โลกที่เปลี่ยนไปในช่วง 20 ปี ของเฟซบุ๊ก

ถ้ามองย้อนกลับไป 20 ปีที่แล้ว ก่อนจะมีเฟซบุ๊กและเปรียบเทียบกับปัจจุบัน จะพบว่าเฟซบุ๊กได้ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงหลายอย่างบนโลกนี้ ทั้งเรื่องของความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล การทำธุรกิจ การแพร่กระจายของข้อมูลข่าวสาร วิธีการในการสื่อสาร ฯลฯ โดยจะขอมุ่งเน้นในสองประเด็นสำคัญที่เฟซบุ๊กก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างมาก

เรื่องแรกคือ ความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล เฟซบุ๊กทำให้เพื่อนหรือญาติที่ห่างหายกันไปนานสามารถมาพบเจอกันบนโลกออนไลน์และเชื่อมต่อกันได้มากขึ้น นอกจากเพื่อนเก่าแล้ว เพื่อนที่พบเจอกันใหม่ก็สามารถที่จะยังสานต่อความสัมพันธ์กันได้ แม้จะแยกจากกันไป งานเลี้ยงรุ่นตั้งแต่สมัยอนุบาลถึงปริญญาโทหลายๆ งานเกิดขึ้นได้เพราะการที่เพื่อนๆ ได้มาเจอกันบนเฟซบุ๊ก

เฟซบุ๊กยังทำให้ได้มีโอกาสอวยพรวันเกิดเพื่อน หรือร่วมแสดงความยินดีในวาระสำคัญของเพื่อน ทำให้ได้รับรู้ข่าวสาร ความเคลื่อนของคนที่รู้จักกัน อีกทั้งยังทำให้คนทั่วไปได้มีเวทีในการแสดงความคิดเห็น สามารถเขียนบอกเล่าความในใจ หรือเหตุการณ์ที่ประสบพบให้ผู้อื่นได้รับรู้

เฟซบุ๊กทำให้เกิดชุมชนของคนที่มีความสนใจในเรื่องเดียวกัน ไม่ว่าจะเป็น การท่องเที่ยว หนังสือ ของสะสม หรือ การเมือง อีกทั้งเฟซบุ๊กยังกลายเป็นแหล่งที่ทำให้หนุ่มสาวได้มาเจอกัน ได้รู้จักกัน สามารถพัฒนาความสัมพันธ์จนมาเป็นแฟนและคู่ชีวิต

ถึงแม้ข้อดีในเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลของเฟซบุ๊กจะมีมากมาย แต่ความท้าทายและข้อควรระวังก็มีเช่นเดียวกัน จากการที่เป็นสังคมออนไลน์ ดังนั้น ดราม่าหรือเรื่องราวความขัดแย้งก็สามารถเกิดขึ้นได้ง่าย นอกจากนี้ ความเห็น ข้อมูล ข่าวสารที่ปรากฏบนเฟซบุ๊ก ก็ควรจะต้องผ่านการกลั่นกรองหรือคิดให้ดีก่อนที่จะเชื่อ 

เนื่องจากเฟซบุ๊กเปิดโอกาสให้ทุกคนได้แสดงความคิดเห็น หรือสร้างเนื้อหาขึ้นมาเอง ดังนั้น ความเห็นต่างๆ ที่ปรากฏขึ้นก็จะมีตั้งแต่จริงใจ จนถึงการชื่นชมเพื่อรักษามารยาท และการ Bully ทางไซเบอร์

เฟซบุ๊กยังกลายเป็นแหล่งสืบค้นข้อมูลของบุคคลต่างๆ โดยที่เจ้าตัวอาจจะไม่ทราบหรือไม่เต็มใจ เฟซบุ๊กยังนำไปสู่การเปรียบเทียบทางสังคม ทำให้บางคนอาจจะรู้สึกไม่ดีหรือจิตตกเมื่อเข้าไปดูเฟซบุ๊ก และสุดท้ายเฟสบุ๊กก็ทำให้คนเกิดอาการเสพติดสังคมออนไลน์ได้ ทั้งเสพติดที่จะต้องโพสต์ตลอดเวลา ทุกความเคลื่อนไหว และเสพติดที่จะคอยติดตามชีวิตของผู้อื่น

สำหรับการเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่เรื่องที่สอง คือการทำธุรกิจ เฟซบุ๊กได้ทำให้เกิดรูปแบบและแนวคิดใหม่ๆ ในการทำธุรกิจ ตั้งแต่เรื่องของ Social Commerce จนถึงการใช้เฟซบุ๊กเป็นสื่อและช่องทางในการโฆษณาเพื่อเข้าถึงกลุ่มลูกค้าเป้าหมาย

บริษัทเกือบทุกแห่งจะต้องมีกลยุทธ์ที่เกี่ยวข้องกับเฟซบุ๊ก หรือกลยุทธ์ทางด้านโซเชียลมีเดีย เฟซบุ๊กกลายเป็นช่องทางที่บริษัทสามารถใช้ในการสื่อสารถึงลูกค้าและผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับบริษัทมากขึ้น บางบริษัทนอกจากสร้างเพจของตนเองแล้ว ยังต้องมีการคอยดูแล สร้างกระแส รวมถึงการสร้างแบรนด์และสร้างความผูกพันกับลูกค้าผ่านทางเฟซบุ๊ก

เฟซบุ๊กได้กลายเป็นพื้นที่สำหรับผู้ประกอบการหน้าใหม่ที่อยากจะเริ่มธุรกิจขึ้นมาได้ ทำให้สินค้าและบริการของตนเองเป็นที่รู้จักของลูกค้า โดยไม่ต้องมีค่าใช้จ่ายสูงมากในการโฆษณาเหมือนในอดีต ขณะเดียวกันเฟซบุ๊กก็ทำให้บุคคลธรรมดาสร้างเพจ มีผู้ติดตามนับหมื่นนับแสนคนและกลายเป็น Influencer ได้

เฟซบุ๊กยังกลายเป็นแหล่งสำหรับเก็บข้อมูลเกี่ยวกับลูกค้า การทำการวิจัยตลาด และการนำข้อมูล หรือ insights ต่างๆ มาใช้ประโยชน์ในการวางแผนธุรกิจต่อไป หลายองค์กรก็ใช้เฟซบุ๊กเป็นช่องทางในการบริหารภายใน โดยสร้างกลุ่มเฉพาะพนักงาน และเป็นเรื่องราวต่างๆ เพื่อให้พนักงานเข้ามาร่วมรับรู้ข้อมูล

จะเห็นได้ว่า 20 ปีของเฟซบุ๊กไม่ใช่เพียงแค่ 20 ปีของการเติบโตของบริษัทหนึ่ง ที่เริ่มจาก Facebook และกลายเป็น Meta ในปัจจุบัน แต่เป็น 20 ปีของการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญทั้งในเชิงความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล เชิงการทำธุรกิจ และนำไปสู่การปรับเปลี่ยนวิถีในการดำรงชีวิตและการทำธุรกิจให้เปลี่ยนไปจากเดิม