โครงการส่งน้ำระบบท่อตะวันออกสะดุด ห่วงไตรมาส1/67“วงษ์สยาม”สูบน้ำไม่ได้

แหล่งข่าวจาก สำนักงานคณะกรรมการนโยบายเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (สกพอ.) เปิดเผยว่า ตามที่ บริษัท วงษ์สยาม ก่อสร้าง จำกัด ได้ทำสัญญากับกรมธนารักษ์ เพื่อดำเนินโครงการ โครงการท่อส่งน้ำหลักในภาคตะวันออกหรืออีอีซี ตั้งแต่ปี 2567 ต่อจากบริษัท จัดการและพัฒนาทรัพยากรน้ำภาคตะวันออก จำกัด (มหาชน) หรือ อีสท์ วอเตอร์ ที่จะหมดสัญญาลงในวันที่ 31 ธ.ค.นี้

อย่างไรก็ตามมีความเป็นไปได้ว่า บริษัทวงษ์สยามจะไม่สามารถดำเนินการส่งน้ำให้กับผู้ประกอบการตามสัญญาได้ในช่วงระยะแรกที่มีการเปลี่ยนผ่าน ทั้งนี้เป็นผลมาจากโครงสร้างน้ำในภาคตะวันออก ที่ดูแลโดยกรมชลประทาน จะมีลักษณะเป็นอ่างพวง ประกอบด้วย 1. ผันน้ำอ่างฯ ประแสร์ - อ่างฯ คลองใหญ่ จ.ระยอง - อ่างฯ หนองปลาไหล จ.ชลบุรี

ใช้สถานีสูบน้ำอีสวอเตอร์ไม่ได้

ในกรณีที่ปริมาณน้ำในบางช่วงไม่เพียงพอ กรมชลประทาน จะใช้วิธีการผันน้ำจากอ่างฯ คลองใหญ่ จ.ระยอง มายังอ่างฯ หนองปลาไหล จ.ชลบุรี หรือสูบกลับคลองสะพานเติม อ่างฯ ประแสร์ การสูบกลับวัดละหารไร่ (แม่น้ำระยอง) มาเสริมปริมาณน้ำให้แก่อ่างฯ หนองปลาไหล สูบผันน้ำจากคลองพระองค์ไชยานุชิต/คลองชลประทานพานทองมายังอ่างฯ บางพระ และ สูบผันน้ำจากแม่น้ำบางประกงมายังอ่างฯ บางพระ

การผันน้ำ การผันน้ำลักษณะนี้ กรมชลประทานะติดตั้งสถานีสูบน้ำไฟฟ้าขนาดใหญ่ บริการให้กับผู้ใช้น้ำ แต่การให้บริการน้ำระบบท่อ จำเป็นต้องมีสถานีสูบน้ำไฟฟ้าสำรอง ซึ่งก่อนหน้านี้ก่อสร้างโดย บริษัทอีสวอเตอร์ ที่มีอยู่ตามเส้นทางการจ่ายน้ำของบริษัทเอง โดบสถานีสูบน้ำเหล่านี้ยังมีส่วนช่วยในการผันน้ำของกรมชลประทาน ซึ่งกรมชลประทานเองยังมีการประสานกับการประปาภูมิภาค เพื่อใช้สถานีสูบน้ำไฟฟ้าในบางจุด

โดยอาจกล่าวได้ว่า ทั้ง 3นี้มีการพึ่งพากันและกันเพื่อให้มีปริมาณน้ำเพียงพอกับความต้องการโดยกรมชลประทานมีการจัดเก็บค่าน้ำพระราชบัญญัติ(พรบ.)การชลประทานหลวง พ.ศ. 2485 ลูกบาศก์เมตร(ลบ.ม.) ละ 0. 50 บาท

