หวนคืนสู่ทำเนียบ ฝันที่เป็นจริง ‘อิเมลดา มาร์กอส’
หลายสิบปีก่อนหลังจากหอบกระเป๋า และกล่องเครื่องประดับ ทองคำ เงินสดหนีออกจากฟิลิปปินส์ วันนี้ฝันของ “อิเมลดา มาร์กอส” อดีตสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งเป็นจริงแล้ว เมื่อลูกชายของเธอชนะเลือกตั้งประธานาธิบดี
ในวัย 92 ปี อิเมลดาสุขภาพย่ำแย่แต่ยังสดใส เธอคือพลังผลักดันครอบครัวจากที่เคยลี้ภัยมาสู่จุดสูงสุดแห่งอำนาจอีกครั้งในการเลือกตั้งเมื่อวันที่ 9 พ.ค. เฟอร์ดินันด์ “บองบอง” มาร์กอส กล่าวถึงมารดาว่าเป็น “สุดยอดนักการเมืองของครอบครัว” ผู้มีอิทธิพลเหลือล้น
การใช้จ่ายฟู่ฟ่าทำให้ อิเมลดากลายเป็นสัญลักษณ์ความโลภของเผด็จการเฟอร์ดินันด์ มาร์กอส สามี ที่ถูกพลังประชาชนโค่นล้มในปี 1986 (พ.ศ.2529)ประเมินกันว่าในช่วง 20 ปีที่เขาปกครองประเทศอย่างโหดเหี้ยม และทุจริต งบประมาณถูกยักยอกไปราว 1 หมื่นล้านดอลลาร์จนประเทศยากจน ระหว่างนั้นอิเมลดาสะสมเครื่องเพชร งานศิลปะชิ้นเอก และรองเท้าหลายพันคู่ เธอยืนกรานว่า รสนิยมชอบความหรูหราก็เพื่อต้องการสร้างแรงบันดาลใจให้กับหญิงชายที่ยากจน
“หน้าที่ของฉันในฐานะสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่ง คือ สร้างมาตรฐาน เพราะมวลชนมหาศาลรอทำตาม” อิเมลดาเคยให้สัมภาษณ์กับเอเอฟพีเมื่อปี 2552 จากเพนท์เฮ้าส์หรูในย่านเศรษฐีกลางกรุงมะนิลา
นักวิเคราะห์ และนักสังเกตการณ์ ระบุ ชัยชนะของบองบองบ่งบอกว่า ภารกิจของเธอในการทวงคืนตำแหน่งประธานาธิบดี และฟื้นฟูแบรนด์ตระกูลมาร์กอสเสร็จสมบูรณ์แล้ว
“ผมมั่นใจว่าเธอรู้สึกปลื้มปริ่ม สิ่งที่เธออยากให้เป็นจริงคือ มาร์กอส จูเนียร์กอบกู้ชื่อเสียงตระกูลมาร์กอส ยึดคืนตำแหน่งที่มาร์กอสผู้พ่อเคยครอง และมันเกิดขึ้นแล้ว” อันเดรส บัวติสตา อดีตหัวหน้าสำนักงานติดตามสมบัติชาติ จากตระกูลมาร์กอสให้ความเห็น
เธองดงาม
สูง ขาว สง่า อิเมลดา คือ เซเลบริตีทั้งในฟิลิปปินส์ และต่างแดน ในฐานะสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่ง เธอปาร์ตี้กับดารา พบกับเหมา เจ๋อตง ผู้นำจีน และโมอัมมาร์ กัดดาฟี แทนสามี
ความล้นเกินของเธอ เช่น นำเข้าสัตว์ป่าแอฟริกามาทำสวนป่าซาฟารีในประเทศ ทำให้เกิดคำเหยียดเย้ย“Imeldific” แต่อิเมลดาปฏิเสธมาตลอดว่าไม่ได้ทำอะไรผิด และสามีก็ร่ำรวยมาก่อนเป็นประธานาธิบดี
แม้ผู้กล่าวหาคิดว่า คุณทวดอิเมลดา สมควรถูกจำคุก แต่แฟนคลับที่จำนวนมากเป็นคนยากคนจนมองว่าเธอยังคงเป็นอัญมณีแห่งความงาม
กลอเรีย กัวร์ดา วัย 82 ปีจากศูนย์คนชราในย่านบาเซโก กรุงมะนิลา แฟนพันธุ์แท้ตระกูลมาร์กอสแม้จะบอกว่าครอบครัวนี้ค้างเงินเธออยู่ หวนรำลึกเมื่อครั้งที่เธอเจอกับ “คุณแม่อิเมลดา”
