ทั่วโลกเปิดศึกดึง 'แรงงาน' ชิงกลุ่มทักษะมาก - กำลังซื้อสูง

หลังจากที่สถานการณ์โควิด-19 คลี่คลายลงรัฐบาลทุกประเทศให้ความสำคัญกับการฟื้นฟูเศรษฐกิจ โดยหนึ่งในนโยบายและมาตรการที่สำคัญคือการดึงชาวต่างชาติที่เป็นแรงงานคุณภาพ ทักษะสูง รวมถึงคนที่มีกำลังซื้อสูงเข้ามาอยู่อาศัยในประเทศเพื่อให้คนกลุ่มนี้ช่วยฟื้นฟูเศรษฐกิจทั้งในแง่การสร้างสรรค์การทำงาน และการใช้จ่ายเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจในประเทศ

ในส่วนของประเทศไทยก็มีนโยบายให้วีซ่าระยะยาว (LTR Visa) กับชาวต่างชาติที่มีทักษะสูงและความมั่งคั่งสูงใน 4 กลุ่มให้เข้ามาพำนักในประเทศไทย โดยมีเป้าหมายในการดึงดูดคนกลุ่มนี้ให้เข้ามาอยู่ในประเทศไทยได้โดยให้สิทธิ์ได้รับวีซ่าสูงสุด 10 ปี โดยมีเป้าหมาย 1 ล้านคนภายใน 5 ปี ขณะที่ประเทศต่างๆอีกหลายประเทศก็ออกมาตรการในลักษณะใกล้เคียงกัน

 

นัฐติยา ซอล ผู้อำนวยการฝ่ายขายและการตลาด กรุงเทพ และสาขาอีสเทิร์น ซีบอร์ด โรเบิร์ต วอลเทอร์ส ประเทศไทย ระบุว่า แนวทางการดึงดูดแรงงานต่างชาติกลุ่มแรงงานที่มีความสูง (talent) เป็นแนวทางที่บริษัทชั้นนำหลายประเทศนำมาใช้ ในขณะนี้บริษัทส่วนใหญ่ยังคงไม่ได้ใช้นโนบายการจ่ายค่าตอบแทนแรงงานต่างชาติ (expat) แบบเต็มรูปแบบ โดยในแง่ของการจ้างงานของบริษัทข้ามชาติ ได้เริ่มกลับมาใช้นโยบายการโยกย้ายพนักงานภายในภูมิภาค ภายในบริษัทอีกครั้งในปีนี้

“เรายังคงคาดการณ์ถึงความต้องการที่ลดลงในการจ้างชาวต่างชาติจากตลาดภายนอก ซึ่งยังคงมีบ้างในบางธุรกิจ ณ ปัจจุบัน บริษัทส่วนใหญ่ยังคงปรารถนาที่จะจัดสรรหาพนักงานชาวต่างชาติด้วยตนเอง มากกว่าใช้บริการของพาร์ทเนอร์บริษัทอื่น หรือบริษัทรีครูทเม้น”

ในส่วนของประเทศไทยนั้นการดึงคนต่างชาติเข้ามาทำงานในประเทศเป็นประเด็นที่ประเทศไทย และสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน (บีโอไอ) ยังคงผลักดันอย่างต่อเนื่องโดยมุ่งเน้นเรื่องการปรับปรุงกระบวนการและขั้นตอนทางด้านธุรการต่างๆให้คล่องตัวสำหรับชาวต่างชาติ เช่น การอำนวยความสะดวกในกระบวนการขอวีซ่า จัดกลุ่มประเภทของวีซ่าให้เหมาะกับกลุ่มเป้าหมายต่างๆ เช่น พนักงานต่างชาติ นักลงทุน เจ้าของธุรกิจสตาร์ทอัพ หรือแม้แต่การออกวีซ่าพำนักระยะยาว ประเทศส่วนใหญ่ได้เริ่มใช้นโยบายนี้เพื่อปรับปรุงปัญหาการขาดแคลนคนเก่งในบางธุรกิจ

เมื่อถามว่านโยบายการดึงดูดคนต่างชาติที่มีทักษะสูงเข้ามาทำงานในประเทศไทยมีผลต่อการเข้ามาทำงานของกลุ่มคนต่างชาติในประเทศไทยมากน้อยแค่ไหนนัฐติยาระบุว่า นโยบายนี้มีผลกระทบต่อการตัดสินใจของแรงงานกลุ่มนี้อย่างยิ่งเพราะจะช่วยให้การโยกย้ายการทำงานมีความราบรื่นมากขึ้นโดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับชาวต่างชาติที่ย้ายมาพร้อมครอบครัว โดยนโยบายแบบนีหากทำให้มีความชัดเจนมากขึ้น จะช่วยเสริมความได้เปรียบให้กับไทยเพราะไทยมีค่าครองชีพที่ค่อนข้างต่ำเมื่อเทียบกับประเทศอื่น และยังช่วยให้บริษัทสามารถดึงดูดผู้ที่มีความสามารถสูงมาสู่ธุรกิจเพื่อประโยชน์ในระยะยาวต่อธุรกิจและประเทศอีกด้วย