         “ทั้งอีสวอเตอร์ กรมชลประทานจะประสานกรณีที่มีค่าใช้จ่ายของกันและกันเกิดขึ้นเช่นค่าดูแลปั๊มน้ำ การสูบน้ำกรณีที่ต้องผันน้ำในบางช่วงที่รีบด่วน เช่น น้ำทะเลหนุน ปริมาณน้ำไม่เพียงพอ เป็นต้น ทั้งนี้เพื่ออำนวยความสะดวกให้กับผู้ประกอบการที่ต้องใช้น้ำอย่างต่อเนื่อง"

แนะรัฐตัวกลางเจรจาวงษ์สยาม-อีสวอเตอร์

        ดังนั้นเมื่อบริษัทวงษ์สยามเข้ามารับสัมปทานต่อจากบริษัทอีสวอเตอร์ โดยที่ไม่มีสถานีสูบน้ำสำรอง จะทำให้ไม่สามารถจัดส่งน้ำให้กับผู้ประกอบการได้ ในช่วงระหว่างเปลี่ยนผ่านประมาณเดือน ม.ค. - มี.ค.นี้ ซึ่งเป็นช่วงแล้งที่ปริมาณน้ำอาจไม่เพียงพอกับการลำเลียง

ปัญหาทั้งหมดนี้ไม่เหมาะสมที่จะให้ภาคเอกชนหารือกันเอง แต่ควรมีหน่วยงานภาครัฐเข้ามาเป็นตัวกลางซึ่งทางบริษัทวงษ์สยามได้ทำหนังสือถึงกรมชลประทาน และสำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ ( สทนช.) แต่ไม่มีหน่วยงานใดเข้ามาดำเนินการ โดยกรมชลประทานไม่มีสัญญาการเก็บค่าใช้จ่ายจากบริษัทวงษ์สยามกรณีที่ต้องผันน้ำจากแหล่งอื่น เนื่องจาก ตามพ.ร.บ.ชลประทานหลวงระบุให้เก็บได้เฉพาะค่าน้ำเท่านั้น

ในขณะที่สทนช. ซึ่งสามารถเจรจาได้ภายใต้ พระราชบัญญัติ(พ.ร.บ.)ทรัพยากรน้ำ พ.ศ. 2561 แต่เนื่องจากยังไม่มีกฎหมายรองรับให้จดทะเบียนการใช้น้ำเชิงพาณิชย์ ทำให้ไม่สามารถใช้อำนาจบังคับได้ ส่วนการเจรจาตาม พรบ. อีอีซี นั้นเบื้องต้นอีอีซีจะไม่อยากมีบาทบาทในเรื่องน้ำ เพราะหน่วยงานอื่นรับผิดชอบโดยสมบูรณ์แล้ว ดังนั้นทางออกในเรื่องนี้ ต้องรอรัฐบาลใหม่เข้ามาจัดการโดยควรกำหนดหน่วยงาน รัฐเป็นตัวกลางในการประสาน

นายทวีศักดิ์ ธนเดโชพล รองอธิบดีกรมชลประทาน กล่าวว่า บริษัทวงษ์สยามได้ทำสัญญากับชลประทานจังหวัดระยองเพื่อขออนุญาตสูบน้ำจากอ่างหนองปลาไหล รวม 30 ล้านลบ.ม. ต่อปี อัตราค่าน้ำ 0.50 บาทต่อลบ.ม. เป็นระยะเวลา 1 ปี ซึ่งกรมชลประทานเห็นว่าเป็นปริมาณที่สามารถดำเนินการได้ ไม่กระทบต่อน้ำอุปโภคบริโภค และรักษาระบบนิเวศ ซึ่งเป็นเป้าหมายหลัก จึงเห็นชอบให้ทำสัญญา

ทั้งนี้ ตามพ.ร.บ.ชลประทานหลวง สามารถดำเนินการจัดเก็บค่าน้ำได้ทั่วราชอาณาจักรตามวัตถุประสงค์ ที่ผ่านมาจะทำสัญญาคราวละ 5 ปี มีเพียงบริษัทวงษ์สยามเท่านั้นที่ทำสัญญา 1 ปี