“วราวุธ”ยกปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง กลไกแก้ไข Climate Change

การทำงานอย่างมีเป้าหมายและหลักการที่ชัดเจนสามารถช่วยให้การผลสำเร็จเกิดขึ้นได้ไม่ยากนัก ซึ่งการร่วมกันแก้ไขปัญหาสภาพภูมิอากาศเปลี่ยนแปลง (Climate Change) นั้น ในส่วนของประเทศไทยมีการขับเคลื่อนไม่เพียงแค่การสร้างความตระหนักรับรู้ถึงปัญหาแต่ปัจจุบันนี้ ได้เข้าสู่ขั้นลงมือปฎิบัติ

วราวุธ ศิลปอาชา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) ที่ได้มาเล่าเป้าหมาย หลักคิด และวิธีการทำงานให้ฟัง ในโอกาสปาฐกถาพิเศษในงาน สัมมนา Sustainability Forum 2023 จัดโดย กรุงเทพธุรกิจ ว่า ไม่มีใครปฎิเสธได้ว่าการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศโลกกระทบต่อทั่วโลกอย่างไรรวมถึงไทยด้วย

ประเทศไทยประสบปัญหาสภาพอากาศที่แปรปรวน ซึ่งถ้าวันนี้เรายังไม่เริ่มเปลี่ยนแปลงปัญหาสภาพอากาศแห้งแล้ง น้ำท่วมก็จะเกิดขึ้นซ้ำซาก ไทยอยู่1ใน10ประเทศที่มีความเสี่ยงทางด้านการเปลี่ยนแปลงทางด้านภูมิอากาศ” 

ทั้งนี้ ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดจากผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ คือ น้ำท่วมกรุงเทพมหานครเมื่อล่าสุดที่ผ่านมา ซึ่งไม่เหมือนสมัยก่อนที่น้ำท่วมจะเกิดจากน้ำทางเหนือจะไหลเข้ามาท่วมกรุงเทพแต่ครั้งนี้ เป็นน้ำที่เกิดขึ้นในกรุงเทพเอง เนื่องจากมีน้ำทะเลหนุนสูงขึ้นท่วมทั้งสองฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยาและไหลท่วมในหลายพื้นที่จึงนับเป็นครั้งแรกที่ ทส. ได้เข้าไปช่วยนำเครื่องสูบน้ำขนาดใหญ่เข้ามาช่วยกรุงเทพ 

ความเปลี่ยนแปลงลักษณะนี้จะทวีความรุนแรงมากขึ้น ทั้งสังคม เศรษฐกิจ เกษตรกร วันนี้ถึงเวลาที่ทุกคนในประเทศต้องปรับตัวและเปลี่ยนแปลงเพื่อช่วยรักษาโลกนี้ให้น่าอยู่และยั่งยืน”

สำหรับแผนระยะสั้น ประเทศไทยมีแผนที่ Nationally Determined Contributions หรือที่เรียกว่า NDC และจากนี้ไปจนถึง ปี ค.ศ. 2030 ตั้งใจว่าจะลดก๊าซเรือนกระจก ให้ได้ 40% ที่ผ่านมาประเทศไทยได้ผลักดันแผนงานต่าง ๆ เริ่มจาก ที่ประเทศไทยได้ลงนามสัญญา กับประเทศสวิตเซอร์แลนด์ เป็นประเทศคู่แรกในโลกที่ได้เซ็นสัญญาแลกเปลี่ยนซื้อขายคาร์บอนเครดิตภายใต้เงื่อนไข ข้อ 6.2 ความตกลงปารีส (Paris Agreement) โดยไทยให้ความสำคัญกับการเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างสมดุลและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมตามโมเดลเศรษฐกิจ BCG : Bio circular Green

นอกจากนี้ สิ่งที่สำคัญที่สุดคือ  ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ที่ริเริ่มโดยพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ล้นเกลาวรัชกาลที่ 9ซึ่ง ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง  หรือ Sufficiency Economy Philosophy (SEP) ก็คือเรื่องเดียวกับที่ สหประชาชาติแปลออกไปเป็น Sustainable Development Goals(SDGs)เพื่อให้นานาประเทศนำไปใช้เป็นแนวทางปฎิบัติ 17ข้อ  โดยในส่วนของประเทศไทย รัฐบาลก็ได้กำหนดให้เป็น BCG โมเดลและภาคธุรกิจก็ตอบรับเป็น Environment, Social, Governance (ESG)  และจะมีการต่อยอดไปอีกจากนี้

เมื่อเราได้หลักคิดที่ดีแล้ว การลงมือปฎิบัติก็คือขั้นตอนต่อไป  นั่นคือการพัฒนาแผนการปรับตัวระดับชาติ และส่งเสริมให้ชุมชนมีความพร้อมต่อการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ และส่งเสริมเศรษฐกิจหมุนเวียนที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม อย่างไรก็ตาม การนำเทคโนโลยีต่างๆมาใช้ในการเปลี่ยนแปลงยังคงมีราคาแพง มีการพูดถึงคาร์บอนเครดิตเข้ามาจะเป็นการฟอกเขียวหรือไม่ เป็น Greenwashingหรือเปล่า ต้องบอกว่าปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเกิดจากบริษัทใหญ่เท่านั้น ยิ่งบริษัทใหญ่เท่าไหร่การปล่อยคาร์บอนฟรุ๊ตปริ้นยิ่งมากเป็นเท่าตัว 

เมื่อคุณสร้างปัญหาคุณก็ต้องช่วยแก้ปัญหา เรียนผูกก็ต้องเรียนแก้ และการมีแนวคิดเกี่ยวกับคาร์บอนเครดิตเป็นเรื่องสำคัญ แต่ความโปร่งใส่ในการดำเนินการ การซื้อขายต้องมีความรัดกุม ภาคเอกชนอย่ามองว่าเป็นต้นทุนหรือภาระ ในทางกลับกันจะเป็นจุดเด่นในการแข่งขันของบริษัทมากกว่า การลงทุนจากนี้ไปจะเป็นการลงทุนที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากขึ้น”

ล่าสุด กระทรวงฯปรับเนื้อหาสาระร่างพรบ.การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ให้มีความเข้มข้นมากขึ้นตามสถานการณ์การดูแลสิ่งแวดล้อมในปัจจุบัน เพราะเดิมเป็นการเน้นให้ภาคอุตสาหกรรมสมัครในลดคาร์บอน ซึ่งไม่เพียงพอ คาดว่าน่าจะเสนอเข้าครม.ได้ในต้นปี2566 

ความพยายามเพื่อสร้างกลไกแก้ปัญหา Climate Change เป็นกุญแจสำคัญที่จะทำให้เป้าหมายเกิดขึ้นได้ในช่วงเวลาที่เหมาะสมเพราะเรื่องแบบนี้ ช้าไปก็ไม่ได้ เร็วไปก็จะกระทบต่อการดำเนินชีวิตปัจจุบัน ดังนั้น การน้อมนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาเป็นหลักของการทำงานจึงเป็นทางเลือกเพื่อทางรอดที่จะทำให้ประเทศไทยและประชาคมโลกเติบโตไปด้วยกันอย่างยั่งยืน