'ไฟท์ฝุ่น' สเปรย์สู้ PM2.5 ลดปริมาณฝุ่น 80%

ทั้งนี้ การรับมือและป้องกัน ขณะที่มีฝุ่นเกินระดับมาตรฐาน คือ หลีกเลี่ยงการออกไปกลางแจ้ง หากจำเป็นต้องสวมหน้ากากอนามัยป้องกัน ลดระยะเวลาการอยู่ในพื้นที่กลางแจ้งให้สั้นที่สุด ที่สำคัญคือผู้ที่เป็นกลุ่มเสี่ยง เช่น เด็กเล็ก หญิงตั้งครรภ์ ผู้สูงวัย หรือโรคหัวใจเรื้อรัง ควรหลีกเลี่ยง อย่างไรก็ตาม เนื่องจากฝุ่น PM2.5 มีขนาดที่เล็ก และสามารถเล็ดลอดเข้าสู่ภายในบ้านได้ ทำให้หลายคนนิยมซื้อเครื่องฟอกอากาศ เพื่อให้บ้านเป็นพื้นที่ปลอดภัย

อีกหนึ่งวิธีที่หลายคนนิยม คือ การปลูกต้นไม้ฟอกอากาศไม่ว่าจะปลูกนอกบ้าน อาทิ ไทรเกาหลี คริสตินา โมก ตะขบ การเวก พวงครามออสเตรเลีย อโศกอินเดีย และสนฉัตร และการปลูกในบ้าน ได้แก่ พลูด่าง ลิ้นมังกร กล้วยไม้พันธุ์หวาย เบญจมาศ เยอบีร่า เสน่ห์จันทร์แดง เป็นต้น

นอกจากนี้ สเปรย์กันฝุ่น PM2.5 ก็เป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่หลายคนกำลังมองหา โดยล่าสุด บริษัท เฮิร์บ การ์เดียน จำกัด สตาร์ทอัพภายใต้การบ่มเพาะขององค์กรที่รวบรวมนวัตกรรมทางสุขภาพ คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (CU Pharmacy Enterprise) และ โครงการศูนย์กลางนวัตกรรมแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (CU Innovation Hub) ได้ทำการพัฒนา “ไฟท์ฝุ่น สเปรย์” (PhytFoon Spray) โดย ใช้เวลากว่า 1 ปี ในการค้นคว้านวัตกรรมลดปัญหามลพิษทางอากาศ ที่สามารถใช้ได้ในอาคาร ที่อยู่อาศัย หรือในบริเวณพื้นที่ปิด เช่น ในบ้าน สำนักงาน รถยนต์ ฯลฯ สามารถลดปริมาณ PM2.5 ได้กว่า 80%

นวัตกรรมดังกล่าว ได้รับรางวัลรองชนะเลิศในโครงการ Leaders in Innovation Fellowships Programme (LIF) ประจำปี 2563 ภายใต้การสนับสนุนของสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ร่วมกับ Newton Fund และ The Royal Academy of Engineering สหราชอาณาจักร พร้อมกับได้ร่วมมือกับภาคเอกชน บริษัท เพนทา อินโนเทค จำกัด ในการหยิบงานวิจัยจากหิ้งสู่ห้าง ต่อยอดสู่การวางจำหน่ายจริงและเตรียมขยายตลาดไปยังต่างประเทศ

“รศ.ภญ.ร.ต.อ.หญิง ดร.สุชาดา สุขหร่อง” รองคณบดีคณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และ CEO บริษัท เฮิร์บ การ์เดียน จำกัด อธิบายว่า จุดเริ่มต้นของไฟท์ฝุ่น เกิดจากการสังเกตยาน้ำแขวนตะกอน ซึ่งเป็นรูปแบบของยาที่ตัวยาไม่ละลายน้ำ หรือแขวนลอย เมื่อตั้งทิ้งไว้จะตกตะกอน ต้องเขย่าขวดทุกครั้ง เช่น ยาธาตุน้ำแดง ยาธาตุน้ำขาว จึงเกิดไอเดียที่ว่า ฝุ่น PM2.5 ก็เป็นของแข็งที่ลอยในอากาศเช่นกัน เราจะทำให้ฝุ่นตกลงมาได้หรือไม่ ? และกลไกอะไรที่ทำให้ตกลงมา ? จึงทำงานร่วมกับคณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในการคิดค้นนวัตกรรม โดยเน้นที่ประสิทธิภาพ ปลอดภัย ต้องควบคุมคุณภาพ และได้ผลจริง

