ขึ้นต้นฝรั่ง ลงท้ายเมืองจีน | บวร ปภัสราทร

แต่วงการรถยนต์ในวันนี้ไปอีกทิศทางหนึ่ง ยักษ์ใหญ่เมืองฝรั่งในวงการรถยนต์ที่ทำมาหากินมาตั้งแต่มีรถยนต์เกิดขึ้นในโลกนี้ วันนี้ก็ดูจะตามไม่ทันน้องใหม่เมืองจีนที่อายุน้อยกว่าหลายทศวรรษ

เรื่อง “รถไฟฟ้า” เจ้าเก่าพากันทยอยยกเลิกโครงการรถไฟฟ้าของตนเอง โดยยกสาเหตุนานาประการ เมืองจีนไม่ใช่เจ้าตำรับมอเตอร์ ไม่ใช่คนริเริ่มเทคโนโลยีแบตเตอรี่ ฝรั่งริเริ่มคิดค้นมาก่อนทั้งนั้น แต่รถยนต์ที่ขึ้นต้นที่เมืองฝรั่ง มาโตที่เมืองจีน จนแซงต้นตำรับไปแล้วในวันนี้

 อีกวงการหนึ่ง คือ “เซมิคอนดักเตอร์” วันนี้เห็นชัดที่ไต้หวัน ที่มีบริษัทที่เป็นเจ้าตลาดไมโครชิปของโลก ชนะขาดบริษัทฝรั่งที่เคยเป็นตำนานของวงการเซมิคอนดักเตอร์ แม้ว่าจะมีบริษัทฝรั่งอีกหลายบริษัทที่ยังประสบความสำเร็จในวงการนี้ในปัจจุบัน 

แต่ถ้าสังเกตดีๆ จะพบว่า บุคลากรหลักๆ เป็นคนเชื้อสายจีน ดูชื่อดูหน้าตาของซีอีโอของบริษัทที่บอกว่าประสบความสำเร็จมากมายจากการเติบโตของ AI ยืนยันเรื่องนี้ได้

ไต้หวันเริ่มต้นอุตสาหกรรมเซมิคอนดักเตอร์ ด้วยการถ่ายทอดเทคโนโลยีแทบทุกอย่างมาจากบริษัทฝรั่ง ซึ่งวันนี้ออกจากวงการไปแล้ว 

ในเวลานั้น ไต้หวันเหมือนมด ในขณะที่ยักษ์ใหญ่ฝรั่งเทียบกันแล้วยิ่งกว่าเป็นช้าง สามสิบกว่าปีต่อมามดกลายเป็นช้าง ในขณะที่ช้างเดิมหมดเรี่ยวหมดแรง ความสำเร็จแทบทุกเรื่องของยักษ์ใหญ่ไอทีจากเมืองฝรั่ง มีโรงงานไมโครชิปจากไต้หวันเป็นผู้อยู่เบื้องหลัง

ไมโครชิปเริ่มต้นที่ฝรั่ง แต่วันนี้ลงท้ายที่ไต้หวัน วันหน้าค่อนข้างแน่ชัดว่า การกีดกันทางการค้าเรื่องไมโครชิปจากเมืองฝรั่ง จะทำให้เซมิคอนดักเตอร์มาลงท้ายที่เมืองจีนเหมือนรถไฟฟ้าแน่ๆ

ทั้งสองเรื่องที่ยกมาเป็นตัวอย่างของการเริ่มต้นที่เมืองฝรั่ง ตั้งแต่การวิจัยพื้นฐานที่ทำให้เกิดความรู้ที่นำมาประยุกต์เป็นรถยนต์ เป็นไมโครชิป แต่มาลงท้ายกลายเป็นความโดดเด่นของเมืองจีน ไม่ใช่เรื่องที่เกิดขึ้นโดยบังเอิญ

