐบาล โดยนโยบายใดที่ไม่สร้างประโยชน์ให้ประเทศใช้อำนาจนายกรัฐมนตรีตัดออกได้เลย

ความผาสุกของประเทศและประชาชนส่วนรวมเป็นอีกโจทย์ของ น.ส.แพทองธาร หลังจากประเทศไทยมีปัญหาเศรษฐกิจขยายตัวต่ำกว่าศักยภาพ โดยเฉพาะภาคการผลิตของไทยกำลังถดถอยทั้งการผลิตภาคเกษตรกรรม และการผลิตภาคอุตสาหกรรม ซึ่งจำเป็นที่ประเทศไทยต้องปรับโครงสร้างเศรษฐกิจเพื่อยกระดับประเทศจากกลุ่มรายได้ปานกลางระดับสูง ให้ก้าวขึ้นมาเป็นประเทศกลุ่มรายได้สูงหรือการเป็นประเทศพัฒนาแล้ว