พิรุธ 'โมเดลธุรกิจ' ไชน่า เรลเวย์ แกะรอยกวาดงานรัฐ 7.29 พันล้าน

ปมร้อน “ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10” บริษัทเครือข่าย “รัฐวิสาหกิจจีน” ที่เข้ามาเป็นหนึ่งใน “กิจการร่วมค้า ไอทีดี-ซีอาร์อีซี” ร่วมกับ “อิตาเลียนไทยฯ” กำลังถูกตรวจสอบอย่างหนักจากภาครัฐ และถูกตั้งคำถามจากภาคประชาชน ภายหลังเป็นผู้ชนะการประมูลก่อสร้างอาคารสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) แห่งใหม่ มูลค่ากว่า 2.1 พันล้านบาท แต่ยังไม่ทันสร้างเสร็จ อาคารแห่งนี้กลับถล่มลงยับเยิน หลังเกิดเหตุแผ่นดินไหวเมื่อ 28 มี.ค.2568 ที่ผ่านมา ส่งผลให้คนงานนับร้อยต้องติดภายใต้ซากปรักหักพัง มีผู้เสียชีวิต และได้รับบาดเจ็บ รวมถึงผู้สูญหายจำนวนมาก

ปัจจุบันเรื่องนี้กำลังถูกตรวจสอบจาก คณะกรรมการตรวจสอบข้อเท็จจริงที่ “แพทองธาร ชินวัตร” นายกรัฐมนตรี แต่งตั้งขึ้น รวมถึงคณะกรรมการตรวจสอบฯ ของกระทรวงมหาดไทยที่ “อนุทิน ชาญวีรกูล” รองนายกฯ และ รมว.มหาดไทย แต่งตั้ง โดยขีดเส้นดำเนินการให้แล้วเสร็จภายใน 7 วัน ซึ่งหมายความว่า จะทราบผลไม่เกินสัปดาห์หน้า

ประเด็นที่น่าสนใจ “ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10”ใช้โมเดลธุรกิจในลักษณะเป็น “กิจการร่วมค้า” กับเอกชนรายอื่น ๆ โดยเริ่มจากเข้าไป“ซื้อซอง”เอกสารการประมูลงานรัฐ แต่ไม่ได้เข้าร่วม“ยื่นซอง” หรือ“ยื่นเสนอราคา” แต่กลับไปดีลกับเอกชนไทยที่“ทุนหนา” เพื่อเข้าร่วมเป็น“กิจการร่วมค้า” ดำเนินการ“ยื่นซอง”ประมูลแทน

โดยนับตั้งแต่ปี 2561 ตั้งแต่ก่อตั้งบริษัทเป็นต้นมา พบว่า “กิจการร่วมค้า” ที่มี “ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10” เริ่มจากประมูลงานรัฐขนาดกลาง วงเงินราว 100 ล้านบาทขึ้นไป จนถึงงานขนาดใหญ่หลัก 300-500 ล้านบาท จนมาถึงงานระดับสัมปทานรัฐหลัก 1,000 ล้านบาท

"กรุงเทพธุรกิจ" สืบค้นข้อมูลจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ ตั้งแต่ปีงบประมาณ 2562 จนถึงปีงบประมาณ 2568 พบว่า “ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10” เข้าเป็นกิจการร่วมค้า และได้งานประมูลภาครัฐอย่างน้อย 14 แห่ง ระหว่างปีงบประมาณ 2562-2565 รวม 7,232,098,777 บาท หรือราว 7.2 พันล้านบาท

แห่งแรกทราบกันโดยทั่วไปแล้วคือ โครงการก่อสร้างอาคารที่ทำการ สตง. (แห่งใหม่) พร้อมสิ่งก่อสร้างประกอบวงเงิน 2,136 ล้านบาท ส่วนที่เหลืออีก 13 แห่ง มีรายละเอียด ดังนี้

• ปี 2562

1.ประกวดราคาจ้างก่อสร้างอาคารที่พักผู้โดยสารหลังใหม่ และสิ่งก่อสร้างประกอบอื่น ๆ พร้อมครุภัณฑ์อำนวยความสะดวกท่าอากาศยานนราธิวาส จ.นราธิวาส 1 แห่ง ด้วยวิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ (e-bidding) วงเงิน 639,890,000 บาท โดยกรมท่าอากาศยาน (ทย.) มี กิจการร่วมค้า ซีไอเอส เป็นผู้ชนะการเสนอราคา (ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10 ร่วมเป็นกิจการร่วมค้า)

