ย้อนรอยคดี 'พรีอุส' เดิมพัน 'ภาษีหมื่นล้าน'

กรณีบริษัทโตโยต้า คอร์ป ผู้ผลิตรถยนต์รายใหญ่ของญี่ปุ่น ได้รายงานต่อคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ และกระทรวงยุติธรรมของสหรัฐอเมริกา เมื่อเดือนเม.ย.2563 ว่า มีความเป็นไปได้ที่บริษัทลูกแห่งหนึ่งของโตโยต้าในประเทศไทย อาจกระทำการละเมิดกฎหมายต่อต้านการติดสินบนของสหรัฐฯ และมีการพาดพิงถึงบุคลากร อดีตผู้พิพากษาศาลฎีกาและผู้พิพากษาฎีกา ในกระบวนการยุติธรรมของไทย 

ข้อพิพาทในคดีนี้ที่เกิดขึ้นเมื่อปี 2556 สืบเนื่องจากสำนักงานศุลกากร ท่าเรือแหลมฉบัง ได้แจ้งประเมินภาษีไบขนจำนวน 244 ฉบับ ที่เกิดขึ้นระหว่างปี 2553-2555 รวมวงเงิน 11,639,786,094.84 บาท แก่บริษัทโตโยต้า มอเตอร์ (ประเทศไทย) จำกัด ภายหลังตรวจสอบพบว่าบริษัทฯใช้สิทธิการสำแดงชนิดสินค้าและประเภทพิกัดไม่ถูกต้อง เนื่องจากสินค้าที่นำเข้ามาเป็นชิ้นส่วนรถยนต์ แยกเป็นชิ้นส่วนต่างๆในลักษณะ CKD หรือ COMPLETE KNOCK DOWN และมีปริมาณสอดคล้องกัน เมื่อประกอบเข้าด้วยกันแล้ว สามารถประกอบเป็นรถยนต์สำเร็จรูปได้ กรณีดังกล่าวจึงไม่สามารถแยกชำระอากรตามรายชนิดสินค้าได้

เมื่อตรวจสอบข้อมูลในส่วนของเครื่องยนต์ ยังพบว่า รหัสของเครื่องยนต์ขึ้นต้นด้วย 2ZR นั้น เป็นรหัสเครื่องยนต์ที่มีความจุของกระบอกสูบ 1,797 CC ของรถยนต์โตโยต้า รุ่น Prius กรมศุลกากรจึงเห็นควรให้สินค้าตามใบขนสินค้าทั้ง 244 ฉบับ จัดเข้าประเภทพิกัด 8703.23.51 อัตราภาษี 80% ในฐานะรถยนต์ที่เป็นชิ้นส่วนครบชุดสมบูรณ์ที่ความจุกระบอกสูบไม่เกิน 1,800 CC ตามหลักเกณฑ์การตีความพิกัดอัตราศุลกากร ข้อ 2(ก) ประเภทที่ระบุถึงของใดให้หมายรวมถึงของนั้นที่ยังไม่ครบสมบูรณ์หรือยังไม่สำเร็จ หากว่าในขณะนำเข้ามีลักษณะอันเป็นสาระสำคัญของของที่ครบสมบูรณ์หรือสำเร็จแล้ว ให้หมายรวมถึงของที่ครบสมบูรณ์หรือสำเร็จแล้ว ที่เข้ามาโดยถอดแยกออกจากกัน หรือยังไม่ได้ประกอบเข้าด้วยกัน เป็นเหตุให้ต้องมีการจัดเก็บภาษีอากรที่ขาดไป เป็นจำนวนเงิน 11,639,786,094.84 บาทดังกล่าว

ขณะที่ฝ่ายโตโยต้ามอเตอร์ (ประเทศไทย) แย้งว่าบริษัทฯได้นำเข้าชิ้นส่วนยานยนต์จากประเทศญี่ปุ่นภายใต้ข้อตกลงทางการค้าไทย-ญี่ปุ่น (JTEPA) ซึ่งชิ้นส่วนยานยนต์เหล่านั้นได้รับอนุมัติให้ใช้สิทธิ์ตามข้อตกลงดังกล่าวจากกระทรวงอุตสาหกรรม โดยได้เสียภาษีถูกต้องครบถ้วน ซึ่งเป็นไปตามกฎหมายศุลกากร กฎหมายสรรพสามิต ประมวลรัษฎากร และความตกลงทางการค้าระหว่างประเทศแล้ว จึงได้อุทธรณ์คัดค้านการประเมินภาษีต่อคณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์