‘ABC BOOK FEST 2020’ รีสตาร์ทงานหนังสือยุค ‘New Normal’

‌‌

สถานการณ์การแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 ที่เกิดขึ้นตั้งแต่ปีที่แล้วมาจนถึงปัจจุบัน เป็นเวลามากกว่าครึ่งปี ที่ทุกคนจะต้องป้องกันตัวเองด้วยการอยู่กับบ้านให้มากที่สุด ทำให้นักอ่าน นักเขียน ไม่ได้ไปงานมหกรรมและสัปดาห์หนังสืออย่างที่ปกติเคยจัดทุกปี คนที่ต้องการหนังสือจึงต้องเปลี่ยนมาสั่งซื้อออนไลน์แทน ทว่ามีข่าวดีสำหรับคนที่โหยหาบรรยากาศงานหนังสือ เพราะตั้งแต่วันที่ 24 กรกฎาคม- 2 สิงหาคม 2563 งาน เทศกาลหนังสือใจกลางเมือง ABC BOOK FEST 2020 จะเปิดฉากขึ้น ณ สามย่านมิตรทาวน์ฮอลล์ ชั้น 5 ศูนย์การค้าสามย่านมิตรทาวน์ และดูเหมือนว่าจะไม่ใช่ Book Fair อย่างที่ทุกคนคุ้นเคย

“งานนี้เกิดขึ้นจากสำนักพิมพ์ 70 แห่งรวมตัวกันว่าอยากจะจัดงานในภาวะที่เราไม่ได้มีงานหนังสือมานานกว่า 9 เดือนแล้วในกรุงเทพฯ ก็เลยพูดคุยกันว่าใครทำอะไรได้ในส่วนไหนก็มาช่วยกันทำส่วนนั้น สำนักพิมพ์ P.S. Publishing ของตัวเอง เคยทำงาน LIT Fest ที่มิวเซียมสยามมาก่อน ก็เลยรับหน้าที่ดูแลโปรเจคนี้เป็น Project Manager

งาน ABC Book Fest เทศกาลหนังสือเริ่มต้นนี้ a b c มีความหมายว่า art book culture เราเป็นมากกว่าการเป็น Book Fair ขายหนังสือธรรมดา เราเปลี่ยนเป็น Book Fest เป็นเทศกาล มีความหลากหลายมากขึ้น มีดนตรี มีหนัง มีกิจกรรมเวิร์คชอป มีโซน Art & Craft มีสำนักพิมพ์ 70 แห่ง มาเปิดบูธขายหนังสือ มีโปรโมชั่น ลดราคาหนังสือ มีหนังสือออกใหม่ มีหนังสือแนะนำ มีกิจกรรมเสวนาเปิดตัวหนังสือ เพื่อให้เกิดประสบการณ์การเดินงานหนังสือของผู้คนก็จะต่างออกไป”  ปนิธิตา เกียรติ์สุพิมล Project Manager ABC Book Fest ผู้ก่อตั้งและบรรณาธิการสำนักพิมพ์ P.S. Publishing พูดถึงจุดเริ่มต้นของงานนี้ให้ฟัง

จรัญ หอมเทียนทอง

ขณะที่ จรัญ หอมเทียนทอง ผู้ริเริ่มการจัดงาน ABC Book Fest ผู้ก่อตั้งสำนักพิมพ์แสงดาว อดีตนายกสมาคมผู้จัดพิมพ์และผู้จำหน่ายหนังสือแห่งประเทศไทย กล่าวว่า งานนี้คืองาน Book Fest ผสม Book Fair เป็นงานที่มีคอนเซปท์ “เทศกาลหนังสือเริ่มต้น คืองานที่บอกว่า หนังสือคือจุดเริ่มต้นของทุกอย่าง ตั้งแต่วันแรกจนกระทั่งเราจบสิ้น หนังสือเป็นได้ทุกอย่าง เมื่อเราตายจากไป หนังสือก็มาส่งเราในรูปแบบหรีดหนังสือร้านหรีดหนังสือก็มาออกงานนี้

