ส่องความลับกระเป๋ายิงนิวเคลียร์ของ 'ปูติน' ที่พกไปจีนด้วย

ตอนนี้ทั่วโลกกำลังพุ่งความสนใจไปที่ประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน แห่งรัสเซีย ซึ่งเดินทางไปร่วมประชุมข้อริเริ่มสายแถบ และเส้นทางหรือ BRF ที่ประเทศจีน ทว่าความสนใจไม่ได้อยู่ที่การประชุม หรือการหารือนอกรอบเรื่องสงครามในอิสราเอล แต่เป็นกระเป๋าเอกสารทรงเจมส์บอนด์ หรือ "กระเป๋าสั่งยิงขีปนาวุธนิวเคลียร์" ที่อยู่ข้างกายปูตินต่างหาก

เพราะนี่เป็นครั้งแรกก็ว่าได้ที่สื่อสามารถจับภาพกระเป๋ายิงนุกของรัสเซียได้อย่างชัดเจนเต็มตา ระหว่างที่ปูตินกำลังจะไปร่วมการประชุมเวทีหนึ่ง และเห็นภาพนายทหารเรือรัสเซีย 2 นายเดินถือกระเป๋า 2 ใบตามมา โดยโฟกัสอยู่ที่กระเป๋าสั่งยิงขีปนาวุธที่รัสเซียใช้ชื่อว่า "เชเกต" (Cheget) ซึ่งเป็นชื่อที่ตั้งขึ้นตามชื่อของภูเขาในเทือกเขาคอเคซัสทางตอนเหนือของรัสเซีย

• เรารู้ได้อย่างไรว่านี่คือ กระเป๋าสั่งยิงนิวเคลียร์?  

เพราะจากข้อมูลที่เคยมีการเปิดเผยออกมาแม้กระทั่งจากฝั่งรัสเซียเอง ระบุว่า ประธานาธิบดีรัสเซียจะมีกระเป๋าสั่งยิงนิวเคลียร์เอาไว้ในครอบครองอยู่ใกล้ตัวตลอดเวลา ไม่ว่าจะเดินทางไปที่ไหนก็ตาม เพื่อให้สามารถใช้ออกคำสั่งโจมตีด้วยนิวเคลียร์ได้ตลอดเวลา 

กระเป๋าสั่งยิงนิวเคลียร์เป็นส่วนหนึ่งของนโยบายด้านนิวเคลียร์ของรัสเซีย ที่เป็นมรดกตกทอดมาจากยุค "สงครามเย็น" (ปี ค.ศ.1947 - 1991) ที่รัสเซีย (ยุคนั้นคือ สหภาพโซเวียต) แข่งขันกันสะสมอาวุธนิวเคลียร์กับสหรัฐ หลังสิ้นสุดสงครามโลก โดยเริ่มมีการพัฒนากระเป๋าเชเกตเป็นครั้งแรกในยุคของประธานาธิบดี ยูริ แอนโดรปอฟ ช่วงต้นทศวรรษ 80 เริ่มใช้ในสมัยประธานาธิบดี มิคาอิล กอร์บาชอฟ และต่อเนื่องเรื่อยมาจนถึงรัสเซียในยุคปัจจุบันของวลาดิมีร์ ปูติน 

• มีอะไรอยู่ข้างในกระเป๋า และมีกลไกทำงานอย่างไร

แม้โลกจะรู้ว่ามันมีอยู่จริงแต่ก็ไม่เคยเห็นชัดๆ จนกระทั่งมีสกู๊ปข่าวเกี่ยวกับกระเป๋าเชเกตออกมาเป็นครั้งแรกในปี 2019 ในช่องข่าวทีวี Zvezda ซึ่งเป็นช่องข่าวของกระทรวงกลาโหมรัสเซีย (คล้ายๆ ช่อง 5) 

รายงานดังกล่าวทำให้โลกได้เห็นภาพข้างในของกระเป๋ายิงนิวเคลียร์จากรัสเซียเป็นครั้งแรก โดยมีหน้าตาเป็นเครื่องสีขาวที่ชวนให้นึกถึงเครื่องเล่นเกมอาตาริในอดีต มีปุ่มสีขาวที่เป็นปุ่มคำสั่งปล่อยนิวเคลียร์ และปุ่มสีแดงที่เป็นปุ่มยกเลิกคำสั่ง โดยจะทำงานด้วยแฟลชการ์ดที่ประธานาธิบดีเป็นผู้เก็บเอาไว้

