พื้นที่ (ไม่) ปลอดภัยบนไซเบอร์

ทุกวันนี้นอกจากจะต้องเผชิญแรงกดดันจากความผันผวนทางเศรษฐแล้ว ยังต้องมาลุ้นว่า ไม่วันใดก็วันหนึ่งหากเผลอหละหลวมการ์ดตกขึ้นมาก็อาจกลายเป็นเหยื่อของภัยร้ายไซเบอร์ได้

จากสถิติของบริษัทด้านซิเคียวริตี้ระดับโลกหลายสำนักพบว่า ระยะหลังมานี้ตัวเลขภัยคุกคามทางไซเบอร์เพิ่มขึ้นแบบทวีคูณ โดยเฉพาะเมื่อถูกบีบบังคับให้ต้องทรานส์ฟอร์มสู่ดิจิทัล การใช้ชีวิตบนโลกออนไล์ที่มากขึ้นจึงเป็นการเปิดโอกาสให้อาชญากรใช้ช่องโหว่ของความไม่รู้ ไม่ระมัดระวัง หรือความหวาดกลัวมาวางกับดัก ล่อให้เหยื่อหลงกลและล้วงข้อมูลไป

ไม่เพียงบริษัทขนาดใหญ่รายได้หลักพันล้าน หมื่นล้าน แม้แต่ธุรกิจเอสเอ็มอีก็ตกเป็นเป้าหมายได้ไม่ต่างกัน เพราะยุคแห่งดิจิทัลนี้ “ข้อมูล” กลายเป็น “สินทรัพย์” ที่มีมูลค่ามหาศาล และต้องยอมรับว่ามีหลายบริษัทที่เมื่อเกิดปัญหาขึ้นก็ “ยอม” ที่จะจ่ายเพื่อแลกกับการจบปัญหา ดีกว่ายอมให้ข้อมูลสูญหาย หรือข่าวหลุดรั่วออกไปจนทำให้เสียชื่อเสียง เสียความน่าเชื่อถือ เพราะหากปล่อยไปให้ถึงจุดนั้นมูลค่าที่ต้องจ่ายอาจมากขึ้นอย่างมหาศาล

แม้แต่ผู้ใช้งานทั่วไป หลายๆ คนก็อาจมีประสบการณ์ถูกคุกคามกันมาบ้างแล้ว อาชญากรรมทางไซเบอร์ไม่ได้มาในรูปแบบของการแฮกเจาะระบบ ไวรัส มัลแวร์ หรือ แรนซัมแวร์เท่านั้น ที่ผ่านมายังมีการหลอกลวงโดยอาศัยความกลัว ไม่ระมัดระวัง หรือระวังแล้วก็ยังมีโอกาสพลาดได้เพราะอาชญากรไซเบอร์พร้อมจะหาวิธีการใหม่ๆ มาป่วนอยู่เสมอ

เป้าหมายของแฮกเกอร์อาจไม่ได้หวังแค่เรื่องเงินเท่านั้น แต่ความสะใจหรือเล่นสนุก ก็เป็นความสำเร็จอีกรูปแบบหนึ่งที่เหล่าแฮคเกอร์หมวกดำทั้งหลายต้องการ

เรื่องนี้คนรุ่นใหม่หรือเกมเมอร์หลายคนคงเคยประสบปัญหากันมาบ้าง กรณีที่เกิดขึ้นเมื่อไม่นานมานี้ก็เช่น การขโมยบัญชีเกมกาชาแนวแอคชั่นอาร์พีจีชื่อดังสัญชาติจีนเกมหนึ่งที่เพิ่งเปิดตัวอย่างเป็นทางการไปเมื่อเดือนต.ค.ที่ผ่านมา แต่มีข่าวการแฮกระบาดมาแล้วสามระลอกใหญ่ กระทั่งทุกวันนี้ก็มีข่าวบัญชีถูกขโมยออกมาให้เห็นรายวัน