ในงานมีกิจกรรมมากมาย วรรณศิลป์สู่คีตศิลป์ จากหนังสือสู่เพลง จากหนังสือสู่หนัง มีการฉายหนังให้ดูว่าหนังหลายเรื่องเริ่มต้นมาจากหนังสือ มีเสวนาทำไมต้องอ่าน ป.อินทรปาลิต เป็นครั้่งแรกที่ บอย โกสิยพงษ์ จะมาขึ้นเวทีพูดเรื่องที่ตัวเองชื่นชอบงานของ ป.อินทรปาลิต มีเสวนาหนังสือสาส์นสมเด็จ มีเสวนาไลฟ์โค้ชคนแรกของโลก เดล คาร์เนลกี้ เมื่อก่อนไม่มีคำว่าไลฟ์โค้ช มีศิลปินแห่งชาติ อารีย์ นักดนตรี มาพูดถึงเรื่อง หนังสือกับเพลง เพลงแผลเก่ามาจากไหน จันทร์กระพ้อมาจากหนังสือแผ่นดินของเรา เพลงนี้ได้แรงบันดาลใจมาจากหนังสืออะไร เป็นงานหนังสือที่มีความหลากหลาย เพราะว่าหนังสือคือต้นทางของทุกอย่าง”

ส่วนความแตกต่างที่ว่าไม่เหมือนงาน Book Fair ทั่วไป เพราะคนจัดงานเป็นคนเลือกเฟ้นสำนักพิมพ์ที่มาออกงาน

“สำนักพิมพ์ที่มาร่วมงาน เราเชิญเขามา เราเลือกสำนักพิมพ์ที่มีอัตลักษณ์ของตัวเอง หลายคนอยากจะมาออกแต่เราก็ไม่เอา เพราะว่าต้องอยู่ในคอนเซปท์ที่เราตั้งไว้ เราต้องการให้มีการเริ่มต้นงานหนังสือใหม่อีกครั้่งหนึ่ง เพราะว่างานหนังสือได้หยุดไปแล้ว 9 เดือน ทุกวันนี้คือการเริ่มต้นใหม่ๆ จากนี้ไป โควิดทำให้โลกนี้เปลี่ยนไป งานหนังสือก็ต้องเปลี่ยนไป กลายเป็นงานหนังสือที่มีจุดหมายมากขึั้น คนทำงานก็ต้องคิดมากขึ้นกว่าเดิม ไม่ใช่งานที่เอาคนขายมาตั้ง ขนาดของงานไม่ต้องใหญ่ แต่เป็นงานเล็กที่ทรงพลัง มีเสน่ห์ของความเป็นหนังสือ ถ้าคุณเป็นคนอ่านหนังสือ คุณจะรักงานหนังสือนี้” จรัญ กล่าว

ปนิธิตา เกียรติ์สุพิมล

สำหรับรายละเอียดในงาน นับว่าค่อนข้างหลากหลายและมีสีสันมาก คือมีการแสดงดนตรี ฉายภาพยนตร์ มีที่ให้เล่นบอร์ดเกม มีเวิร์คชอป ทำปกหนังสือ มีนักเขียนมาให้คำปรึกษาเรื่องที่วัยรุ่นชอบถาม ได้พบปะกันอย่างตัวต่อตัว

“ใน 5 วันแรกจะมีเวิร์คชอปจากศิลปินทำปก เช่น นักรบ มูลมานัส ที่ทำปกของหลายๆ สำนักพิมพ์ 5 วันสุดท้ายจะเป็นกิจกรรมฉายหนัง ร่วมกับ Doc Club มีมาตรการ Social Distancing นั่งห่างกัน รอบหนึ่งจะชมได้ 30 คน แต่ต้องจองก่อน หนังที่มาฉายก็เป็นหนังที่เกี่ยวกับหนังสือ เช่น พันธุ์หมาบ้า เจ้าชายน้อย จะมีเวทีหนึ่งชื่อว่า ‘ไปต่อไม่รอแล้วค่ะซิส’ เป็นวงนักเขียนหญิง ปีนี้เป็นปีทองของนักเขียนหญิง จะมี ‘กิ่งฉัตร’ มีน้องนักเขียนหญิงคนใหม่ล่าสุด แล้วก็น้องชื่อ ‘แสตมป์เบอรี่’ ที่มีกลุ่มแฟนคลับเป็นนักอ่านรุ่นใหม่ มาร่วมงาน ดำเนินรายการโดย ‘ทราย เจริญปุระ’

