เกมยื้อ “แก้รัฐธรรมนูญ” ฉบับ “เพื่อพวกเรา”

แม้ "ศาลรัฐธรรมนูญ" จะยืนยันหน้าที่ และอำนาจของรัฐสภา ต่อการแก้ไขรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ว่าทำได้ แต่มีเงื่อนไขสำคัญคือ “ต้องทำประชามติ” ถามประชาชนผู้มีอำนาจสถาปนารัฐธรรมนูญเสียก่อน

แต่สิ่งที่ “รัฐสภา” พิจารณาตีความเนื้อหา แจ่มชัดในประเด็นที่ ตัวแทน “วุฒิสภา” ​ระดับคีย์แมนฝ่ายเคลื่อนไหวแปลความว่า ด้วยกระบวนการใดๆ ของรัฐสภาไม่มีทางที่จะโอนอำนาจการแก้ไขไปให้กับ “ตัวแทนของประชาชน” ในนามของ “สภาร่างรัฐธรรมนูญ" หรือ ส.ส.ร. ได้โดยง่าย

ตามที่เนื้อหาร่างแก้ไขกำหนดไว้ ดังนั้นการลงมติวาระ 3 ร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญจึงไม่สมควรเดินหน้าต่อด้วยเหตุผลใดๆ ทั้งปวง

  

จึงมองเป็นภาพเชิงประจักษ์จาก “ฝ่ายค้าน” ได้ว่า เป็นความต้องการรวบอำนาจ-คุมการแก้ไข โดยฝั่ง เสียงข้างมากในรัฐสภา เพื่อปกป้องกติกาและกลไกต่าง ๆ ที่กำหนดไว้ในรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2560 ที่แกนนำพรรคพลังประชารัฐเชื่อมั่นว่า ทำให้พวกเขาได้เปรียบในเกมการเมืองมากที่สุด

นับตั้งแต่ปลายปี 2562 ที่ “พรรคร่วมรัฐบาล” โดยเฉพาะ “ประชาธิปัตย์” ทวงการแก้ไขรัฐธรรมนูญที่กำหนดไว้ในนโยบายรัฐบาลเร่งด่วน และเป็นเงื่อนไขสำคัญของการเข้าร่วมรัฐบาล ผสมโรงกับพรรคฝ่ายค้านที่ต้องการเดินหน้าแก้ไข

ในครั้งนั้นรัฐบาลไฟเขียวให้สภาผู้แทนราษฎรตั้งคณะกรรมาธิการวิสามัญเพื่อพิจารณาศึกษาปัญหาหลักเกณฑ์ และแนวทางแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2560 และส่ง “พีระพันธุ์ สาลีรัฐวิภาค” ที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี มาเป็นประธานเพื่อคุมเกม

  

รอบนั้น "ยื้อกระบวนการได้รวมๆ 4 เดือน" ก่อนจะได้รายงานที่ไร้ทิศทางซึ่งเป็นบทสรุปที่สังคมคาดหวัง มีเพียงแค่ศึกษาประเด็นที่เป็นปัญหาและสรุปเป็นการแก้ไขรายมาตรา

ในการศึกษาครั้งนั้นต้องยอมรับว่าทำให้สภาฯ คิกออฟประเด็นแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญผ่านการยื่นญัตติของ ส.ส.ฝ่ายค้าน และ ส.ส.พรรคร่วมรัฐบาล กระทั่งเข้าสู่การพิจารณาของรัฐสภา วันที่ 23 -24 กันยายน 2563

ทว่าขณะนั้น การอภิปรายและแนวโน้มการรับหลักการของร่างแก้ไขของรัฐสภาถูกเตะเบรกโดย “วุฒิสภา” ที่มองว่าควรให้เวลาได้ศึกษาเนื้อหาร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญทั้ง 6 ญัตติให้รอบด้านก่อนลงมติ

ผลที่ออกมาคือ การได้กรรมาธิการพิจารณาร่างรัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่...) พ.ศ.... ก่อนรับหลักการ ที่มี “วิรัช รัตนเศรษฐ" ส.ส.บัญชีรายชื่อ พรรคพลังประชารัฐ เป็นประธาน

สามารถ “ยื้อเวลาออกไปได้อีกเดือนครึ่ง” ก่อนที่รัฐสภาจะลงมติรับหลักการ 2 ร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญที่มีเนื้อหา แก้ไขมาตรา 256 และเพิ่มหมวดใหม่ว่าด้วยการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่โดย ส.ส.ร.

ซึ่ง กมธ.ใช้เวลาพิจารณาเกือบ 3 เดือน ก่อนจะผ่านพิจารณาวาระสอง แต่ต้องมาสะดุดเพราะญัตติของ “ฝ่ายเสียงข้างมาก” ที่ส่งศาลรัฐธรรมนูญให้วินิจฉัยอำนาจ และหน้าที่ของรัฐสภาต่อการแก้ไขรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ 

กระทั่งกลายเป็นประเด็นที่ทำให้กระบวนการแก้ไขรัฐธรรมนูญโดยรัฐสภาต้องสะดุด เพราะคำวินิจฉัยมีเนื้อหาที่แปลความได้หลากหลายมุม

หากนับเวลาที่กระบวนการแก้รัฐธรรมนูญถูกยื้อตั้งแต่ต้นมาจนถึงปัจจุบัน กินเวลาไปแล้ว 1 ปี 3 เดือน

 

ปฏิเสธไม่ได้ว่า เกมยื้อแก้รัฐธรรมนูญตลอดเส้นทางที่ผ่านมา ฝ่ายที่ได้ประโยชน์เชิงบวกมากที่สุดคือ “รัฐบาล” ที่มี "พรรคพลังประชารัฐ” เป็นแกนนำ ในเมื่อ “รัฐธรรมนูญฉบับนี้ออกแบบมาเพื่อพวกเรา”