จับตาซาอุฯ! จัดประชุมใหญ่ว่าด้วยกาซา 2 งาน
ซาอุดีอาระเบียจะเป็นเจ้าภาพประชุมผู้นำโลกอาหรับ และอิหร่านสองงานสุดสัปดาห์นี้ ว่าด้วยสงครามในกาซาที่กำลังดำเนินอยู่สร้างความกังวลมากขึ้นทุกขณะว่าจะบานปลาย
สำนักข่าวเอเอฟพีรายงาน สุดสัปดาห์นี้ซาอุดีอาระเบียจะจัดประชุมฉุกเฉินสันนิบาตอาหรับ และองค์การความร่วมมืออิสลาม (OIC) หลังจากอิสราเอลโจมตีกาซาทางอากาศมานานกว่าหนึ่งเดือน ข้อมูลจากกระทรวงสาธารณสุขดำเนินการโดยฮามาสเผยว่า ประชาชนในกาซาเสียชีวิตกว่า 10,000 คน ส่วนใหญ่เป็นเด็ก
ทั้งนี้ อิสราเอลต้องการทำลายล้างฮามาส กลุ่มติดอาวุธปาเลสไตน์ที่บุกเข้าไปโจมตีนองเลือดเมื่อวันที่ 7 ต.ค.66 เป็นเหตุให้ประชาชนเสียชีวิตกว่า 1,400 คน จับเป็นตัวประกันอีกราว 240 คน
เนื่องจากผู้นำอิสราเอลปฏิเสธการหยุดยิงจนกว่าจะปล่อยตัวประกันความไม่พอใจในซาอุดีอาระเบียต่อจำนวนผู้เสียชีวิตชาวปาเลสไตน์เกิดขึ้นท่ามกลางความกังวลว่าสงครามอาจทำให้ภูมิภาคในวงกว้างสั่นคลอน และเกรงว่าสิ่งนี้อาจขัดขวางความพยายามของซาอุฯ ในการเปลี่ยนผ่านเศรษฐกิจจากการใช้น้ำมัน
เอลแฮม ฟาโคร จากกลุ่มคลังสมองชาตัมเฮาส์ กล่าวว่า ซาอุฯ ซึ่งเป็นประเทศส่งออกน้ำมันรายใหญ่สุดของโลกและเพื่อนบ้านต่าง “กลัวในสิ่งเดียวกัน นั่นคือ ความขัดแย้งบานปลาย”
สองชาติอ่าวอาหรับคือ สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ (ยูเออี) และบาห์เรน สถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตกับอิสราเอลในปี 2563 ขณะที่ซาอุฯ เล็งทำแบบเดียวกัน ทั้งสามประเทศต่างร่วมมือด้านความมั่นคงกับสหรัฐซึ่งเป็นพันธมิตรเหนียวแน่นกับอิสราเอล
“พวกเขากังวลมากว่าจะตกเป็นเป้าของกลุ่มตัวแทนอิหร่าน ที่พยายามหาทางเอาคืนอิสราเอล และสหรัฐ” ฟาโคร กล่าวในเวทีเสวนาจัดโดยสถาบันรัฐอ่าวอาหรับในกรุงวอชิงตัน
เหล่านักวิเคราะห์ชาวซาอุฯ มองว่า การประชุมสันนิบาตอาหรับในวันเสาร์ (11 พ.ย.66) จะไปไกลเกินกว่าออกแถลงการณ์ประณามการโจมตีพลเมืองในกาซา แม้ยังไม่ทราบแน่ชัดว่าสันนิบาตอาหรับจะกำหนดสถานการณ์ในพื้นที่อย่างไร
“การประชุม (สันนิบาตอาหรับ) ครั้งนี้จะประสบความสำเร็จถ้านำไปสู่กรอบการทำงานเพื่อกดดันให้อิสราเอลยุติสงคราม ไม่เช่นนั้นก็จะไม่สำเร็จ ความจำเป็นเร่งด่วนตอนนี้คือ ต้องหยุดสงคราม” สุไลมาน อัล โอเกลี นักวิเคราะห์ชาวซาอุฯ ให้ความเห็น
ซาอุดีอาระเบีย ที่ตั้งของสถานที่สำคัญทางศาสนาอิสลามหลายแห่ง ส่งเสียงสนับสนุนชาวปาเลสไตน์พร้อมๆกับประณามการทิ้งระเบิดของอิสราเอลถล่มค่ายผู้ลี้ภัยใหญ่สุดของกาซาคร่าชีวิตประชาชนหลายสิบคนเมื่อสัปดาห์ก่อน
