ตรวจความพร้อมระบบสาธารณสุขเกาหลีเหนือรับมือโควิด-19

เกาหลีเหนือเป็นประเทศหนึ่งที่มีบริการสาธารณสุขย่ำแย่ที่สุดของโลก ประชากรยังไม่ได้ฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19 การจัดการการระบาดครั้งนี้ย่อมไม่ใช่เรื่องง่ายสำนักข่าวเอเอฟพีรวบรวมสถานการณ์น่ารู้ด้านสาธารณสุขในแดนโสมแดง

รู้จักระบบสาธารณสุขโสมแดง

ผลการสำรวจจากมหาวิทยาลัยจอห์นส ฮอปกินส์ ในปี 2564 ระบบสาธารณสุขเกาหลีเหนืออยู่ในอันดับ 193 จาก 195 ประเทศ ทางการเผยว่า ทุกคนได้รับการรักษาฟรี แต่กลุ่มสิทธิมนุษยชนชี้ว่า ชาวเกาหลีเหนือต้องจ่ายเป็นบุหรี่หรือแอลกอฮอล์เพื่อให้ได้บริการทางการแพทย์ที่ต้องการ

โซคีล พัก จากกลุ่มอิสรภาพในเกาหลีเหนือกล่าวว่า ผู้ลี้ภัยเล่าตลอดว่าโรงพยาบาลไม่มีเครื่องมือ ครอบครัวผู้ป่วยต้องซื้อยาและเวชภัณฑ์อื่นๆ ในตลาดมืด แพทย์ก็จำเป็นต้องหาเลี้ยงชีพด้วยการหาเงินเข้ากระเป๋าตนเอง

“รายได้หมอก็ไม่ได้ต่ำถ้าดูจากมาตรฐานชาวเกาหลีเหนือ แต่ก็ยังยากที่จะซื้อข้าวสารสักหนึ่งกิโล” ชเว จองฮัน นักวิจัย อดีตแพทย์เกาหลีเหนือผู้แปรพักตร์กล่าวกับเอเอฟพี

ส่วนห้องไอซียูและเครื่องมือวินิจฉัยโรคซับซ้อนนั้นไม่ต้องพูดถึง “หาได้ยากมาก” ชเวบอกว่ามีเฉพาะในกรุงเปียงยางเท่านั้น ในพื้นที่ชนบทหรือเมืองเล็กๆ ที่ประชาชนส่วนใหญ่จาก 25 ล้านคนอาศัยอยู่ ไม่มีโรงพยาบาลที่มีเครื่องมือดูแลผู้ป่วยวิกฤติ

ผู้คนแข็งแรงดีหรือไม่

เกาหลีเหนือพยายามหาเลี้ยงตนเองมานานแล้ว ปีก่อนสื่อรัฐรายงานว่า ประเทศกำลังเผชิญวิกฤติอาหาร ผู้เชี่ยวชาญสหประชาชาติเตือนว่าพลเมืองเสี่ยงอดอาหาร

ลีนา หยุน นักวิจัยอาวุโสจากฮิวแมนไรท์วอทช์ กล่าวว่า ชาวเกาหลีเหนือส่วนใหญ่ประสบภาวะทุพโภชนาการเรื้อรัง หลังจากปิดประเทศป้องกันโควิดมานานสองปี “แทบไม่มียาหลงเหลืออยู่เลย”

ข้อมูลสุขภาพประชากรมีน้อยมาก แต่องค์การอนามัยโลก (WHO) เคยกล่าวในปี 2561 ว่า โรคไม่ติดต่ออย่างเบาหวาน เป็นสาเหตุการตายในประเทศ 84% โรคประจำตัวดังกล่าวเป็นปัจจัยเสี่ยงหลักต่อการเสียชีวิตจากโควิด-19

อัน ชานอิล ผู้แปรพักตร์ที่กลายมาเป็นนักวิจัยเผยว่า สุขภาพอันย่ำแย่โดยเฉพาะภาวะทุพโภชนาการที่มีอยู่ทั่วไป ทำให้เกาหลีเหนือเสี่ยงต่อโควิด-19 มาก

