"ไข้หวัดมะเขือเทศ" ชัดๆ คือไวรัสชนิดใหม่จริงหรือไม่ เผยอาการ-กลุ่มเสี่ยง

ประเด็นที่มีการแพร่ระบาดของ "ไข้หวัดมะเขือเทศ" ซึ่งในประเทศอินเดีย มีรายงานตั้งแต่เดือน พ.ค.2565 จนถึง ณ ขณะนี้พบแล้วถึง 82 ราย เป็นเด็กอายุต่ำกว่า 5 ขวบ นั้น

เกี่ยวกับเรื่องนี้ ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ โรงพยาบาลรามาธิบดี เปิดเผยข้อมูลเกี่ยวกับประเด็น "ไข้หวัดมะเขือเทศ" ที่มีข้อสงสัยว่าไวรัสชนิดนี้ เป็นไวรัสชนิดใหม่หรือไม่ จากกรณีกระทรวงสาธารณสุขอินเดียได้ออกมายืนยันว่าพบผู้ติดเชื้อไข้หวัดมะเขือเทศในประเทศอินเดีย 82 ราย ซึ่งเป็นเด็กอายุต่ำกว่า 5 ขวบ พบการระบาดมากที่สุดในรัฐเกรละ (เป็นรัฐที่พบไวรัสโควิด-19 และ ไวรัสฝีดาษลิงระบาดมากเช่นกัน) รองลงมาเป็น รัฐทมิฬนาฑู รัฐโอริสสา และรัฐหรยาณา

จากการถอดรหัสพันธุกรรมจากตัวอย่างสวอบตุ่มแผลจากผู้ป่วย 2 รายพบว่าเป็นไวรัส "คอกซากี A16 (Coxsackie A16)" ที่ก่อให้เกิดโรคมือ เท้า และปาก (Hand, foot and mouth disease) มิใช่ไวรัสตัวใหม่แต่ประการใด

ที่มีชื่อเรียกว่า "ไข้หวัดมะเขือเทศ" เนื่องจากหากติดเชื้อผู้ป่วยจะมีผื่นแดงคล้ายมะเขือเทศ สร้างความเจ็บปวดให้กับร่างกาย โดยเด็กอายุต่ำกว่า 5 ขวบ มีความเสี่ยงที่จะติดเชื้อไวรัสชนิดนี้ได้ง่ายเป็นพิเศษ เนื่องจากเชื้อไวรัสชนิดนี้แพร่กระจายได้ง่ายจากการสัมผัส เช่น การสัมผัสพื้นผิวที่ไม่สะอาด หรือนำสิ่งของเข้าปาก

แต่ปรากฏว่ามีเด็กหญิงอายุ 13 เดือนและพี่ชายอายุ 5 ขวบจากอังกฤษ บิดา มารดาได้พากลับไปเยี่ยมญาติที่อินเดีย เกิดมีผื่นขึ้นที่มือและขา เหมือนไข้หวัดมะเขือเทศ ใน 1 สัปดาห์หลังกลับจากรัฐเกรละ ประเทศอินเดียในเดือนพฤษภาคม 2565 ในระหว่างการเยือนอินเดียเป็นเวลา 1 เดือน

ครอบครัวนี้ได้รับทราบจากสื่อท้องถิ่นในรัฐเกรละรายงานเกี่ยวกับอาการป่วยลึกลับในเด็ก ซึ่งถูกขนานนามว่า "ไข้หวัดมะเขือเทศ" พ่อแม่เด็กแจ้งว่าลูกของเขาได้เล่นกับเด็กอีกคนหนึ่งที่เพิ่งหายจากไข้หวัดมะเขือเทศ 1 สัปดาห์ก่อนจะเดินทางกลับอังกฤษ

หลังจากกลับมาอังกฤษเด็กทั้งสองก็ป่วย มีอาการไข้ออกผื่น ลักษณะเดียวกับไข้หวัดมะเขือเทศ ดร.จูเลียน ถัง จากมหาวิทยาลัยเลสเตอร์ในสหราชอาณาจักรและเพื่อนร่วมงานได้ทำการสวอปตุ่มน้ำ และลำคอไปตรวจ "PCR" พบว่าไม่ใช่ไวรัสฝีดาษลิง แต่เป็นไวรัสในกลุ่มของ "เอนเทอโรไวรัส (Enterovirus)" ที่ก่อให้เกิด "โรคมือเท้าปาก" และจากการถอดรหัสพันธุกรรมพบว่าเป็นไวรัส "คอกซากี A16" โดยมีรหัสพันธุกรรมคล้ายกับคอกซากี A16 สายพันธุ์ที่ระบาดในจีน มิใช่ไวรัสชนิดใหม่ หรือสายพันธุ์ใหม่แต่ประการใด โดยได้ตีพิมพ์ผลงานวิจัยในวารสารการแพทย์ The Pediatric Infectious Disease Journal: August 19, 2022

สรุปได้ว่า โรคอุบัติใหม่ที่เรียกว่า "ไข้หวัดมะเขือเทศ" ซึ่งส่งผลกระทบต่อเด็กจำนวนหนึ่งในเมืองเกรละ ประเทศอินเดีย จากการถอดรหัสพันธุ์กรรมจากตุ่มแผลและลำคอจากเด็กเล็กสองคนพบว่าเป็นโรคมือ เท้า และปาก อันเกิดจากไวรัส "คอกซากี A16" ที่ระบาดในเด็ก มีอาการไม่รุนแรง โดยเป็นไปได้ว่าบางรายอาจเกิดจากการติดเชื้อจากไวรัสชิคุนกุนยาและไวรัสไข้เลือดออกที่มียุงเป็นพาหะ

"สำหรับชุดตรวจ PCR ในประเทศไทย" ต่อไวรัสที่ก่อโรคมือ เท้า และปาก มีให้บริการอยู่แล้วทั้งใน รพ. ภาครัฐ และเอกชน เนื่องจากโรคไข้ออกผื่นเกิดขึ้นเป็นประจำในเด็กเล็ก

ทางศูนย์ฯ ระบุเพิ่มเติมว่า โรคมือ เท้า ปาก (Hand Foot Mouth Disease) เกิดจากเชื้ออาร์เอนเอไวรัสขนาดเล็ก ขนาดประมาณ 7411bp ในกลุ่มเอนเทอโรไวรัส ที่ติดต่อในคน (Human Enterovirus species A/HEV-A) โดยเฉพาะ คอกซากี A 16 (coxsakievirus A16) และ เอนเทอโรไวรัส 71 (Enterovirus 71) นอกจากนี้ยังมีสาเหตุจาก HEV-A ชนิดอื่นๆอีกได้ เช่น คอกซากี A2-8, 10, 12, 14 คอกซากี B และ เอ็กโคไวรัส (echovirus) บางชนิด

พบการระบาดได้บ่อยในช่วงฤดูฝน อากาศเย็น และชื้น ทำให้มีตุ่ม ผื่น หรือแผลอักเสบมีหนองที่ผิวหนังบริเวณมือ ฝ่ามือ เท้า ฝ่าเท้า และภายในปาก และสร้างความเจ็บปวด โดยผู้ป่วยจะมีไข้ร่วมกับอาการป่วยอื่น ๆ ด้วย เช่น ไอ เจ็บคอ อ่อนเพลีย ปวดท้อง ไม่อยากอาหาร พบมากในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี โดยทั่วไปผู้ป่วยจะมีอาการดีขึ้นและหายป่วยภายในเวลาประมาณ 7-10 วันได้

ข้อมูลจาก ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ โรงพยาบาลรามาธิบดี