บันทึกวันครู! 14 ปีครูใต้สังเวย 184 ชีวิต

“ครูคือเป้าหมาย ตัวเลขครูที่สูญเสีย 184 คน ทำให้ความทุกข์ทน กังวล ความกลัว เกิดขึ้นอย่างไม่หยุดตลอด 14 ปีไฟใต้”

นี่คือสถานการณ์ "ครู" ที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ใน "วันครู" ประจำปี 2561 ผ่านการบอกเล่าของ บุญสม ทองศรีพราย อดีตประธานสมาพันธ์ครู 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ ซึ่งปัจจุบันยกระดับเป็น "สมาพันธ์ครูจังหวัดชายแดนภาคใต้" โดยรวมเอาพื้นที่ 4 อำเภอของ จ.สงขลา ที่เป็นรอยต่อของสามจังหวัดชายแดนภาคใต้และมีปัญหาความมั่นคงคล้ายๆ กัน เข้ามาอยู่ในความรับผิดชอบด้วย เพื่อเป็นตัวแทน เป็นปากเป็นเสียงเรื่องสวัสดิภาพและสวัสดิการของครู

นับเป็นการปรับโครงสร้างองค์กรเพื่อเดินสู่เป้าหมาย คือการดูแลครูในพื้นที่ทุกมิติ และปัจจุบัน บุญสม ทำหน้าที่เป็นผู้อำนวยการสำนักงานสมาพันธ์ฯ

งานด้านหนึ่งที่สมาพันธ์ครูจังหวัดชายแดนภาคใต้ทำมาตลอด คือเก็บรวบรวมข้อมูล สถิติ ตัวเลข และประวัติครูที่ตกเป็นเหยื่อความรุนแรง นับถึงปัจจุบัน 14 ปีไฟใต้คร่าชีวิตครูและบุคลากรทางการศึกษาไปแล้ว 184 ราย ในจำนวนนี้เป็นการเข้าไปยิงในโรงเรียน ต่อหน้านักเรียน คาชอล์ค คากระดานดำ ถึง 11ราย นอกจากนั้นยังมีครูและบุคลากรทางการศึกษาที่ได้รับบาดเจ็บอีก 161 ราย ทรัพย์สินเสียหาย 61 ราย

จากการทำข้อมูลของสมาพันธ์ฯยังพบว่า ครูเป็นเป้าหมายอ่อนแอที่ถูกกระทำข้างเดียวมาตลอด ไม่ใช่แค่ยิงให้ตาย แต่ยังมียิงแล้วเผา ยิงในโรงเรียน นอกโรงเรียน โดยผู้สูญเสียเป็นครูไทยพุทธประมาณ 80% ที่เหลือเป็นพี่น้องมุสลิม และเป็นครูจากโรงเรียน สพฐ. (สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน) เสียเป็นส่วนใหญ่

บุญสม บอกว่า สถานการณ์ไฟใต้ทำให้ครูได้รับผลกระทบสูงมาก และส่งผลต่อคุณภาพการศึกษาที่ต่ำเตี้ยเรี่ยดิน ปัตตานี ยะลา นราธิวาส ติดอันดับรั้งท้ายของประเทศ

“เราได้รับผลกระทบจากสถานการณ์อย่างรุนแรงมาตั้งแต่ปี 47 มาจนถึงวันนี้ ผมในฐานะผู้นำครูในพื้นที่ไม่เคยคิดว่าครูจะต้องเจอชะตากรรม ต้องพบกับความสูญเสีย เสียชีวิตมากมายขนาดนี้ ที่เสียชีวิตถึง 184 ราย และยังมีที่บาดเจ็บ ทุพพลภาพ และที่ยังต้องการความช่วยเหลืออยู่อีกมาก ทั้งหมดเป็นผลจากสถานการณ์ ไม่ว่าจะเกิดขึ้นเพราะอะไร แต่ครูคือเป้าหมาย ตัวเลข 184 เป็นความทนทุกข์ ความกังวล ความหวาดกลัว ซึ่งยังเกิดขึ้นอย่างไม่หยุด”

"สถานการณ์ความไม่สงบทำให้โรงเรียนต้องหยุดสอน บางจังหวะหยุดไม่มีกำหนด เป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เด็กขาดโอกาสที่จะเรียนหนังสือเท่ากับเด็กภาคอื่น ครูก็กังวลเรื่องความปลอดภัย วิถีชีวิตครูใต้ ไปโรงเรียนเหมือนไปสู้รบในสงคราม ไม่รู้วันนี้จะได้กลับบ้านหรือเปล่า เช้าไป เย็นไม่ได้กลับ ใครจะมีสติ มีสมาธิ โดนยิงในโรงเรียนก็ 11 ราย"

แม้จะตกเป็นเป้าหมาย แต่ บุญสม บอกว่าครูทุกคนในพื้นที่ยังไม่ท้อ ยังเดินหน้าปฏิบัติหน้าที่พัฒนาการศึกษาต่อไป และเมื่อความปลอดภัยเริ่มมีมากขึ้น จากสถานการณ์ความรุนแรงที่ลดระดับลง ครูและบุคลากรทางการศึกษาไม่ตกเป็นเป้าสังหารเลยมานานกว่า 1 ปีแล้ว จากนี้ภารกิจสำคัญก็คือ ผลักดันพัฒนาการศึกษาให้สามจังหวัดชายแดนภาคใต้หลุดจากตำแหน่งรั้งท้ายของประเทศ

ส่วนเรื่องขวัญกำลังใจครู โดยเฉพาะเรื่องสวัสดิการ ครูบุญสม บอกว่า ในโอกาสวันครูปีนี้ ยังมีอีก 2 เรื่องที่อยากเรียกร้องให้รัฐบาลเร่งผลักดัน ก็คือเรื่องสิทธิ์ในการรักษาพยาบาลฟรีให้กับทายาทของครูที่เสียชีวิต และเงินเยียวยาครอบครัวละ 4 ล้านบาท

“การเยียวยาให้ทายาทครูที่ได้รับผลกระทบจนเสียชีวิต จำนวน 4 ล้านบาท เคยผ่านมติ ครม.มาแล้วในยุครัฐบาลยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ส่วนสิทธิ์ในการรักษาพยาบาลฟรีของพ่อแม่ครู ก็เป็นเรื่องสำคัญเช่นกัน เพราะปกติตอนที่ครูมีชีวิต พ่อแม่สามารถใช้สิทธิ์ครูได้ แต่พอครูเสียชีวิตในเหตุการณ์ความไม่สงบ ต้องเสียชีวิตก่อนวัยอันควร พ่อแม่ของครูกลับไม่สามารถรักษาฟรีได้อีกต่อไป ทั้งๆ ที่มีความจำเป็นในการรักษาพยาบาล โดยเฉพาะโรคประจำตัวที่ต้องกินยาต่อเนื่อง”

“ขอฝากถึงรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ หมอธีรเกียรติ เจริญเศรษฐศิลป์ และรัฐมนตรีช่วย พล.อ.สุรเชษฐ์ ชัยวงษ์ ช่วยผลักดันด้วย เราจะรอคอยความหวัง แม้จะเนิ่นนานก็ตาม” ครูบุญสม กล่าวทิ้งท้าย