ภาพของกระเป๋าเชเกตถูกเผยแพร่อีกครั้งในปี 2022 คราวนี้เป็นเครื่องสีดำในขนาดกะทัดรัดขึ้นเล็กน้อย มีปุ่ม 5-6 ปุ่ม และที่ใส่แฟลชการ์ดให้เครื่องทำงาน โดยเป็นกระเป๋าของอดีตประธานาธิบดีบอริส เยลต์ซิน ซึ่งถูกจัดแสดงเป็นสิ่งของทางประวัติศาสตร์ในยุคสงครามเย็น อยู่ที่สำนักงานประธานาธิบดีบอริส เยลต์ซิน ในเมืองเยกาเตรินเบิร์ก ทางตอนเหนือของรัสเซีย 

• กดปุ่มเดียวสะเทือนทั้งโลกจริงหรือ 

แม้จะฟังดูเหมือนเป็นปุ่มกดมหาภัยที่กดปุ๊บก็สั่งยิงนิวเคลียร์ได้ปั๊บ แต่ที่จริงแล้วรอยเตอร์สเคยรายงานไว้ก่อนหน้านี้ว่า กลไกการทำงานที่แท้จริงของกระเป๋านี้คือ เป็นเครื่องมือที่เอาไว้ใช้สื่อสารระหว่างประธานาธิบดีกับผู้นำระดับสูงในกองทัพ

การกดปุ่มยิงไม่ใช่การยิงนิวเคลียร์โดยตรงจากประธานาธิบดี แต่เป็นการออกคำสั่ง "รหัสลับ" ที่ใช้เครือข่ายการควบคุม และสั่งการอิเล็กทรอนิกส์ "Kazbek" ไปถึงผู้นำกองทัพให้ดำเนินการตาม เป็นที่คาดว่าคนที่มีกระเป๋าสั่งยิงนิวเคลียร์แบบนี้ในรัสเซีย มีอยู่ 3 คนด้วยกันคือ ประธานาธิบดี (ปูติน) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม (Sergei Shoigu) และประธานคณะเสนาธิการทหารร่วมรัสเซีย (Valery Gerasimov)

แม้ว่าในเชิงการสั่งการจะใช้การบาลานซ์ถึง 3 คน เพื่อความรอบคอบ แต่ในด้านความรุนแรงหากกดปุ่มยิงขึ้นมานั้นยังไม่มีใครบอกรายละเอียดได้ เพราะไม่เคยมีการกดปุ่มยิงได้สำเร็จ ก่อนหน้านี้ "รัสเซียเคยมีการกดปุ่ม/ออกคำสั่งมาแล้วครั้งหนึ่ง" ในยุคของอดีตประธานาธิบดี สตานิสลาฟ เปทรอฟ ในปี 1983 หลังเข้าใจผิดว่าสหรัฐยิงขีปนาวุธพิสัยไกลข้ามทวีป (ICMB) เข้ามา แต่มีการยกเลิกคำสั่งได้ทันเมื่อพบว่าไม่ใช่ภัยคุกคาม และเป็นเพียงการซ้อมรบของนาโต  

 

• นอกจากรัสเซีย ใครมีกระเป๋ายิงนิวเคลียร์อีกบ้าง

"สหรัฐ" ซึ่งเป็นคู่แข่งสะสมนิวเคลียร์กันมาตั้งแต่ยุคสงครามเย็นคือ อีกประเทศที่มีอาวุธนิวเคลียร์เชิงกลยุทธ์แบบนี้ โดยใช้ชื่อว่า "นิวเคลียร์ ฟุตบอล" (Nuclear Football) เป็นกระเป๋ารูปทรงคล้ายกัน น้ำหนักประมาณ 45 ปอนด์ โดยคนที่ถือกระเป๋าใบนี้ตามประธานาธิบดีสหรัฐไปตลอดทุกที่คือ ที่ปรึกษาด้านการทหารของทำเนียบขาว 1 ใน 5 คน

สหรัฐเริ่มใช้กระเป๋ายิงนิวเคลียร์หลังจากเกิดวิกฤตการณ์ขีปนาวุธคิวบา และเริ่มมีภาพกระเป๋าใบนี้ปรากฏให้เห็นเป็นครั้งแรกในยุคของประธานาธิบดี จอห์น เอฟ เคนเนดี ในปี 1963 

ทั้งนี้ มีรายงานว่าสหรัฐมีอาวุธนิวเคลียร์อยู่ประมาณ 200 ลูก ประมาณครึ่งหนึ่งอยู่ในยุโรป อาทิ ระเบิด B61 ขนาด 12 ฟุต มีแรงระเบิดตั้งแต่ 0.3 - 170 กิโลตัน (ระเบิดที่ฮิโรชิมา มีแรงระเบิดขนาด 15 กิโลตัน) ซึ่งถูกกระจายอยู่ตามฐานทัพอากาศ 6 แห่งในอิตาลี เยอรมนี ตุรกี เบลเยียม และเนเธอร์แลนด์ 

 

 

 

พิสูจน์อักษร....สุรีย์  ศิลาวงษ์