'โตโยต้า' ชมโควิด-19 ช่วยปรับโมเดลธุรกิจ

หากไม่นับผลกระทบด้านต่างๆ ที่เกิดจาการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรน่าสายพันธุ์ใหม่ ต้นตอโรคโควิด-19 การระบาดใหญ่ของโรคนี้ก็พอจะมีข้อดีอยู่บ้างในมุมมองของ “อากิโอะ โตโยดะ” ประธานบริษัทโตโยต้า มอเตอร์ ค่ายรถยนต์ชั้นนำของโลกสัญชาติญี่ปุ่น ที่ยืนยันว่าการระบาดของโรคโควิด-19 เปิดโอกาสให้บริษัทบริหารเวลาได้อย่างมีประสิทธิภาพ ใช้เวลาน้อยลงแต่ให้ผลสัมฤทธิ์มากขึ้น ทั้งยังทำให้ตัวเขามีเวลามากขึ้นในการสนทนาทางธุรกิจกับบริษัทต่างชาติทั่วโลก

โตโยดะ กล่าวถึงเรื่องนี้ในโอกาสรายงานผลประกอบการรายปีที่สำนักงานใหญ่ของบริษัทในสัปดาห์นี้ ซึ่งครอบคลุมถึงประเด็นการปรับตัวของบริษัทเพื่อให้สอดรับกับสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ว่า การแพร่ระบาดของโรคอุบัติใหม่นี้ทำให้เขาลดเวลาในการเดินทางได้มากถึง 80% ลดเวลาในการติดต่อสื่อสารกับบุคคลต่างๆ 85% และลดเวลาในการประชุมภายในองค์กรลงได้ประมาณ 30% ซึ่งช่วยลดปริมาณกระดาษที่ถูกนำมาใช้เป็นเอกสารการประชุมลงมากถึง 50%

“ถ้าเพื่อนร่วมงานประชุมร่วมกับผม พวกเขาจะเตรียมเอกสารเป็นปึกๆ ซึ่งเอกสารเหล่านี้ส่วนใหญ่เป็นข้อมูลที่เกิดจากการรวบรวมไว้ในช่วง 1 สัปดาห์หรือ 2 สัปดาห์ก่อนหน้านี้ แต่การระบาดของโรคโควิด-19 ทำให้เราใช้การประชุมทางไกล ไม่จำเป็นต้องใช้เอกสารเป็นปึกๆ” โตโยดะ กล่าว

โตโยดะ กล่าวด้วยว่า สมัยที่เขาขึ้นมาดำรงตำแหน่งประธานบริษัทเมื่อปี 2552 บรรดาเจ้าหน้าที่ระดับสูงหลายคนในบริษัทไม่ค่อยพอใจนัก เนื่องจากส่วนใหญ่มีความคิดเป็นของตัวเอง และยึดมั่นว่าความคิดนั้นถูกต้องเหมาะสมแล้ว ทั้งยังไม่ยอมเปลี่ยนวิธีการทำงาน แต่ทัศนคติแบบนี้ในหมู่เจ้าหน้าที่ระดับสูงเริ่มเปลี่ยนไป เมื่อเขาสามารถบริหารบริษัทจนสามารถก้าวข้ามอุปสรรคต่างๆ มาได้

โตโยดะ อายุ 55 ปี จบการศึกษาด้านกฎหมายจากมหาวิทยาลัยเคโอะในกรุงโตเกียว และจบการศึกษาระดับปริญญาโทจากแบ็บสัน คอลเลจ ในรัฐแมสซาชูเสท และหลังจากนั้น 2 ปี ได้เข้ามาทำงานที่โตโยต้า โดยทำหน้าที่เกี่ยวกับการดูแลโรงงานและไฟแนนซ์

ช่วงที่โรคโควิด-19 ระบาดในระยะแรกๆ โตโยดะ ยืนยันว่าอุตสาหกรรมยานยนต์ของญี่ปุ่นจะกำหนดแนวทางในการดูแลแรงงานทั่วโลก ท่ามกลางการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ซึ่งคำกล่าวนี้ของโตโยดะ เป็นการกล่าวในฐานะหัวหน้าสมาคมผู้ผลิตยานยนต์ญี่ปุ่นว่า เขารู้สึกวิตกกังวลว่าเศรษฐกิจญี่ปุ่นจะเสียหาย ก่อนที่โลกจะเอาชนะการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ได้

“หากโรงพยาบาลมีผู้ป่วยล้นมือจนไม่สามารถดูแลไหว ญี่ปุ่นก็อาจไม่สามารถฟื้นตัวได้” โตโยดะ กล่าว

นอกจากนี้กลุ่มผู้ผลิตรถยนต์ของญี่ปุ่นอย่างโตโยต้า นิสสัน และฮอนด้า รวมถึงผู้ผลิตอะไหล่รถยนต์รายอื่นๆ ประกาศก่อตั้งกองทุนพิเศษเพื่อช่วยเหลือผู้ที่ตกงานให้มีงานทำด้วย

