ทำไมเด็กรุ่นใหม่ไม่ได้ "ปลูกฝี" และเสี่ยงต่อ "ฝีดาษลิง" มากกว่ากลุ่มอื่น
ย้อนมองประวัติศาสตร์ของการ "ปลูกฝี" เมื่อ "ฝีดาษลิง" กลับมาระบาดอีกครั้ง พร้อมไขข้องใจทำไมกลุ่มคนรุ่นใหม่ถึงไม่ได้ "ปลูกฝี" เพื่อป้องกัน และมีโอกาสเสี่ยงติดเชื้อมากกว่า
"ฝีดาษลิง" หรือ "โรคฝีดาษลิง" กลับมาระบาดอีกครั้งในรอบมากกว่า 20 ปี โดยพบการระบาดแถบแอฟริกากลางและแอฟริกาตะวันตก ได้แก่ แคเมอรูน สาธารณรัฐแอฟริกากลาง คองโก กาบอง ไลบีเรีย ไนจีเรีย และเซียร์ราลีโอน ก่อนจะพบผู้ป่วยนอกเขตแอฟริกา เช่น สหรัฐอเมริกา โปรตุเกส สเปน สวีเดน สหราชอาณาจักร อิตาลี แคนาดา ออสเตรเลีย ฯลฯ ทำให้หลายประเทศในโลกต้องกลับมาเฝ้าระวังโรคฝีดาษลิงอีกครั้ง ท่ามกลางสถานการณ์โควิด-19 ที่ยังไม่คลี่คลาย
แม้ปัจจุบัน กระทรวงสาธารณสุข ยืนยันว่า ยังไม่มีการพบผู้ติดเชื้อฝีดาษลิงในไทย อย่างไรก็ตาม โรคฝีดาษลิง ก็เป็นอีกหนึ่งโรคที่ควรให้ความสนใจและเฝ้าระวัง เพราะเป็นโรคติดต่อที่นอกจากจะสามารถแพร่จากสัตว์สู่คนได้แล้วยังแพร่จากคนสู่คนได้อีกด้วย
ฝีดาษลิง ไม่ได้มีแค่ใน "ลิง"
ข้อมูลจากกรมควบคุมโรค ระบุว่า ฝีดาษลิง เกิดจากไวรัสไวรัสกลุ่ม Poxviridae จัดอยู่ในจีนัส Orthopoxvirus เช่นเดียวกับไวรัสอีกหลายชนิด ได้แก่ ไวรัสที่ทำให้เกิดฝีดาษในคนหรือไข้ทรพิษ (variola virus) ไวรัสที่นำมาผลิตวัคซีนป้องกันฝีดาษในคน (vaccinia virus) และฝีดาษวัว (cowpox virus)
ซึ่งเชื้อไวรัสฝีดาษลิงที่ว่านี้ พบได้ในสัตว์หลายชนิด โดยเฉพาะสัตว์ตระกูลลิงและสัตว์ฟันแทะ เช่น กระรอก หนูป่า ฯลฯ และที่สำคัญ คือ
คนสามารถติดโรคได้ ทั้งแบบจากสัตว์สู่คน และจากคนสู่คน
ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะหายจากโรคเองได้ โดยอาการรุนแรงมักพบใน "เด็ก" ซึ่งในประเทศแอฟริกาพบอัตราการเสียชีวิตประมาณ 10%
ข่าวที่เกี่ยวข้อง:
การ "ปลูกฝี" เพื่อป้องกัน "ฝีดาษ" หรือ "ไข้ทรพิษ"
อย่างที่กล่าวไปตอนต้นว่า "ฝีดาษลิง" จัดอยู่ในกลุ่ม Orthopoxvirus ซึ่งเป็นกลุ่มเดียวกับ "ไข้ทรพิษ" ซึ่งปัจจุบันองค์การอนามัยโลก (WHO) ประกาศว่า หมดไปจากโลกเราแล้ว
โดยเมื่อในอดีต ไข้ทรพิษ เคยสร้างความรุนแรงจากการระบาดในทั่วโลก รวมถึงประเทศไทย สำหรับสถานการณ์ในไทย ไข้ทรพิษ ปรากฏในพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ช่วงปี พ.ศ.2460-2504 มีไข้ทรพิษเกิดขึ้นทุกปี โดยมีการระบาดครั้งใหญ่ที่สุดช่วงที่เกิดสงครามราวปี พ.ศ. 2488-2489 มีผู้ป่วยมากกว่าครึ่งแสน และเสียชีวิตหลักหมื่นรายในปีเดียว
ในปี พ.ศ. 2540 กระทรวงสาธารณสุขจึงเริ่มโครงการกวาดล้างไข้ทรพิษ ด้วยวิธี "ปลูกฝี" หรือฉีด "วัคซีนป้องกันโรคไข้ทรพิษ" ซึ่งสามารถป้องกันไข้ทรพิษได้ รวมยังสามารถป้องกันโรค "ฝีดาษลิง" ได้ราว 85% อีกด้วย
ทำไมเด็กรุ่นใหม่ถึงไม่ได้ "ปลูกฝี"
อย่างไรก็ตาม แม้ครั้งหนึ่งการปลูกฝีจะเป็นเรื่องธรรมดา ที่ประชากรโลก รวมถึงประชากรไทย ต้องได้รับการปลูกฝีกันแทบทั้งสิ้น แต่ภายหลังจากปี พ.ศ. 2523 องค์การอนามัยโลก (WHO) ได้ประกาศว่าไข้ทรพิษถูกกวาดล้างหมดไปจากโลกแล้ว ไทยเราก็เริ่มทยอยหยุดปลูกฝีตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา
ทำให้ เด็กที่เกิดหลังปี 2523 ส่วนใหญ่จะไม่เคยได้รับการฉีดวัคซีนไข้ทรพิษ หรือ ถูกปลูกฝี จึงนับเป็นกลุ่มที่เสี่ยงต่อโรคฝีดาษลิงมากกว่าประชากรกลุ่มอื่นๆ นั่นเอง
------------------------------------