สำหรับนโยบายดึงดูด "กลุ่ม Talent" ของละประเทศที่มีความโดดเด่นและมีความแข่งขันกันในเรื่องนี้มีความชัดเจนมากขึ้นเรื่อยๆ นอกจากมาตรการวีซ่าระยะยาว การอำนวยความสะดวก และมาตรการทางภาษี ยังมีมาตรการอื่นๆอีกหลายมาตรการ โดยข้อมูลจากดัชนีชี้วัดศักยภาพการแข่งขันด้านทรัพยากรบุคคลของโลกประจำปี 2021 (GTCI THE GLOBAL TALENT COMPETITIVENESS INDEX 2021)

ทั้งนี้ ประเทศสิงคโปร์ได้ถูกจัดให้อยู่ในอันดับที่ 2 รองจากสวิตเซอแลนด์และเป็นประเทศในเอเชียประเทศเดียวที่อยู่ในกลุ่ม 10 อันดับแรก โดยรวมแล้ว ศักยภาพการแข่งขันด้านทรัพยากรบุคคลของประเทศที่อยู่ในลำดับต้นๆ และค่อนข้างคงที่ อาจจะมีการเปลี่ยนแปลงลำดับขึ้นลงบ้างในช่วง 2 - 3 ปี โดยสิงคโปร์มีการเสนอสิทธิ์ในการเป็นพลเมืองของสิงคโปร์ และผลประโยชน์ทางภาษี การออกวีซ่า Tech.Pass  ให้ต่างชาติเข้ามาทำธุรกิจ ลงทุน หรือตั้งบริษัททำงานได้ 

นอกจากนี้สิ่งที่ประเทศเหล่านี้มีข้อเสนอและมาตรการสนับสนุนการเข้ามาทำงาน และใช้ชีวิตในประเทศ ได้แก่

1.มาตรการ Guarantee PMWP (Place, Money, Welfare, Position) ที่เป็นการให้การรับประกันสิ่งสำคัญในการเข้ามาใช้ชีวิตของแรงงานทักษะสูง รวมทั้งครอบครัวที่จะเข้ามาอยู่อาศัยด้วย ทั้งในเรื่องของที่อยู่อาศัย ค่าตอบแทน สวัสดิการ และตำแหน่งงาน

2.ส่วนลดและผลประโยชน์ทางภาษี (Expat taxation )

3.มีวีซ่าเฉพาะสำหรับทักษะด้านเทคโนโลยี (Have Tech Pass Visa )

และ 4. การให้วีซ่าพำนักระยะยาว (Issue permanent Residence)

สำหรับนโยบายและมาตรการของการรายประเทศใช้ดึงดูดการเข้ามาทำงานของกลุ่ม Talent ให้เข้ามาทำงานในประเทศเช่น

สหรัฐฯ มีมาตรการสนับสนุนทุนการศึกษาฟรี และมีคุณภาพให้กับครอบครัวที่จะเข้ามาอยู่อาศัย โดยเฉพาะในกลุ่มแรงงานที่ทำงานด้นเทคโนโลยี ในซิลิคอนวัลเลย์ รวมทั้งมีการให้นโยบายวีซ่าระยะยาว (H-18) ของแรงงานต่างชาติ 

จีน มีการให้วีซ่าระยะยาว 5 - 10 ปี สำหรับบุคคลที่มีความสามารถพิเศษ รัฐบาลพิจารณาการถือสัญชาติสองสัญชาติได้สำหรับคนจีนความสามารถสูงที่ย้ายกลับมาทำงานในประเทศ รวมถึงมีการตั้งโครงการดึงเอากลุ่มTalent จากทั่วโลกให้เข้ามาทำงานในจีน เพื่อสนับสนุนเป้าหมายของรัฐบาลจีนในการเป็นผู้นำด้านเทคโนโลยีโลกได้ภายในปี 2050

มาเลเซีย มีมาตรการให้วีซ่าแก่แรงงานต่างชาติ 10 ปี หากมีการทำงานในประเทศเกิน 3 ปี นโยบายการคิดอัตราภาษีอัตราพิเศษให้กับกลุ่มแรงงานทักษะสูง เป็นต้น