เตรียมตัวหรือยัง

เกาหลีเหนือปิดพรมแดนเมื่อสองปีก่อน ยุติการค้า ระงับเที่ยวบินเข้าประเทศ มีรายงานว่าใครก็ตามที่ลักลอบข้ามมาจากจีนมีคำสั่งให้ยิงทิ้งได้เลย รัฐบาลเปียงยางอ้างว่า ที่ต้องใช้นโยบายโหดแบบนี้เพราะต้องการคุมโควิดให้อยู่หมัด แต่กลับไม่ได้ใช้เวลาดังกล่าวฉีดวัคซีนให้ประชาชน

ประเทศยากจนแห่งนี้ปัดข้อเสนอวัคซีนป้องกันโควิด 3 ล้านโดสจากจีนเมื่อปีที่ผ่านมา บอกว่า ควรนำไปให้ประเทศที่จำเป็นมากกว่า ทั้งยังปฏิเสธวัคซีนแอสตร้าเซนเนก้าจากโครงการ Covax ของ WHO อ้างว่าห่วงผลข้างเคียง

WHO กล่าวว่า เกาหลีเหนือและเอริเทรียคือสองประเทศในโลกนี้ที่ยังไม่เริ่มฉีดวัคซีนให้ประชาชน

มีเครื่องมือหรือไม่

สัปดาห์นี้สื่อทางการโสมแดงรายงานว่า เกาหลีเหนือใช้ “การวิเคราะห์การเรียงตัวของยีนอย่างเข้มงวด” วินิจฉัยผู้ป่วยโควิด แต่ผู้เชี่ยวชาญบอกว่า ประเทศนี้มีความสามารถตรวจหาเชื้อจำกัดมากทั้งยังไม่มีสถานที่กักตัวที่มีระบบความดันลบ ไม่มีระบบห้องเย็นสำหรับแจกจ่ายวัคซีน mRNAหากมีคนเจ็บป่วยจากผลข้างเคียงวัคซีนระบบจะดูแลยากมาก นี่อาจเป็นเหตุผลว่าทำไมเกาหลีเหนือจึงปฏิเสธวัคซีนบริจาค

นอกจากนี้เชื่อว่า ภาวะขาดสารอาหารส่งผลต่อภูมิคุ้มกันของประชาชนในการตอบสนองวัคซีน หมายความว่า เกาหลีเหนือจำเป็นต้องได้ความช่วยเหลือทางอาหารครั้งใหญ่ไม่ใช่แค่ยาเพื่อช่วยให้โครงการฉีดวัคซีนสัมฤทธิ์ผล

โลกช่วยได้หรือไม่

จีน เกาหลีใต้ และ WHO ล้วนเสนอความช่วยเหลือทันที รัฐบาลโซลชุดใหม่พร้อมส่งวัคซีนให้เลยแต่รัฐบาลคิม จองอึน ที่ทดสอบขีปนาวุธสามลูกไม่กี่ชั่วโมงหลังประกาศการติดเชื้อโควิดครั้งแรก ดูเหมือนไม่อยากได้ความช่วยเหลือจากต่างประเทศ

สื่อทางการรายงานว่า พบ “ไข้” ครั้งแรกเมื่อปลายเดือน เม.ย. และภายในวันที่ 12 พ.ค. พบผู้ป่วยรายใหม่ 18,000 ต่อวัน ชี้ว่าเป็นการระบาดครั้งใหญ่

ยัง มูจิน อาจารย์มหาวิทยาลัยเกาหลีเหนือศึกษา กล่าวว่า การประกาศรายละเอียดในสื่อภาษาอังกฤษ รัฐบาลเกาหลีเหนือต้องการสื่อสารทางอ้อมว่า เกาหลีเหนืออาจร้องขอความช่วยเหลือด้านวัคซีนจากสหรัฐหรือองค์การระหว่างประเทศในอนาคต