 เหมือนกับที่เคยเกิดขึ้นในบ้านเรา โลกเปลี่ยนจนทำให้บ้านเราถูกผลักให้เปลี่ยนตามไปด้วย

เขาสามารถเปลี่ยนแปลงสิ่งที่เขาไม่ได้เริ่มต้น ให้เขากลายเป็นผู้นำในสิ่งนั้นได้ เพราะเขามีการนำอย่างมีวิสัยทัศน์ เขาเจาะจงแน่ชัดว่าจะเป็นอะไร แล้วตั้งใจสร้างสภาพแวดล้อมให้เกิดความสำเร็จตามที่กำหนดไว้ในวิสัยทัศน์ขึ้นมาได้

ทั้งยังบอกกับทุกคนที่เกี่ยวข้องว่าใครต้องทำอะไร เสร็จเมื่อไหร่ ผู้นำบ้านอื่นเมืองอื่นบอกแต่จะเป็นสารพัดฮับของภูมิภาค โดยไม่รู้ว่าเป็นฮับแล้วหน้าตาเป็นอย่างไร และใครจะเป็นคนทำอะไรบ้าง

ไต้หวันกำหนดวิสัยทัศน์ไว้เมื่อ 30 กว่าปีก่อนว่า จะเป็นผู้ผลิตไมโครชิปหลายใหญ่ของโลก โดยเป็นโรงงานผลิตตามที่ใครก็ได้ออกแบบชิปมาให้ ใครอยากได้ชิปอะไรก็ออกแบบส่งมา เขาผลิตตามสั่งให้ได้หมด 

ในขณะที่บริษัทต้นแบบที่ไปถ่ายทอดเทคโนโลยีมานั้น อยากจะเป็นสารพัดอย่าง อยากออกแบบชิปเอง เอาไปใช้ผลิตภัณฑ์ของตัวเอง 

ยักษ์ใหญ่ที่เป็นตำนานไมโครชิปของโลกที่กิจการดูไม่ดีนักก็พยายามจะเก่งหลายเรื่อง เคยทำคอมพิวเตอร์ออกมาขายในยี่ห้อของตนเอง พอมีหลากหลายรูปแบบธุรกิจเลยปรับตัวกับการเปลี่ยนแปลงแบบพลิกโฉมไม่ทัน

ปรับสภาพแวดล้อมการงานให้สร้างความสำเร็จในบริบทใหม่ได้ไม่ทัน ทั้งๆ ที่อดีตผู้บริหารของบริษัทยักษ์ใหญ่รายนี้เคยเขียนหนังสือที่ใช้เล่าเรียนกันในหลักสูตร MBA แทบจะทั่วโลก 

บุคลากรเซมิคอนดักเตอร์ของไต้หวันยังคงรักษาจิตวิญญาณของการเป็นผู้บุกเบิกมาตราบทุกวันนี้ มีวินัยสูง เรียนรู้ใหม่ตลอดเวลา และทำงานหนักมากๆ

วันหน้าบ้านเราคงได้เรียนตำราเซมิคอนดักเตอร์จากไต้หวัน ซึ่งกว่าจะตามเขาทันก็คงอีกสักสิบหรือยี่สิบปี ถ้าเราเก่งกว่าเขาและทำงานหนักกว่าเขา

รถไฟฟ้าจีนถ่ายทอดความรู้มาจากทั้งผู้ผลิตเจ้าเก่าหลายเจ้า รัฐลงทุนวิจัยพัฒนาเรื่องสำคัญเกี่ยวกับรถไฟฟ้า โดยเฉพาะแบตเตอรี่ จนมีทรัพย์สินทางปัญญาหลายเรื่องมาแบ่งปันกันใช้ ศูนย์วิจัยในมหาวิทยาลัยหลายแห่งมีงานวิจัยเรื่องนี้ในระดับนำของโลก

จะเอาอะไรที่คนอื่นสร้างขึ้น มาทำให้ดีกว่าเขา ปากพูดอย่างเดียวไม่พอ.