2.ประกวดราคาจ้างก่อสร้างงานจ้างเหมาก่อสร้างทาวน์โฮม 2 ชั้น และอื่นๆ ตามโครงการเคหะชุมชนและบริการชุมชนหารายได้ จังหวัดภูเก็ต 2 ส่วน การก่อสร้างที่ 1 จำนวน 105 หน่วย การก่อสร้างที่ 2 จำนวน 97 หน่วย การก่อสร้างที่ 3 จำนวน 152 หน่วย ด้วยวิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ (e-bidding) วงเงิน 343,200,000 บาท โดยการเคหะแห่งชาติ (กคช.) มี กิจการร่วมค้า AGC10 Construction เป็นผู้ชนะการเสนอราคา ( ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10 ร่วมเป็นกิจการร่วมค้า)

3.ประกวดราคาจ้างก่อสร้างก่อสร้างอาคารเรียนและสิ่งปลูกสร้าง ของโรงเรียนวัดอมรินทราราม ด้วยวิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ (e-bidding) วงเงิน 160,692,925 บาท โดยสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน(สพฐ.) มีกิจการร่วมค้า AGC10 Construction เป็นผู้ชนะการเสนอราคา ( ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10 ร่วมเป็นกิจการร่วมค้า)

• ปี 2563

1.ประกวดราคาจ้างก่อสร้างอาคารคลังพัสดุ สถาบันการแพทย์จักรีนฤบดินทร์ จำนวน 1 งาน ด้วยวิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ (e-bidding) วงเงิน 146,121,352 บาท โดยคณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล มี กิจการร่วมค้า AGC10 Construction เป็นผู้ชนะการเสนอราคา (ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10 ร่วมเป็นกิจการร่วมค้า)

2.ประกวดราคาจ้างก่อสร้างหอพักนักศึกษา จ.ภูเก็ต 1 หลัง ด้วยวิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ (e-bidding) วงเงิน 132,146,000 บาท โดยมหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต มี กิจการร่วมค้า WGC10 Construction เป็นผู้ชนะการเสนอราคา (ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10 ร่วมเป็นกิจการร่วมค้า)

3.ประกวดราคาจ้างก่อสร้างศูนย์ราชการจังหวัดแพร่ พร้อมสิ่งก่อสร้าง จ.แพร่ จำนวน 1 แห่ง ด้วยวิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ (e-bidding) วงเงิน 540 ล้านบาท โดยสำนักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย (มท.) มี กิจการร่วมค้า AKC เป็นผู้ชนะการเสนอราคา ( ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10 ร่วมเป็นกิจการร่วมค้า)

• ปี 2564

1.จ้างก่อสร้างอาคารศูนย์ฝึกกีฬามวยมาตรฐานระดับสากล สนามกีฬาหัวหมาก กทม. (ครั้งที่ 3) ด้วยวิธีคัดเลือก (งบลงทุน) โดยวิธีคัดเลือก วงเงิน 608.4 ล้านบาท โดยการกีฬาแห่งประเทศไทย (กกท.) มี กิจการร่วมค้า ซีไอเอส เป็นผู้ชนะการเสนอราคา ( ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10  ร่วมเป็นกิจการร่วมค้า)

2.ประกวดราคาจ้างก่อสร้างอาคารชุดพักอาศัยข้าราชการตุลาการ จำนวน 72 หน่วย อาคารชุดพักอาศัยข้าราชการศาลยุติธรรม จำนวน 96 หน่วย พร้อมสิ่งก่อสร้างประกอบ ศาลอุทธรณ์ภาค 9 ด้วยวิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ (e-bidding) วงเงิน 386,000,000 บาท โดยสำนักงานศาลยุติธรรม มีกิจการร่วมค้า AKC เป็นผู้ชนะการเสนอราคา (ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10 ร่วมเป็นกิจการร่วมค้า)

3.ประกวดราคาจ้างก่อสร้างงานปรับปรุงที่ดิน ก่อสร้างอาคารศูนย์บริการลูกค้า อาคารสำนักงาน อาคารอบรมสัมมนา ป้อมยาม อาคาร Ring Main Unit อาคารแยกขยะ เสาธง รั้ว-ประตู ป้ายชื่อ ถนนคอนกรีตเสริมเหล็ก และอื่นๆ ที่ การไฟฟ้าส่วนภูมิภาคจังหวัดภูเก็ต (ส่วนที่เหลือ) (ครั้งที่ 2) ด้วยวิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ (e-bidding) วงเงิน 210,000,000 บาท โดยการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค (กฟภ.) มี กิจการร่วมค้า AKC เป็นผู้ชนะการเสนอราคา (ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10 ร่วมเป็นกิจการร่วมค้า)

4.ประกวดราคาจ้างก่อสร้างอาคารกองบังคับการ กรมพลาธิการทหารเรือ ด้วยวิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ (e-bidding) วงเงิน 179,800,000 บาท โดยกองทัพเรือ (ทร.) มี กิจการร่วมค้า AKC เป็นผู้ชนะการเสนอราคา (“ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10” ร่วมเป็นกิจการร่วมค้า)

