เปิดตำนาน 'เฮนรี คิสซิงเจอร์' ต้นตำรับ “สหรัฐญาติดีจีน”l Leader's Move
ในช่วงที่เจ้าหน้าที่ระดับสูงของสหรัฐเดินทางไปเยือนจีนชนิดหัวบันไดไม่แห้ง จู่ๆ เฮนรี คิสซิงเจอร์ อดีตรัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐ ก็ไปจีนแบบเซอร์ไพรส์ แม้รัฐบาลวอชิงตันบอกว่าไปเป็นการส่วนตัว แต่ชื่อนี้ไม่ธรรมดา
เมื่อวันพฤหัสบดี (20 ก.ค.) ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ต้อนรับเฮนรี คิสซิงเจอร์ วัย 100 ปี อย่างอบอุ่น ที่เรือนรับรอง "เตียวไท่หยู" ที่มีพื้นที่ส่วนตัวมากกว่ามหาศาลาประชาชน สถานที่รับรองแขกต่างประเทศอย่างเป็นทางการ
สถานีโทรทัศน์ซีซีทีวีรายงานบรรยากาศการพบกัน สียิ้มแย้มขณะกล่าวกับคิสซิงเจอร์
“ผมดีใจมากที่ได้พบคุณครับ เราไม่ลืมเพื่อนเก่า และจะไม่ลืมประวัติศาสตร์ของคุณที่มีส่วนพัฒนาความสัมพันธ์สหรัฐ-จีน และมิตรภาพระหว่างประชาชนทั้งสองประเทศ”
ผลงานลือลั่นเปิดสัมพันธ์สหรัฐ-จีน
นี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่คิสซิงเจอร์มายังเตียวไท่หยู เมื่อปี 1971 เขาเคยมาที่นี่แบบลับๆในภารกิจปรับความสัมพันธ์กับจีนคอมมิวนิสต์ ปูทางสู่การเยือนครั้งประวัติศาสตร์ของประธานาธิบดีริชาร์ด นิกสัน เอกสารจากหอจดหมายเหตุแห่งชาติสหรัฐ เผยว่า นิกสันสนใจจากเปลี่ยนแปลงความสัมพันธ์กับจีนมาตั้งแต่ก่อนเป็นประธานาธิบดีในปี 1969 ไม่ใช่แค่เพื่อสกัดภัยคุกคามนิวเคลียร์ที่อาจเกิดขึ้น แต่ฉวยโอกาสที่สัมพันธ์จีน-สหภาพโซเวียตตึงเครียดช่วงสงครามเย็น
เมื่อได้รับเลือกตั้งในปี 1969 นิกสันแต่งตั้งคิสซิงเจอร์เป็นที่ปรึกษาด้านความมั่นคงแห่งชาติ ในเวลานั้นสงครามเย็นกำลังถึงจุดสูงสุด โลกแบ่งเป็นสองขั้วชัดเจน สหรัฐเป็นผู้นำโลกทุนนิยม สหภาพโซเวียตเป็นผู้นำขั้วคอมมิวนิสต์
ภายใต้หลักนิยมทรูแมน (Truman Doctrine) สหรัฐมีนโยบายสกัดกั้นพันธมิตรโซเวียต ไม่ให้ลัทธิคอมมิวนิสต์แพร่กระจายไปยังประเทศอื่นๆ แม้ต้องใช้กำลังทหารก็ยอมถ้าจำเป็น ตอนนั้นสหรัฐมีสัมพันธ์กับไต้หวัน ยังไม่ยอมรับจีนคอมมิวนิสต์ แต่เมื่อจีนกับโซเวียตแตกหักซึ่งเริ่มมาตั้งแต่ต้นทศวรรษ 1960 สหรัฐจึงมองว่าจีนน่าจะเป็นพันธมิตรต่อต้านโซเวียตได้ จีนก็คิดแบบเดียวกันต้องการหาพันธมิตรใหม่ๆ หลังแตกคอกับโซเวียต
ตอนที่นิกสันหาเสียงเลือกตั้งประธานาธิบดีเขาชูประเด็นสถาปนาความสัมพันธ์กับจีนคอมมิวนิสต์ เมื่อได้เป็นประธานาธิบดีเขาจึงขอให้คิสซิงเจอร์ หาช่องทางติดต่อจีน หนึ่งในนั้นคือปากีสถาน ที่เป็นมิตรกับทั้งสหรัฐและจีน
ปี 1971 คิสซิงเจอร์มาเยือนปากีสถานอย่างเป็นทางการ และในทริปนั้นเขาได้แอบไปเยือนจีนแบบลับๆ ด้วย
อายุ 100 ปี เยือนจีนกว่า 100 ครั้ง