“ในทางวิทยาศาสตร์ ฝุ่นก็คืออนุภาคของแข็งที่แขวนลอยในอยู่อากาศ จึงคิดค้นวิธีที่จะทำให้ฝุ่นตกลงมาสู่พื้น โดยใช้เทคโนโลยีทางเภสัชกรรมคิดค้นสารผสมที่สามารถดักจับฝุ่น PM2.5 ด้วยกลไกจำเพาะ ในการทำงานวิจัยครั้งนี้ใช้เวลามากกว่า 1 ปี จนได้สารผสมที่เป็นสารจากธรรมชาติ มีประสิทธิภาพ และมีความปลอดภัยต่อมนุษย์ และสิ่งแวดล้อม สามารถทำให้ PM2.5 เกาะรวมตัวกัน ซึ่งได้มีการพิสูจน์ลักษณะของฝุ่นที่ตกลงมาสู่พื้นหลังการใช้สารฉีดพ่นด้วยกล้องจุลทรรศน์ พบว่าฝุ่นมีขนาดใหญ่ขึ้น และไม่สามารถลอยกลับขึ้นไปในอากาศได้”

ด้วยคุณสมบัติที่สามารถลดปริมาณฝุ่นในอากาศได้ทันทีเมื่อฉีดพ่น สูงสุดถึง 80% ของฝุ่นที่ลอยอยู่ในอากาศ ด้วยกลไกพิเศษของส่วนผสมจากสารธรรมชาติที่มีประจุ (Charged Derived-Natural Compound) และสามารถดักจับฝุ่นได้ (agglomeration) พร้อมทำให้ฝุ่นมีน้ำหนักมากขึ้น จึงตกลงมาสู่พื้น และไม่ฟุ้งกลับนานถึง 7 ชั่วโมง และในส่วนผสมยังปราศจากแอลกอฮอล์ ไม่ทำให้เกิดการระคายเคือง อีกทั้งยังลดปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคภูมิแพ้ได้อีกด้วย

ด้าน “ผศ.ดร.ทรรศนีย์ พฤกษาสิทธิ์” อาจารย์ประจำภาควิชาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อธิบายถึงการทดสอบประสิทธิภาพไฟท์ฝุ่น ว่าความยากคือการควบคุมสภาวะการทดสอบ เนื่องจากเวลาฉีดพ่นทำให้มีละอองน้ำรบกวนการอ่านค่าของเครื่อง ดังนั้น จึงต้องทดสอบอย่างมีขั้นตอน มีมาตรฐาน โดยจำลองห้องทดสอบ และพัฒนาเครื่องเพื่อการอ่านค่าได้ทันที แม่นยำ ในระดับที่เป็นน่าพอใจ เพื่อให้เห็นการทำงานของไฟท์ฝุ่นว่าลดลงได้เร็วมากน้อยแค่ไหน

รวมถึงเก็บตัวอย่างในห้องทดสอบระบบปิด ใช้เครื่องชั่งทศนิยม 7 ตำแหน่ง ในการชั่งน้ำหนักฝุ่น โดยเก็บฝุ่นในอากาศเข้าแผ่นกรองอากาศ และนำค่าน้ำหนักไปชั่ง โดยการเก็บต้องคัดขนาด PM2.5 เท่านั้น ซึ่งประสิทธิภาพจากการชั่งน้ำหนักค่อนข้างแม่นยำ เชื่อถือได้เพราะเป็นวิธีมาตรฐาน ต้องพัฒนา เทคนิคในการทดสอบ จนกว่าจะได้ผลที่น่าเชื่อถือ ผลที่ออกมา คือ ช่วยลดฝุ่นได้กว่า 80% ซึ่งค่อนข้างพอใจ

สำหรับ บริษัท เพนทา อินโนเทค จำกัด ที่มุ่งเน้นตลาดผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพ “ชลิตา มุ่งวิวัฏ” ในฐานะประธานบริหาร กล่าวว่า แต่เดิมทางบริษัทฯ มองหาผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ เช่น ผลิตภัณฑ์กันยุง เพื่อเตรียมส่งออกไปแอฟริกา แต่หลังจากได้พูดคุยกับทางคณะเภสัชฯ จุฬาฯ จึงเห็นว่า ไฟท์ฝุ่นน่าสนใจ และอยากจะทำผลิตภัณฑ์ดังกล่าวให้ออกสู่ตลาดได้จริง เพราะมองว่ามีประโยชน์ ปลอดภัย และในตลาดยังไม่มีผลิตภัณฑ์จากธรรมชาติจริงๆ ที่โดนตัวคนได้ไม่เกิดอันตราย

“ขณะเดียวกัน ไลฟ์สไตล์ของคนรุ่นใหม่ที่เจอกับปัญหาฝุ่น และในบ้านใช่ว่าจะเป็นพื้นที่ปลอดภัย ดังนั้น ไฟท์ฝุ่น จะช่วยให้ทุกคนปลอดภัยมากขึ้น มีชีวิตยืนยาวมากขึ้น ทั้งนี้ วางแผนจะขยายตลาดไปยังต่างประเทศภายในปี 2564 ได้แก่ สหรัฐอเมริกา รวมถึง ตะวันออกกลาง เนื่องจาก ภูมิศาสตร์เป็นทะเลทราย มีฝุ่นค่อนข้างมาก และประเทศจีน ซึ่งประสบปัญหาฝุ่นละอองเช่นกัน โดยเฉพาะในปักกิ่ง” ชลิตา กล่าว