เปิดร่าง พ.ร.บ.เขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ กุญแจสำคัญเคลื่อน 'แลนด์บริดจ์'

โครงการสะพานเศรษฐกิจเชื่อมทะเลอ่าวไทย - อันดามัน หรือ แลนด์บริดจ์ หนึ่งในโครงการขับเคลื่อนเศรษฐกิจที่รัฐบาล “แพทองธาร” ตั้งเป้าเปิดให้เอกชนไทยและต่างชาติร่วมลงทุน เพื่อดึงดูดเม็ดเงินจากการลงทุนมูลค่าสูงถึง 1 ล้านล้านบาท พร้อมผลักดันให้ไทยเป็นศูนย์กลางการขนส่งสินค้าทางเรือ เป็นประตูการค้าแบบไร้รอยต่อจากจีนสู่อาเซียน และทั่วโลก

อย่างไรก็ดี โครงการแลนด์บริดจ์จะเกิดขึ้น จำเป็นต้องมีกุญแจสำคัญอย่าง พระราชบัญญัติระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ พ.ศ. .... หรือที่เรียกว่า พ.ร.บ.SEC กลไกในการกำหนดพื้นที่ของระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ การกำหนดสิทธิประโยชน์นักลงทุน รวมไปถึงอำนาจหน้าที่ของแต่ละหน่วยงานที่จะกำกับ และขับเคลื่อนระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ รวมไปถึงโครงการแลนด์บริดจ์ที่จะพัฒนาขึ้นในพื้นที่แห่งนี้

สำหรับ (ร่าง) พระราชบัญญัติระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ พ.ศ. .... จะประกอบไปด้วย 8 หมวด ดังนี้

หมวด 1 บททั่วไป : กำหนดพื้นที่ระเบียงเศรษฐกิจภาคใต้ และวัตถุประสงค์

หมวด 2 คณะกรรมการนโยบาย : คณะกรรมการนโยบายระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ อำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการ

หมวด 3 สำนักงาน : สำนักงานกรรมการนโยบายระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ พร้อมอำนาจหน้าที่ของสำนักงาน และเลขานุการสำนักงานฯ

หมวด 4 การพัฒนาระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ : แผนพัฒนาภาพรวมการพัฒนาระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ ข้อกำหนดเกี่ยวกับสัดส่วนการให้นิติบุคคลต่างชาติสามารถเข้าร่วมลงทุน

หมวด 5 เขตส่งเสริมเศรษฐกิจพิเศษ : กำหนดเขตส่งเสริมเศรษฐกิจพิเศษ กำหนดกลุ่มอุตสาหกรรมเป้าหมาย

หมวด 6 กองทุน

หมวด 7 การกำกับดูแล

หมวด 8 บทกำหนดโทษ

สิทธิประโยชน์ : สิทธิประโยชน์ด้านภาษี สิทธิในการพำนักระยะยาว สิทธิในการถือครองที่ดิน และแนวทางให้เอกชนรับแรงงานในพื้นที่และคนไทยพลัดถิ่นเข้าทำงาน

ทั้งนี้ หลักการของร่างพระราชบัญญัติระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ พ.ศ. .... (ร่าง พ.ร.บ. SEC) มีสาระสำคัญ ประกอบด้วย

1. กำหนดพื้นที่ของระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ ประกอบด้วย พื้นที่จังหวัดชุมพร ระนอง สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช และพื้นที่อื่นใดในภาคใต้ที่กำหนดเพิ่มเติม เพื่อให้เป็นศูนย์กลางของภาคใต้ในการเชื่อมโยงการค้าและโลจิสติกส์กับพื้นที่เศรษฐกิจหลักของประเทศ และประเทศในภูมิภาคฝั่งทะเลอ่าวไทยและอันดามัน

2. กำหนดให้มีคณะกรรมการนโยบายระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ และทำหน้าที่และอำนาจในการกำหนดนโยบายและขับเคลื่อนดำเนินการพัฒนาระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้