คิสซิงเจอร์ เพิ่งฉลองวันเกิด 100 ปี เมื่อวันที่ 27 พ.ค. และเคยมาเยือนจีนมากกว่า 100 ครั้ง เป็นที่นับหน้าถือตามากมายที่นี่ สำหรับการเดินทางรอบล่าสุดคิสซิงเจอร์ซาบซึ้งใจฝ่ายจีนมาก กล่าวขอบคุณรัฐบาลปักกิ่งที่จัดให้เขาพบกับผู้นำจีนที่เรือนรับรองเตียวไท่หยูในการมาจีนครั้งแรกเมื่อกว่า 50 ปีก่อน
“ความสัมพันธ์ระหว่างเราสองประเทศสำคัญต่อสันติภาพโลกและความก้าวหน้าของมนุษยชาติ ภายใต้สถานการณ์ปัจจุบัน จำเป็นต้องรักษาหลักการตามแถลงการณ์เซี่ยงไฮ้เอาไว้ เห็นคุณค่าความสำคัญสูงสุดของหลักการจีนเดียวที่จีนยึดมั่น และขับเคลื่อนความสัมพันธ์ไปในทิศทางที่ดี” คิสซิงเจอร์กล่าว
แนบแน่นจนทำเนียบขาวน้อยใจ
การไปจีนของคิสซิงเจอร์ได้รับการต้อนรับอย่างอบอุ่น ประธานาธิบดีสี ถึงกับเรียกเขาว่า “เพื่อนเก่า”แถมยังได้พบบุคคลสำคัญมากกว่าคนของรัฐบาลวอชิงตันที่ไปจีนเสียอีกไม่ว่าจะเป็นประธานาธิบดีสี, หวัง อี้ มนตรีแห่งรัฐ เบอร์หนึ่งด้านการต่างประเทศจีน และหลี่ จางฟู่ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศจีน ที่ปฏิเสธไม่ยอมพบกับลอยด์ ออสติน รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐ
จี๋จ๋ากันขนาดนี้เล่นเอาทำเนียบขาวน้อยใจ เพราะคิสซิงเจอร์ไปจีนไปเป็นการไปส่วนตัวในฐานะพลเมือง แต่จีนกลับเล่นใหญ่
“เป็นเรื่องน่าเสียดายที่พลเมืองคนหนึ่งได้พบและสื่อสารกับรัฐมนตรีกลาโหมแต่สหรัฐไม่ได้” จอห์น เคอร์บี โฆษกสภาความมั่นคงแห่ชาติทำเนียบขาวกล่าวและว่า รัฐบาลรอฟังข่าวจากคิสซิงเจอร์ตอนเขากลับมาว่า “ได้ยิน ได้รู้ ได้เห็น” อะไรมาบ้าง
ชาวเน็ตชื่นชม 100 ปี ยังแกร่ง
สื่อทางการจีนชื่นชมการมาของคิสซิงเจอร์ ขณะที่ชาวเน็ตยกย่องความแข็งแรงของเขา พูดถึงการมาเยือนจีนพร้อมติดแฮ็ชแท็ก “คิสซิงเจอร์ยังบินมาทำธุระที่ปักกิ่งได้ทั้งๆ ที่อายุ 100 ปี”
แต่บางคนมองว่า สหรัฐกำลังส่งชายวัย 100 ปี มาปรับปรุงความสัมพันธ์ “นักการเมืองฉลาดล้ำเหลือน้อยลงทุกที” ชาวเน็ตรายหนึ่งให้ความเห็น
นับตั้งแต่พ้นตำแหน่ง คิสซิงเจอร์มั่งคั่งกับธุรกิจให้คำปรึกษาเกี่ยวกับจีน และเตือนไม่ให้สหรัฐใช้นโยบายสายเหยี่ยว
เมื่อมีผลประโยชน์มากมายเกี่ยวข้องกับจีน การไปจีนรอบนี้ของคิสซิงเจอร์ในช่วงเวลาที่สหรัฐพยายามปรับสัมพันธ์กับจีน อาจมองได้ว่า แท้จริงแล้วเขาคืออีกหนึ่งตัวแทนที่สหรัฐส่งมา หรือเป็นนัยจากฝ่ายปักกิ่งที่ต้องการบอกว่า จีนสำคัญขนาดนี้ รีบญาติดีกับจีนซะเถอะ! มีแต่เจ้าตัวเองที่จะบอกได้ว่า แท้จริงแล้วเขาไปเพื่ออะไรกันแน่
ที่มา: https://www.bbc.com/news/world-asia-china-66106076
https://www.reuters.com/world/chinas-president-xi-meets-with-henry-kissinger-beijing-2023-07-20/