แต่พร้อมกันนั้นซาอุฯ ยังเดินหน้าจัดงานเพื่อตอกย้ำวาระการปฏิรูป “วิสัยทัศน์ 2030” ของมกุฎราชกุมารโมฮัมหมัด บิน ซัลมาน ผู้ปกครองโดยพฤตินัย เช่น เวทีเสวนาการลงทุน, ริยาดแฟชั่นวีค และการแข่งขันชกมวยรุ่นเฮฟวีเวท
การจัดประชุมผู้นำสองงานติดกันในกรุงริยาดสุดสัปดาห์นี้ อาจเป็นสัญญาณการเริ่มต้นผลักดันทางการทูตในระดับสูง โดยซาอุฯ ใช้ประโยชน์จากสถานะของตนที่สนับสนุนปาเลสไตน์มายาวนาน ผสานกับผลประโยชน์ที่ซาอุฯ อาจยอมรับอิสราเอลในวันหนึ่ง
เจ้าหน้าที่คนหนึ่งผู้คุ้นเคยกับซาอุฯ เผยกับเอเอฟพีเมื่อกลางเดือนต.ค.ว่า การเจรจาปรับสัมพันธ์กับอิสราเอลถูกระงับไป แต่นักวิเคราะห์กล่าวว่า อาจรื้อฟื้นขึ้นมาได้หลังสงครามอิสราเอล-ฮามาสสิ้นสุด
บาเดอร์ อัล ซาอิฟ จากมหาวิทยาลัยคูเวต กล่าวว่า ซาอุดีอาระเบีย “พยายามวางสถานะทางยุทธศาสตร์ของตนเองเหนือการสู้รบ ผมคิดว่าเป็นการพยายามวางตำแหน่งตัวเองอย่างชาญฉลาดสำหรับอนาคตเราจะใช้สิ่งนี้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดได้อย่างไร ไม่เพียงแต่เพื่อผลประโยชน์แห่งชาติของซาอุดีอาระเบีย ซึ่งอยู่แนวหน้าและเป็นศูนย์กลางเท่านั้น แต่ยังเพื่อพัฒนากระบวนการสันติภาพปาเลสไตน์-อิสราเอลอย่างมีสติด้วย”
ประธานาธิบดีอิหร่านไปซาอุฯ
ส่วนการประชุม OIC ในวันอาทิตย์ (12 พ.ย.66) คาดว่า ประธานาธิบดีเอลราฮิม ไรซีของอิหร่านจะมาประชุมด้วย ดึงดูดความสนใจมาสู่การประชุมเวทีนี้ที่มีสมาชิก 57 ประเทศมุสลิม และจะเป็นการเดินทางเยือนซาอุฯ ครั้งแรกของไรซี นับตั้งแต่ทำข้อตกลงกลับมาคบหากันใหม่ในดือนมี.ค.โดยมีจีนเป็นคนกลาง หลังจากตัดสัมพันธ์กันไปเจ็ดปี
อิหร่านไม่ได้สนับสนุนแค่ฮามาส แต่ยังมีฮิซบอลเลาะห์ และกบฏฮูตีของเยเมนที่ทำสงครามกับแนวร่วมนำโดยซาอุฯ มาตั้งแต่ปี 2558
อย่างไรก็ตาม สองรุ่นใหญ่แห่งตะวันออกกลางเห็นชอบสนับสนุนชาวปาเลสไตน์อย่างเปิดเผย ไรซีและเจ้าชายโมฮัมเหม็ด โทรศัพท์หากันครั้งแรกในวันที่ 12 ต.ค.66 ถือเป็นการสื่อสารอย่างเป็นทางการ ห้าวันหลังจากสงครามปะทุ
ด้าน อาซิส อัลกาชิอัน นักวิเคราะห์ชาวซาอุฯ อีกคนหนึ่งกล่าวว่า เนื่องจากสมาชิก OIC มีตั้งแต่แอฟริกาไปจนถึงเอเชีย แถลงการณ์ใดๆ ที่จะออกมาจากการประชุมผู้นำในวันอาทิตย์ นี้ จะตอกย้ำว่าเสียงสนับสนุนชาวปาเลสไตน์เพิ่มขึ้นมากเกินภูมิภาคตะวันออกกลาง
“ประเทศที่ไม่ใช่ตะวันตก ยอมรับสิ่งนี้ไม่ได้อีกต่อไป และไม่ซื้อเรื่องเล่าความขัดแย้งของอเมริกัน เรื่องเล่าของตะวันตก” นักวิเคราะห์ย้ำ
พิสูจน์อักษร....สุรีย์ ศิลาวงษ์