“เธอใจดีมาก สวยจริงๆ” กัวร์ดา กล่าว เธอเป็นสมาชิกกลุ่มเพื่อนอิเมลดา โรมวลเดซ มาร์กอส ที่มีสมาชิก 2.4 หมื่นคน เมื่อสิบกว่าปีก่อน กัวร์ดาและอาสาสมัครคนอื่นๆ เคยร่วมโครงการปลูกต้นไม้ซึ่งจะได้รับเงินตอบแทนคนละ 1 ล้านเปโซ
“ฉันบอกตัวเอง หวังว่าบองบองจะชนะ พวกเราจะได้เงินซะที” กัวร์ดาเผยความในใจ สำนักข่าวเอเอฟพีสอบถามไปยังทีมสื่อของบองบองของแต่ไม่ได้รับคำตอบ
อวดร่ำอวดรวย
หลังจากสามีเสียชีวิตในปี 1989 (พ.ศ.2532) อิเมลดากลับฟิลิปปินส์มาสู้คดีทุจริตและฟื้นคืนเครือข่ายอุปถัมภ์ของตระกูล ด้วยความช่างจำนรรจา และออกจะแปลกคน เป็นที่ทราบกันดีว่าอิเมลดาสามารถคุยเรื่องปรัชญาความงามและความรักให้แขกฟังได้เป็นชั่วโมงๆ ทั้งยังมีสัญชาตญาณทางการเมืองยอดเยี่ยม
“อิเมลดารู้ว่าต้องเริ่มต้นใหม่จากจุดไหน และถ้าคุณมีเงินสนับสนุนมันก็ง่ายขึ้น” พาทริชิโอ อบิเนลส์อาจารย์เอเชียศึกษา มหาวิทยาลัยฮาวายแห่งมาเนากล่าว
อิเมลดาลงเลือกตั้งประธานาธิบดีในปี 1992 (พ.ศ.2535) ซึ่งพ่ายแพ้แต่บองบองได้เป็น ส.ส. จ.อิโลคอส นอร์เต ทางภาคเหนือในการเลือกตั้งครั้งนั้น ต่อมาอิเมลดาเป็น ส.ส.สามสมัยรวด เธอเปิดเผยถึงความปรารถนาอยากให้บองบองเป็นประธานาธิบดี
“จริงๆ แล้วฉันผลักดันให้เขาลงชิงตำแหน่งที่สูงขึ้น” อิเมลดาเผยกับเอเอฟพีในปี 2552 ตอบคำถามว่าอยากให้ลูกชายเป็นผู้นำประเทศหรือไม่
ปีถัดมาบองบองประสบความสำเร็จในการเลือกตั้ง ส.ว. แล้วลงเลือกตั้งรองประธานาธิบดีในปี 2016 (พ.ศ.2559) ที่มารดามาช่วยหาเสียงให้ แต่พ่ายแพ้เลนี โรเบรโดไปอย่างเฉียดฉิว
การเลือกตั้งล่าสุดบองบองจับมือตระกูลการเมืองคู่แข่ง และระดมข้อมูลฟอกขาวให้ตระกูลบนโลกออนไลน์เรียกเสียงสนับสนุนมากมาย จนมีชัยในการเลือกตั้งประธานาธิบดี เหนือโรเบรโดไปได้ในที่สุด ซึ่งอิเมลดาชี้แนะลูกๆ เรื่องอาชีพการเมืองตลอดมา
เมื่อเร็วๆ นี้บองบอง กล่าวกับซีเอ็นเอ็นฟิลิปปินส์ “อะไรๆ ก็เกิดขึ้นได้ในการเมือง เรามักถามแม่เสมอว่าแม่คิดยังไง ความคิดแบบนี้ดีมั้ย เราควรทำมั้ยหรือว่าต้องรอ”
การได้เป็นประธานาธิบดีทำให้ตระกูลได้รับความคุ้มครองทางกฎหมาย ตลอด 36 ปีที่ผ่านมาพวกเขาเจอคดีอาญาและแพ่งหลายสิบคดี แต่ชนะคดีเป็นส่วนใหญ่ ความพ่ายแพ้ที่แทบไม่เคยเกิดขึ้น เช่น อิเมลดาถูกตัดสินจำคุกหลายปีเมื่อปี 2561 ฐานระดมเงินราว 200 ล้านดอลลาร์ผ่านมูลนิธิสวิตเซอร์แลนด์เข้ากองทุนที่ถูกยักยอกเมื่อหลายสิบปีก่อน แต่เธอได้ประกันตัว
ภาพข่าวบองบองกับแซนโดร บุตรชายคนโตไปเยี่ยมอิเมลดาหลังทราบผลเลือกตั้งวันที่ 9 พ.ค. เผยภาพวาดปิกัสโซแขวนอยู่บนผนังบ้านของเธอ ไม่ทราบว่าเป็นภาพเลียนแบบ หรือเป็นหนึ่งในภาพวาด 141 ภาพที่เจ้าหน้าที่สอบสวนของรัฐบาลกำลังติดตาม
แต่อบิเนลส์ กล่าวว่า สารของอิเมลดานั้นชัดเจน “ตอนนี้ฉันสามารถอวดความมั่งคั่งได้อีกครั้ง”
พิสูจน์อักษร โดย....สุรีย์ ศิลาวงษ์