• ปี 2565

1.ประกวดราคาจ้างก่อสร้างอาคารที่ทำการ สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ จ.นนทบุรี ด้วยวิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ (e-bidding) วงเงิน 716,448,500 บาท โดยสำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ (สทนช.) มี กิจการร่วมค้า เอ็นซีอาร์อีซี เป็นผู้ชนะการเสนอราคา (ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10 ร่วมเป็นกิจการร่วมค้า)

2.ประกวดราคาจ้างก่อสร้างอาคารสถาบันวิชาการ กฟภ. (PEA Academy) การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค จ.นครปฐม ด้วยวิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ (e-bidding) วงเงิน 606,500,000 บาท โดยการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค (กฟภ.) ศูนย์ฝึกปฏิบัติการไฟฟ้าแรงสูง มี กิจการร่วมค้า AKC เป็นผู้ชนะการเสนอราคา (ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10 ร่วมเป็นกิจการร่วมค้า)

3.ประกวดราคาจ้างก่อสร้างอาคารผู้ป่วยนอกและอุบัติเหตุ เป็นอาคารโครงสร้างคอนกรีตเสริมเหล็ก 9 ชั้น พื้นที่ใช้สอยประมาณ 21,652 ตารางเมตร (โครงสร้างต้านแผนดินไหว) จำนวน 1 หลัง ด้วยวิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ (e-bidding) วงเงิน 426,900,000 บาท โดยโรงพยาบาลสงขลา มี กิจการร่วมค้า AKC เป็นผู้ชนะการเสนอราคา (ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10 ร่วมเป็นกิจการร่วมค้า)

นอกจากนี้ ยังมีอีกหลาย 10 สัญญาที่ปรากฏชื่อ “ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10” เข้าไปร่วมประมูลงาน บางแห่งพร้อมกับ “บริษัทในเครือ” บางแห่งเข้าไปซื้อซอง แต่ไม่ยื่นเสนอราคา โดยมีบางโครงการที่ไม่สามารถตรวจสอบได้ว่า “ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10” เข้าไปร่วมกับ “กิจการร่วมค้า” แห่งใด เพื่อได้งานบ้าง

ขณะที่โครงการอื่น ๆ ข้างต้น มีบางแห่งเช่น โครงการของการกีฬาแห่งประเทศไทย และโครงการของสำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ ออกมายืนยันว่า ตึกที่ก่อสร้างไว้ หลังเกิดแผ่นดินไหวได้เข้าตรวจสอบแล้ว ไม่มีข้อบกพร่องแต่อย่างใด ส่วนโครงการที่เหลืออื่น ๆ ยังไม่มีข้อมูลยืนยันว่า ภายหลังเกิดเหตุแผ่นดินไหวแล้ว เกิดอะไรขึ้นบ้าง

นอกจาก “ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10” แล้ว ยังมีบริษัทที่ปรากฏชื่อคนไทย 3 คน ทั้ง โสภณ มีชัย มานัส ศรีอนันท์ และประจวบ ศิริเขตร อย่างน้อย 2 แห่ง เข้าไปจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐด้วย ได้แก่

บริษัท เอวาน่า อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด มีมานัส ศรีอนันท์ ถือหุ้น 52.1% ประจวบ ศิริเขตร ถือหุ้น 27.9% และบิงลิน วู สัญชาติจีน ถือหุ้น 20% โดยเป็นคู่สัญญากับภาครัฐกับการไฟฟ้านครหลวง (กฟน.) อย่างน้อย 3 สัญญา วงเงินรวม 69,259,388 บาท

บริษัท สันติภาพ อิมปอร์ต-เอ็กปอร์ต จำกัด มีประจวบ ศิริเขตร เถือหุ้น 10% มานัส ศรีอนันท์ ถือหุ้น 48% บิงลิน วู สัญชาติจีน ถือหุ้น 42% โดยเป็นคู่สัญญารัฐกับสำนักงานตำรวจแห่งชาติ (ตร.) ในการจ้างเหมาซ่อมรถยนต์ของทางราชการ อย่างน้อย 6 สัญญา รวมวงเงิน 341,489 บาท

หากนับรวมทั้ง 3 บริษัทในเครือ ทั้ง “ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10” พร้อมด้วย บริษัท เอวาน่า อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด และบริษัท สันติภาพ อิมปอร์ต-เอ็กปอร์ต จำกัด เท่ากับว่าจะเป็นคู่สัญญารัฐอย่างน้อย 22 รายการ รวมวงเงินไม่ต่ำกว่า 7,298,184,704 บาท

โครงการทั้งหมดข้างต้น ยกเว้นโครงการสร้างตึกของ สตง. ยังไม่มีการร้องเรียนถึงปัญหาการจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐแต่อย่างใด