ถอดรหัส ผู้นำจีนชุดใหม่ เน้น 'สัมพันธ์สหรัฐ'มากขึ้น

เว็บไซต์ซีเอ็นบีซีรายงานอ้างข้อมูลจากสื่อทางการจีนเมื่อวันอาทิตย์ (23 ต.ค.) ที่ว่า นายหวัง อี้ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ เข้าร่วมในคณะกรมการเมือง (โปลิตบูโร) ชุดใหม่ ซึ่งเป็นองค์กรทรงอำนาจอันดับสองของจีน ทั้งๆ ที่คาดกันว่านายหวังอาจจะเกษียณในรอบนี้

นายหยาง เจียฉี นักการทูตที่คุ้นเคยกับความสัมพันธ์สหรัฐ-จีน มายาวนาน ไม่อยู่ในโปลิตบูโร เขาเป็นประธานสำนักงานกิจการต่างประเทศ คณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์ และถูกคาดหมายอย่างมากว่าจะเกษียณ

นายฉิน กัง ทูตจีนประจำสหรัฐ เข้ามาเป็นคณะกรรมการกลางชุดใหม่ตามที่ประกาศเมื่อวันเสาร์ (22 ต.ค.)

นายหยาง ต้าลี่ อาจารย์รัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยชิคาโก เผยกับซีเอ็นบีซีว่า นายฉินติดต่อกับภาคธุรกิจและสังคมอเมริกันอย่างแข็งขัน ส่วนการแสดงความเห็นของนายหวังตอนมานิวยอร์กครั้งล่าสุด “ชี้ว่ามีความปรารถนาจะถอยออกจากความสัมพันธ์แบบแข่งขันเข้มข้นกับสหรัฐผมคิดว่า อาจมีโอกาสผ่อนคลายความตึงเครียดอย่างแน่นอน หวังไว้มาก เนื่องจากความท้าทายที่จีนต้องเผชิญในการรักษาการเติบโตทางเศรษฐกิจ” นักวิชาการรายนี้กล่าว

เขายังชี้ให้เห็นถึงช่วงทศวรรษ 1970 ระหว่างการปฏิวัติวัฒนธรรม เป็นอีกช่วงเวลาหนึjงที่เศรษฐกิจจีนยากลำบาก แต่ในช่วงเวลานั้นเหมา เจ๋อตง ผู้นำจีนตัดสินใจติดต่อสหรัฐ

แต่การที่โควิด-19 ระบาดไปทั่วโลกเมื่อต้นปี 2563 จำกัดการเดินทางระหว่างประเทศ และจีนควบคุมโควิดอย่างเข้มงวดทำให้นักการทูตพบปะกันได้ยาก

ประธานาธิบดี สี จิ้นผิง กับ ประธานาธิบ ดีโจ ไบเดน ยังไม่เคยเจอกันเลยนับตั้งแต่ไบเดนรับตำแหน่งผู้นำสหรัฐ เคยพบกันสมัยที่ไบเดนเป็นรองประธานาธิบดี

ก่อนหน้านี้ไบเดนเคยกล่าวว่า เขาจะพบกับสี ถ้าสีร่วมการประชุมผู้นำจี20 ในเดือน พ.ย.

สัปดาห์ก่อนกระทรวงการต่างประเทศจีนไม่ยืนยันเรื่องการร่วมประชุมของสี กล่าวเพียงว่าจะแจ้งเมื่อถึงเวลา

สงครามรัสเซีย-ยูเครนเพิ่มความตึงเครียด

ซีเอ็นบีซีรายงานต่อไปว่า นายฉี หยู่ เลขาธิการพรรคประจำกระทรวงต่างประเทศ ได้รับการแต่งตั้งให้เป็นคณะกรรมการกลางด้วย

ทั้งนี้ ความตึงเครียดระหว่างสหรัฐกับจีนบานปลายในยุครัฐบาลประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ที่ใช้ภาษีและการคว่ำบาตรเป็นเครื่องมือกดดันจีนท่ามกลางเสียงวิจารณ์ทำธุรกิจไม่เป็นธรรม

รัฐบาลชุดต่อมาของไบเดนกล่าวว่า สหรัฐกำลังแข่งขันกับจีน และออกข้อจำกัดใหม่หลายข้อ เช่น เดือนนี้แทบจะห้ามไม่ให้บริษัทสหรัฐขายเทคโนโลยีชิปทันสมัยให้กับธุรกิจจีน

ขณะเดียวกันรัฐบาลไบเดนกระชับสัมพันธ์กับพันธมิตรให้แข็งแกร่งยิ่งขึ้น โดยเฉพาะหลังรัสเซียรุกรานยูเครนในเดือน ก.พ. ส่วนจีนที่ไม่กี่วันก่อนหน้านั้นเพิ่งต้อนรับประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน ปฏิเสธไม่ยอมเรียกว่านั่นคือการรุกราน

อย่างไรก็ตาม มีสัญญาณบางอย่างบ่งบอกว่าสัมพันธ์จีนกับรัสเซียเย็นชาลงเล็กน้อย

นายเล่อ ยู่เฉิง รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการต่างประเทศ ที่เคยกล่าวไว้ในเดือน ธ.ค.2564 ว่า มิตรภาพของจีนต่อรัสเซีย “ไม่จำกัด” ถูกปลดจากตำแหน่งในเดือน มิ.ย.ผู้ช่วยผู้อำนวยการสำนักงานบริหารวิทยุและโทรทัศน์แห่งชาติได้รับการแต่งตั้งมาทำหน้าที่แทนโดยไม่มีคำอธิบาย