อุโมงค์รถไฟยาวที่สุดในไทย เตรียมเปิดให้บริการ 28 ก.ค.นี้

วันที่ 28 ก.ค.นี้ จะเป็นวันแรกของการเปิดเดินรถทางคู่ ในโครงการก่อสร้างรถไฟทางคู่ ช่วงมาบกะเบา-ชุมทางถนนจิระ ในส่วนของสัญญา 1 มาบกะเบา-คลองขนานจิตร และสัญญา 3 งานอุโมงค์ ระยะทาง 42.9 กิโลเมตร ประกอบด้วย

- ช่วงมาบกะเบา-มวกเหล็กใหม่ ระยะทาง 13.20 กิโลเมตร

- ช่วงบันไดม้า-คลองขนานจิตร ระยะทาง 29.70 กิโลเมตร

โดยการเปิดให้บริการทางคู่ครั้งนี้ ยังนับเป็นการเปิดให้บริการทางลอดผ่านอุโมงค์ที่ยาวที่สุดในประเทศ คือ อุโมงค์ผาเสด็จ (อุโมงค์ที่ 1) ตั้งอยู่ระหว่างสถานีมาบกะเบากับสถานีหินลับ เป็นอุโมงค์คู่ทางเดี่ยว มีความกว้าง 7.50 เมตร สูง  7.00 เมตร ระยะทาง 5.41 กิโลเมตร และยังเปิดให้บริการอุโมงค์หินลับ (อุโมงค์ที่ 2) ซึ่งตั้งอยู่ที่สถานีหินลับกับสถานีมวกเหล็ก เป็นอุโมงค์เดี่ยวทางคู่ กว้าง 11.0 เมตร สูง 7.30 เมตร ระยะทาง 265 เมตร

ทั้งนี้ ภายในอุโมงค์ผาเสด็จ มีระบบความปลอดภัยที่ครบครัน ทั้งระบบระบายอากาศภายในอุโมงค์ ระบบแจ้งเตือนไฟไหม้ ระบบดับเพลิง ระบบกล้องโทรทัศน์วงจรปิด (cctv) ระบบจ่ายไฟฟ้ากำลังสำรอง ระบบไฟฟ้าแสงสว่าง ระบบตรวจจับผู้บุกรุกเข้ามาในอุโมงค์ ระบบตรวจจับก๊าซออกซิเจน (ไม่น้อยกว่า 18%) ก๊าซคาร์บอนมอนนอกไซด์ (ไม่เกิน 70 ppm) และก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซต์ (ไม่เกิน 0.2 ppm) โดยหากตรวจพบค่าใดค่าหนึ่งไม่อยู่ในเกณฑ์ที่กำหนด ระบบระบายอากาศจะทำงานโดยอัตโนมัติ มีระบบโทรศัพท์ฉุกเฉิน ระบบ SCADA และระบบตรวจจับความร้อนโดยใช้ fiber optic อีกด้วย 

นอกจากนี้ ภายในอุโมงค์ผาเสด็จมีทางเดินอพยพฉุกเฉินด้านข้างทางรถไฟ และมีทางเชื่อมหนีภัยระหว่างสองอุโมงค์ (cross passage) ทุกระยะประมาณ 500 เมตร รวม 11 แห่ง และมีห้องอุปกรณ์ (equipment room) 5 แห่ง รวมทั้งมีห้องควบคุมอยู่ด้านบนฝั่งเหนือของอุโมงค์ผาเสด็จ เพื่อเฝ้าระวังและควบคุมสั่งการตรวจจับสิ่งผิดปกติต่างๆ ภายในอุโมงค์ ซึ่งสอดคล้องกับมาตรฐาน NFPA 130

อย่างไรก็ดี ในวันที่ 28 ก.ค.นี้ การรถไฟแห่งประเทศไทย (ร.ฟ.ท.) จะเปิดให้บริการเดินรถไฟแบบทางคู่สายอีสาน รวมระยะทาง 42.90 กิโลเมตร เริ่มจากช่วงสถานีมาบกะเบาถึงสถานีมวกเหล็ก ลอดอุโมงค์ผาเสด็จและอุโมงค์หินลับ แล้ววิ่งเบี่ยงขวาเข้าทางเดี่ยวเดิมก่อนถึงสถานีมวกเหล็กใหม่

จากนั้นจึงกลับมาเริ่มเดินรถทางคู่อีกครั้ง ด้านเหนือของสถานีบันไดม้า โดยขบวนรถเที่ยวขึ้นจะใช้ทางคู่จนถึงสถานีคลองขนานจิตร โดยสถานีบันไดม้าจะใช้ทางล่องวิ่งร่วมกันเพียงทางเดียว อย่างไรก็ตาม ทางรถไฟเส้นเดิมที่ผ่านสถานีผาเสด็จและสถานีหินลับ ยังคงมีไว้รองรับการขนส่งสินค้าปูนซีเมนต์ ซึ่งมีเดินรถวันละ 8-10 ขบวน รวมถึงขบวนรถไฟท่องเที่ยวที่จัดเฉพาะกิจเท่านั้น

ทั้งนี้ การเปิดให้บริการเดินรถไฟทางคู่นี้จะช่วยให้ประชาชนเดินทางสะดวกโดยขึ้นรถได้ที่สถานีมาบกะเบาและสถานีมวกเหล็ก และช่วยลดเวลาการเดินทางด้วยระบบขนส่งทางรางให้ประชาชน รวมทั้งเพิ่มประสิทธิภาพในการเดินรถ โดยใช้ระบบ E-token ที่มีความปลอดภัย และมีสิ่งอำนวยความสะดวกสอดคล้องกับมาตรฐานสากล

พิเชฐ คุณาธรรมรักษ์ อธิบดีกรมการขนส่งทางราง เผยว่า การเปิดใช้อุโมงค์ผาเสด็จและอุโมงค์หินลับ จะช่วยให้การเดินทางรถไฟทางคู่สายอีสาน มีความล่าช้าลดลง และตรงต่อเวลามากขึ้น รวมทั้งจะทำให้ขีดความสามารถการเดินรถเร็วขึ้นจากตารางเวลาเดิมประมาณ 20 นาที และเมื่อการก่อสร้างทางคู่สายอีสานแล้วเสร็จในปี 2568 และเปิดใช้ทางยกระดับมวกเหล็กและระบบอาณัติสัญญาณไฟสี จะช่วยลดระยะเวลาการเดินทางสายอีสานทั้งหมด เร็วขึ้นจากตารางเดินรถเดิมไม่น้อยกว่า 1 ชั่วโมง