แต่ในช่วงเดือน มี.ค. ซึ่งเป็นช่วงที่โรคโควิด-19 กำลังระบาดหนัก โตโยต้าประกาศไม่ปรับขึ้นค่าแรงพื้นฐาน หรือฐานเงินเดือนให้กับพนักงาน โดยโตโยต้า บรรลุข้อตกลงกับสหภาพแรงงานถือเป็นครั้งแรกในรอบ 7 ปีนับตั้งแต่ปี 2556 ที่โตโยต้าไม่ปรับฐานเงินเดือนให้กับพนักงาน แต่ปลอบใจด้วยการให้โบนัสพิเศษเดือนละ 8,600 เยน โดยให้เหตุผลว่าฐานเงินเดือนเฉลี่ยของบริษัทสูงที่สุดในญี่ปุ่นอยู่แล้ว

สาเหตุที่โตโยต้าเลือกจะไม่ปรับฐานเงินเดือน เพราะอุตสาหกรรมยานยนต์ต้องเผชิญผลกระทบที่เกิดขึ้นจากข้อพิพาททางการค้าระหว่างสหรัฐและจีนที่ยาวนาน และการปรับขึ้นภาษีการบริโภคจาก 8% เป็น 10% นอกจากนี้การระบาดของโรคโควิด-19 ยังทำให้โรงงานที่ตั้งอยู่ในจีนต้องยุติการผลิต

อย่างไรก็ตาม ผู้ผลิตรถยนต์รายใหญ่ของญี่ปุ่นอย่างโตโยต้า ยอมรับว่า การผลิตรถยนต์ทั่วโลกในเดือน มี.ค.ของบริษัทร่วงลง 20.6% เมื่อเทียบเป็นรายปี สู่ระดับ 640,973 คัน เนื่องจากการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ที่ส่งผลกระทบต่อการผลิตรถยนต์ และความต้องการรถยนต์ทั่วโลก

โตโยต้า ระบุว่า ยอดขายรถยนต์ทั่วโลกลดลง 23.8% สู่ระดับ 681,510 คัน รวมถึงรถยนต์ที่จำหน่ายโดยบริษัทในเครืออย่างไดฮัทสุ มอเตอร์ ซึ่งเป็นผู้ผลิตรถยนต์ขนาดเล็ก และฮิโน่ มอเตอร์ส ผู้ผลิตรถบรรทุก

แม้ว่าโรงงานของโตโยต้าในประเทศจีนเริ่มกลับมาดำเนินการเมื่อเดือนที่แล้ว แต่โรงงานในยุโรปและสหรัฐยังคงปิดการดำเนินงานตามมาตรการของรัฐบาลที่สั่งให้ประชาชนอยู่แต่ในบ้าน ส่วนยอดขายและยอดการผลิตในญี่ปุ่นปรับตัวลงเช่นกัน เนื่องจากแทบไม่มีลูกค้าเข้าเยี่ยมชมรถยนต์ที่สำนักงานขายของดีลเลอร์และโชว์รูม

เมื่อพิจารณาเป็นรายภูมิภาค ยอดขายรถยนต์ของโตโยต้าในภูมิภาคเอเชีย ไม่นับรวมญี่ปุ่น ร่วงลง 30.4% ในเดือน มี.ค. เมื่อเทียบเป็นรายปี แตะที่ระดับ 171,028 คัน ขณะที่ยอดขายในอเมริกาเหนือ ลดลง 37% แตะ 155,552 คัน

การระบาดของโรคโควิด-19 ทำให้โตโยต้าปรับเป้าผลประกอบการในปีงบประมาณ 2565 ลดลงเหลือ 24 ล้านล้านเยน และกำไรจากการดำเนินงานเหลือ 500 ล้านเยน จากการจำหน่ายรถยนต์เพียง 7 ล้านคันทั่วโลก

โตโยดะ ยอมรับว่า การระบาดของโรคโควิด-19 ถือเป็นวิกฤติที่หนักที่สุดตั้งแต่วิกฤติการเงินโลกเมื่อปี 2551 ทำให้บริษัทจำเป็นต้องปรับลดเป้ายอดขาย แต่ภาพรวมธุรกิจของโตโยต้ายังคงดีอยู่ ไม่ว่าจะเป็นเงินทุนหมุนเวียน และแผนการทำธุรกิจต่างๆ

นอกจากนี้ โตโยดะ ยังยืนยันว่าจะเดินหน้าให้ความสำคัญกับนโยบายคงกำลังการผลิตรถยนต์ในญี่ปุ่นให้ได้ 3 ล้านคัน เพื่อรักษาตำแหน่งงานในประเทศ แม้ว่าการระบาดของโรคโควิด-19 ทำให้บริษัทต้องปรับตัวเพื่อให้สอดรับกับสถานการณ์ที่เกิดขึ้น ซึ่งรวมถึงการพึ่งพาเทคโนโลยีรูปแบบต่างๆ เกือบเต็ม 100% ในการดำเนินธุรกิจ