3. กำหนดให้มีสำนักงานคณะกรรมการนโยบายระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้มีฐานะเป็นนิติบุคคลที่เป็นหน่วยงานของรัฐ แต่ไม่เป็นส่วนราชการหรือรัฐวิสาหกิจตามกฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณ และกฎหมายอื่น โดยจัดทำนโยบายและแผนภาพรวมเพื่อพัฒนาระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ แผนการใช้ประโยชน์ที่ดินในภาพรวม แผนพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและระบบสาธารณูปโภค และการให้บริการภาครัฐแบบเบ็ดเสร็จ

4. กำหนดเขตส่งเสริมเศรษฐกิจพิเศษ เพื่อประโยชน์ในการพัฒนาอุตสาหกรรมของประเทศไปสู่การใช้เทคโนโลยีขั้นสูง สร้างนวัตกรรม และเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม รวมทั้งการพัฒนาขีดความสามารถในการแข่งขันในด้านต่าง ๆ

5. กำหนดให้มีการจัดตั้งกองทุนพัฒนาระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ เพื่อเป็นทุนสนับสนุนการพัฒนาพื้นที่ ชุมชน และประชาชนที่อยู่ภายในหรือที่ได้รับผลกระทบจากการพัฒนาระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้

สถานะการเสนอร่างพระราชบัญญัติระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ พ.ศ ....

1. สนข. ได้ขับเคลื่อนการจัดทำร่าง พ.ร.บ. SEC โดยเสนอคณะกรรมการนโยบายการพัฒนาเขตเศรษฐกิจพิเศษ (กพศ.) พิจารณาให้ความเห็นชอบในหลักการร่าง พ.ร.บ. SEC และมอบหมายให้ สนข. เป็นหน่วยงานในการจัดทำและเสนอร่าง พ.ร.บ. SEC ต่อคณะรัฐมนตรี (ครม.)

2. สนข. ได้เสนอเรื่องไปยังกระทรวงคมนาคมเมื่อวันที่ 14 มิ.ย.2567 เพื่อพิจารณาและมอบหมายให้ สนข. ในฐานะหน่วยงานที่ดำเนินการศึกษาโครงการแลนด์บริดจ์เป็นหน่วยงานในการจัดทำร่าง พ.ร.บ. SEC โดยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคมได้เห็นชอบให้ สนข. เป็นหน่วยงานในการจัดทำร่าง พ.ร.บ. SEC แล้ว เมื่อวันที่ 8 ก.ค.2567

3. ปัจจุบันอยู่ระหว่างการเสนอเรื่องเพื่อการพิจารณาของ กพศ. และคาดว่าร่าง พ.ร.บ. SEC จะผ่านการพิจารณาของสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภา และมีผลบังคับใช้ภายในเดือน ก.ย.2568

นายสุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม กล่าวว่า สถานะของโครงการแลนด์บริดจ์ หากเพื่อเข้าสู่กระบวนการพิจารณาของสภาผู้แทนราษฎร และมีผลบังคับใช้ภายในเดือน ก.ย.2568 หลังจากนั้นจะมีการจัดตั้งสำนักงาน SEC และเข้าสู่แผนงานอื่นๆ

โดยในส่วนการออกแบบทางรถไฟ และทางหลวงพิเศษระหว่างเมือง (มอเตอร์เวย์) รวมถึงการจัดทำรายงานวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA) และคาดว่าสำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (สผ.) พิจารณา EIA แล้วเสร็จในปี 2568 ทั้งนี้ สอดคล้องกับการออกแบบท่าเรือ และการจัดทำรายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ (EHIA) และส่งให้ สผ. พิจารณาแล้วเสร็จในปี 2568

ในส่วนของกระบวนการคัดเลือกเอกชน การจัดทำร่างเอกสารเชิญชวนผู้ลงทุนในการร่วมลงทุนโครงการ (RFP) คาดว่าจะแล้วเสร็จภายในไตรมาส 1 ปี 2569 ก่อนที่จะคัดเลือกผู้ลงทุนแล้วเสร็จในไตรมาส 2/2569 จากนั้นจะออก พ.ร.ฎ.เวนคืนที่ดิน ก่อนเสนอ ครม.อนุมัติโครงการภายในไตรมาส 2/2569 จากนั้นจะสามารถลงนามสัญญากับผู้ชนะการประกวดราคา และเริ่มดำเนินการก่อสร้างระยะที่ 1 ในไตรมาส 3 ปี 2569 แล้วเสร็จพร้อมเปิดให้บริการในช่วงปลายปี 2573