ด้านเป้าหมายนอกจากการขโมยบัญชีที่มีมูลค่าสูงไปขายแล้ว ยังเป็นการทำเพื่อความสะใจ ภูมิใจที่สามารถเข้ามาป่วนได้สำเร็จ หรือหากบัญชีนั้นๆ ไม่น่าสนใจ มูลค่าไม่น่าจะสูง ขายไม่ได้ราคา ก็จะทำลายเล่นด้วยการย่อยไอเท็มที่มีมูลค่าสูงเพื่อความสนุกแทน

ที่น่าปวดหัวคือ ด้วยเกมนี้ไม่มีสำนักงานสาขาในประเทศไทย การจะไปเรียกร้อง ขอความช่วยเหลือจึงทำได้ไม่ง่ายนัก ติดต่อได้แค่จากระบบในเกมหรืออีเมล ซึ่งก็ต้องมานั่งรอว่าจะได้รับการติดต่อกลับมาเมื่อใด หากโชคดีได้บัญชีกลับคืนมาก็ต้องทำใจยอมรับความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นกับบัญชี ไอเท็มในเกมอาจสูญหาย โดยไม่ได้รับการชดเชยใดๆ

ส่วนวิธีการเจาะระบบนั้นมีการสันนิษฐานกันอยู่หลายประเด็น ทั้งจากความผิดพลาดของเกมเมอร์เองที่นำอีเมลไปใช้ร่วมกับเว็บไซต์ที่แฝงอันตราย ทำให้ถูกดักข้อมูลโดยฟิชชิ่ง และแน่นอนว่าส่วนหนึ่งมีการคาดเดากันในคอมมูนิตี้ของเกมว่าเป็นเพราะระบบซิเคียวริตี้ของบริษัทผู้ให้บริการเกมเองที่มีความหละหลวม ไม่ปลอดภัยมากพอ

ด้านความเสียหายที่เกิดขึ้น แม้ว่าอาจไม่มากมายเหมือนกับที่เกิดกับองค์กรธุรกิจ ข้อมูลบัญชีที่แฮกเกอร์นำไปขายก็ไม่ได้ราคาแพงมากนัก ทว่าเหตุการณ์ลักษณะนี้นับเป็นสัญญาณที่ไม่ค่อยดี เป็นปัญหาระดับเล็กที่สามารถขยายไปเป็นระดับที่ใหญ่กว่าได้หากผู้ใช้ยังมีพฤติกรรมขาดความระมัดระวัง

อย่างกรณีนี้ ผู้เล่นเกมแม้จะเป็นสายฟรีไม่ได้ลงทุนเป็นเม็ดเงินแต่ก็ต้องเสียเวลาในการเล่น เสียความพยายามตั้งใจ ส่วนคนที่ลงเงินไปแล้วก็ต้องมานั่งลุ้น หวาดระแวงกันไปว่าจะโดนเมื่อใด ถ้าโดนขึ้นมาก็คงเสียหาย เสียความรู้สึก เพราะเกมนี้ก็เป็นอีกหนึ่งเกมที่เกมเมอร์เติมเงินกันหนัก มีตั้งแต่หลักร้อยไปจนถึงหลักแสนบาทหรือมากกว่านั้น เป็นเกมที่สามารถทำรายได้ทะลุ 1 พันล้านดอลลาร์ได้ภายใน 6 เดือนหลังเปิดตัว

ความ(ไม่)ปลอดภัยบนโลกไซเบอร์กำลังกลายเป็นเรื่อง “ต้องชิน” ทั้งที่ไม่อยากจะชิน ชีวิตบนออนไลน์ “อยู่ยาก” มากขึ้น แต่ไม่ว่าอย่างไรก็ตาม ในฐานะที่ไม่ว่าอย่างไรก็คงหลีกเลี่ยงโลกออนไลน์ไม่ได้ ผู้ใช้งานต้องรู้จักการป้องกันตนเอง ขยันเปลี่ยนพาสเวิร์ด ไม่ใช้รหัสที่ซ้ำกัน ไม่คลิกเข้าลิงค์แปลกปลอมหรือน่าสงสัย ทำให้การตระหนักรู้เรื่องไซเบอร์ซิเคียวริตี้กลายเป็นพื้นฐานมายเซ็ตก็น่าจะช่วยได้ในระดับหนึ่ง