บริษัทเทคฯยักษ์ใหญ่ประเดิม แห่‘เลย์ออฟ’ตั้งแต่ต้นปี

การ “เลย์ออฟ” พนักงานของบริษัทเทคยักษ์ใหญ่ทั่วโลก ดำเนินมาตั้งแต่ปีที่แล้ว โดยหลายบริษัทมีการ “เลย์ออฟ” พนักงานกันตลอดทั้งปี ปีที่แล้วมีคนถูก “เลย์ออฟ” มากถึง 262,000 คน จนกระทั่งในปีนี้ ปี 2024 ที่ผ่านมาได้ยังไม่ถึง 1 เดือน บริษัทเทคยักษ์ใหญ่อย่าง กูเกิล, ทวิช และอเมซอน ประกาศ “เลย์ออฟ” พนักงานรวมกันทั่วโลก มากกว่า 8,000 คนแล้ว สร้างความกังวลใจให้กับคนที่ทำงานสายนี้ที่ไม่รู้ว่าจะมีการ “เลย์ออฟ” อีกเมื่อไร และตัวเองอาจตกงานเมื่อไรก็ได้

สาเหตุการเลย์ออฟพนักงานของบริษัทเทคยักษ์ใหญ่ในช่วงปี 2022 และปี 2023 เป็นเพราะว่าบริษัทมีการขยายตัวมากเกินไปในช่วงที่โควิดระบาด จนทำให้หลายคนหันมาใช้อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ ในการทำงานจากที่บ้าน หรือใช้ดูหนังฟังเพลง เล่นเกม อยู่ที่บ้านมากขึ้น ซึ่งแต่ละบริษัทก็ต้องเร่งรับพนักงานเพิ่มในช่วงนั้นเพื่อรองรับการให้บริการที่เพิ่มขึ้น 

แต่เมื่อวิกฤตโควิดเริ่มคลี่คลาย วิถีชีวิตปกติเริ่มกลับมา ผู้คนใช้เวลากับคอมพิวเตอร์และอินเทอร์เน็ตน้อยลง ทำให้หลายบริษัท มีรายได้ไม่เพียงพอกับค่าใช้จ่าย จึงต้องเลย์ออฟพนักงานบางส่วน เพื่อประหยัดต้นทุนการดำเนินงาน

อย่างไรก็ตาม แม้ว่าตอนนี้ สถานการณ์การทำธุรกิจในโลกได้กลับมาเป็นปกติตามเดิมแล้ว แต่เพราะอะไร บริษัทเทคยักษ์ใหญ่ ยังคงมีการเลย์ออฟพนักงานไม่หยุด สาเหตุหลักของการเลย์ออฟในปีนี้ มีอยู่สองข้อ ข้อแรก คือหลายบริษัทมีนโยบาย “เพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน”

ปีที่แล้ว บริษัทเมตาของ มาร์ก ซักเคอร์เบิร์ก มีนโยบายทำให้ปี 2023 เป็น “ปีแห่งประสิทธิภาพ” ที่ทางบริษัทมีการปรับโครงสร้างเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน เพิ่มผลผลิตของพนักงานทุกส่วน และลดขั้นตอนการทำงานที่ไม่จำเป็น ทำให้เมตา ปลดพนักงานออกกว่า 10,000 คน เมื่อปีที่แล้ว ช่วยให้บริษัทประหยัดเงินได้จำนวนมหาศาล และเทรนด์การเลย์ออฟพนักงานยังคงอยู่ในปี 2024 และจะมีการเลย์ออฟเกิดขึ้นอีกหลายครั้งจนกลายเป็น New Normal

ศาสตราจารย์ เจฟฟรีย์ เฟฟเฟอร์ จากมหาวิทยาลัยธุรกิจสแตนฟอร์ด บอกว่า การที่บริษัทเทคยักษ์ใหญ่เลย์ออฟพนักงาน อย่างพร้อมเพียงกัน เป็นพฤติกรรมเลียนแบบรูปแบบหนึ่ง เมื่อบริษัทหนึ่งเลย์ออฟพนักงาน แล้วบริษัทยังดำเนินธุรกิจต่อไปได้ ก็จะเป็นตัวอย่างให้บริษัทอื่นๆ ทำตาม ซึ่งตอนนี้ นโยบายที่บริษัทเทคยักษ์ใหญ่กำลังโฟกัสก็คือการเพิ่มประสิทธิภาพของบริษัท นั่นหมายถึงการลดต้นทุน การลดภาระที่ไม่จำเป็น จนทำให้เกิดการเลย์ออฟอย่างที่เราเห็น

สาเหตุการเลย์ออฟพนักงาน ข้อที่สอง คือการมาของเทคโนโลยี “เอไอ” โดยขณะนี้ หลายบริษัทให้ความสำคัญกับการลงทุนเพื่อพัฒนาเอไอ จึงต้องลดจำนวนพนักงานในส่วนที่ไม่จำเป็นทิ้ง แล้วหันมาเพิ่มพนักงานในส่วนพัฒนาเอไอ อย่างกูเกิล ที่ลดพนักงานในส่วนวิศวกรฮาร์ดแวร์ เพื่อเพิ่มพนักงานในส่วนพัฒนาเทคโนโลยีเอไอ ซึ่งทางบริษัทเชื่อว่าเป็นโอกาสสำคัญทางธุรกิจต่อจากนี้
 

นักวิเคราะห์เชื่อว่า ในปีนี้จะยังมีการเลย์ออฟพนักงานในบริษัทเทคยักษ์ใหญ่เกิดขึ้นอีกหลายครั้ง จนกลายเป็น New Normal ที่พนักงานจะเริ่มคุ้นชิน พนักงานต้องเตรียมตัวให้พร้อมต่อการเปลี่ยนงานใหม่ ไม่ว่าจะเต็มใจ หรือไม่เต็มใจก็ตาม

สิ่งที่เกิดขึ้นในแวดวงเทคโนโลยีสอดคล้องกับคำเตือนจากกองทุนการเงินระหว่างประเทศ(ไอเอ็มเอฟ)ที่ระบุว่า เทคโนโลยีเอไอจะกระทบต่อตำแหน่งงานเกือบ 40% ของงานทั้งหมด

คริสตาลินา จอร์จีวา กรรมการผู้จัดการไอเอ็มเอฟ กล่าวว่า ในสถานการณ์ส่วนใหญ่มีแนวโน้มว่าเอไอจะทำให้ความเหลื่อมล้ำโดยรวมแย่ลงกว่าเดิม

จอร์จีวา เห็นว่าผู้มีอำนาจกำหนดนโยบายควรจัดการกับแนวโน้มที่น่าหนักใจนี้เพื่อป้องกันไม่ให้เทคโนโลยีเพิ่มความตึงเครียดทางสังคม

โดยทั่วไปแล้ว คนงานที่มีรายได้สูงและอายุน้อยกว่า อาจมีค่าจ้างเพิ่มขึ้นอย่างไม่สมส่วนหลังจากนำเอไอมาใช้ ไอเอ็มเอฟเชื่อว่าผู้มีรายได้น้อยและแรงงานสูงอายุ อาจไล่ตามสิ่งเหล่านี้ไม่ทัน

“หลายประเทศไม่มีโครงสร้างพื้นฐาน หรือแรงงานที่มีทักษะในการควบคุมประโยชน์ของเอไอ ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงที่เมื่อเวลาผ่านไป เทคโนโลยีนี้อาจทำให้ความไม่เท่าเทียมกันในประเทศเหล่านี้แย่ลง”จอร์จีวา กล่าว