เวทีเสวนาก็มีหลายรุ่น มี ปิยะบุตร แสงกนกกุล กับ ไอติม พริษฐ์ วัชรสินธุ คนอาจจะคาดหวังว่า ปิยะบุตรมาจะต้องคุยเรื่องการเมืองแน่เลย แต่เราเซอร์ไพรส์ว่ามาชวนคุยเรื่องฟุตบอล เราอยากให้มองว่ามิติของคนๆ หนึ่งมันมีความหลากหลาย จริงๆ แล้วเขาก็เป็นนักเขียนด้วย เรามาคุยเรื่องวันที่ลิเวอร์พูลเป็นแชมป์ ขณะที่ไอติมก็เป็นนักเขียนด้วยเหมือนกัน แล้วก็มี อ.ธงทอง มีคุณชัชชาติ มี อ.นำชัยมาคุยเรื่องเอไอ แล้วก็จะมีบอร์ดเกมมาเปิดบูธ ภายในงานจัดส่วนหนึ่งให้เป็นโซนบอร์ดเกมเลย ถ้าดูสล็อตของกิจกรรมก็พบว่าเรามีครอบคลุมทุกกลุ่ม ตั้งแต่กลุ่มเด็กรุ่นใหม่ ที่ชอบฟังเพลงวัยรุ่นๆ มีกลุ่มพ่อแม่ ที่มีอายุหน่อย รุ่นกลางๆ แล้วก็กลุ่มผู้ใหญ่”

บรรยากาศในงานจะแตกต่างจากงานหนังสือทั่วไป คือมีการจัดบูธตามลำดับความเล็กใหญ่ของสำนักพิมพ์ ปนิธิตาบอกว่า ได้จัดบรรยากาศของงานและระบบนิเวศของงานหนังสือใหม่ด้วยวิธีคัดเลือกสำนักพิมพ์ไม่ใช่การจับฉลากว่าบูธไหนจะได้อยู่ตรงไหน ถ้าสำนักพิมพ์เล็กจะได้อยู่ข้างหน้าเลย เพื่อให้คนอ่านมาถึงจะได้เห็น ไม่ให้ไปหลบตามมุม

"เราใช้วิธีใหม่ แบ่งตามลำดับสายตาของคนมองด้วย สำนักพิมพ์ใหญ่ไปอยู่ข้างหลัง เพราะสำนักพิมพ์ใหญ่มีแฟนคลับอยู่แล้วอยู่ที่ไหนคนก็เดินไปหา พยายามทำให้ระบบนิเวศในวงการหนังสือหรือเพื่อนๆ ที่ทำสำนักพิมพ์เหมือนกันได้รู้จักกันว่าเป็นใครยังไง ได้มองเห็นกันด้วยสโลปที่มันลงมา เป็นงานที่เล็กแต่เป็นสำนักพิมพ์ที่คัดสรร เป็นกลุ่มสำนักพิมพ์คนรุ่นใหม่ หรือคนรุ่นใหม่ที่จะรันวงการต่อไป บูธต่างๆ สำนักพิมพ์เล็กๆ เจ้าของก็จะมาขายเอง ขนาดบูธอาจจะเล็กลงแต่จำนวนหนังสือไม่ได้น้อยไปกว่างาน Book Fair”

ในแง่ความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม งานนี้จึงคำนึงถึงการสร้างขยะให้น้อยที่สุด ด้วยการทำบูธ ทำชั้นหนังสือด้วยกล่องกระดาษ นำหนังสือใส่เข้าไปทำให้มีน้ำหนักมากขึ้นก็วางซ้อนกันได้ นอกจากนี้ยังได้เตรียมการป้องกันเรื่องของโรคระบาดไว้ด้วย

“เรามีมาตรการในการป้องกันโควิด เหตุผลที่เราเลือกสามย่านมิตรทาวน์เพราะว่าเป็นสถานที่สะอาด ใหม่ และที่นี่มีการทำความสะอาดทุกๆ สองชั่วโมง ในส่วนของห้องที่เราจัดงานเขาก็ดูแลเรื่องทำความสะอาดให้ คนที่เข้างานก็ต้องมีการสแกนวัดอุณหภูมิ โดยพยาบาล มีโรงพยาบาลมาวางสองจุด ก่อนเข้างานต้องล้างมือด้วยแอลกอฮอล์เจล มีการจำกัดจำนวนคน เราคิดจำนวนคนต่อพื้นที่เลย มีบัตรคิวให้ แล้วก็มีการรณรงค์ให้จ่ายเงินด้วยการสแกนคิวอาร์โค้ดแทนการใช้เงินสด คือใช้เงินสดให้น้อยที่สุด แต่ถ้าจำเป็นต้องจ่ายเงินด้วยเงินสดเราก็มีจุดที่มีเจลแอลกอออล์ให้ด้วย มีห้องพยาบาล พร้อมทั้งรถพยาบาล เตรียมพร้อมสำหรับกรณีเราตรวจเช็คแล้วมีปัญหาอะไรเกิดขึ้น หรือว่าใครมีอุณหภูมิสูงเกินไปก็จะมีห้องแยกไว้ไม่สามารถที่จะเข้าร่วมงานได้”