แปลงใหญ่ผักหนองบัวลำภู ต้นแบบการปลูกผักปลอดสารพิษ ทำรายได้ 1.2 แสนบาท/ปี
ผักปลอดสารพิษเป็นที่ต้องการของตลาด แต่พื้นที่การผลิตผักในไทยอยู่กระจัดกระจาย ทำให้การบริหารจัดการได้ลำบาก การรวบรวมผลผลิต ไม่เข้าถึงการตลาดเท่าที่ควร ราคาที่เกษตรกรที่ได้รับจึงอยู่ในระดับที่ไม่เหมาะสม
นางสาวอุษา โทณผลิน ผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่3อุดรธานี (สศท.3) สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) เปิดเผยถึงการติดตามโครงการยกระดับแปลงใหญ่ด้วยเกษตรสมัยใหม่และเชื่อมโยงตลาดของกลุ่มแปลงใหญ่ผักอำเภอศรีบุญเรือง จังหวัดหนองบัวลำภูซึ่งเป็นกลุ่มต้นแบบที่ประสบความสำเร็จ เข้มแข็ง เกิดจากการร่วมมือกันของสมาชิกในการพัฒนาพื้นที่ เพื่อนำมาใช้ประโยชน์ในการปลูกผักปลอดภัยโดยผ่านการรับรองมาตรฐานGAP (Good Agricultural Practices)และมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ (Organic Thailand)จากกรมวิชาการเกษตร
สำหรับกลุ่มแปลงใหญ่ผัก อำเภอศรีบุญเรือง จังหวัดหนองบัวลำภู เริ่มดำเนินการเมื่อปี 2560 และได้เข้าร่วมโครงการยกระดับแปลงใหญ่ด้วยเกษตรสมัยใหม่และเชื่อมโยงตลาด ปี 2564 โดยได้รับการสนับสนุนงบประมาณในการจัดซื้อเครื่องจักรกลการเกษตรและเทคโนโลยีในการผลิต อาทิ โรงคัดกรองแสง รถไถโรตารี่ เครื่องตัดหญ้า ปั๊มแรงดันสูงติดเครื่องยนต์เบนซินระบบน้ำแบบตั้งเวลาเปิด - ปิด อัตโนมัติปัจจุบันกลุ่มมีสมาชิกเกษตรกร51ราย มีนายอนิวรรตน์ พาน้อย เป็นประธานกลุ่มแปลงใหญ่ มีพื้นที่เพาะปลูกทั้งกลุ่มแปลงใหญ่รวม 42 ไร่(ปลูกเฉลี่ย 0.82 ไร่/ครัวเรือน) ซึ่งเกษตรกรจะใช้วิธีการปลูกผักแบบปลอดภัย และสลับหมุนเวียนแต่ละชนิด
โดยใช้ปุ๋ยอินทรีย์ที่เหมาะสมในการเพาะปลูก ส่งผลให้ผลผลิตมีคุณภาพสูง โดยมีผักที่ปลูกรวมกว่า 22 ชนิด ได้แก่ ผักกาดหอม คะน้า ผักชี ผักบุ้ง กะหล่ำปลี บล็อก โคลี่ ขึ้นฉ่าย สลัดกรีนโอ๊คสลัดเรดโอ๊ค กระเพรา โหระพา พริกขี้หนู มะเขือเทศราชินี กวางตุ้ง กระเทียม ต้นหอม ผักเคล ผักกาดขาว แครอท บีทรูท และแรดิช
หากจำแนกการผลิตผักที่สามารถสร้างรายได้ให้กลุ่มแปลงใหญ่ ในปี 2567 พบว่าผักกาดหอม ใน 1 ปี ปลูกได้ 4 รอบการผลิต ระยะเวลาเพาะปลูกจนถึงเก็บเกี่ยว 40 วัน ให้ผลผลิตเฉลี่ย 280 กิโลกรัม/รอบการผลิต ผลผลิตรวม1,120กิโลกรัม/ปี ราคาขาย 47.50 บาท/กิโลกรัม
ผักคะน้า ใน 1 ปี ปลูกได้ 2 รอบการผลิต ระยะเวลาเพาะปลูกจนถึงเก็บเกี่ยว 40 วัน ให้ผลผลิตเฉลี่ย 440 กิโลกรัม/รอบการผลิต ผลผลิตรวม 880 กิโลกรัม/ปี ราคาขาย 35 บาท/กิโลกรัม
ผักบุ้งจีน ใน 1 ปี ปลูกได้ 8 รอบการผลิต ระยะเวลาเพาะปลูกจนถึงเก็บเกี่ยว 20 วัน ให้ผลผลิตเฉลี่ย 170 กิโลกรัม/รอบการผลิต ผลผลิตรวม 1,360กิโลกรัม/ปี ราคาขาย 22.50 บาท/กิโลกรัม
ผักชี ใน 1 ปี ปลูกได้ 8 รอบการผลิต ระยะเวลาเพาะปลูกจนถึงเก็บเกี่ยว 20 วัน ให้ผลผลิตเฉลี่ย 68 กิโลกรัม/รอบการผลิต ผลผลิตรวม 136 กิโลกรัม/ปี ราคาขาย 75 บาท/กิโลกรัม โดยสมาชิกจะมีรายได้จากการขายผักเฉลี่ย124,800บาท/ปี/ครัวเรือน หรือหากคิดเป็นรายได้เฉลี่ยของทั้งกลุ่มอยู่ที่6,364,800ล้านบาท/ปี
ด้านสถานการณ์ตลาด ผลผลิตส่วนใหญ่ของสมาชิกแปลงใหญ่ ร้อยละ 30ส่งจำหน่ายในตลาดชุมชน ร้อยละ 25 ขายให้กับพ่อค้าคนกลาง ร้อยละ 20 จำหน่ายในตลาดนัดในพื้นที่ ร้อยละ 15 จำหน่ายให้ลูกค้าทั่วไป และร้อยละ 10 จำหน่ายให้กับโรงพยาบาลประจำอำเภอ ซึ่งมีตลาดรองรับตลอดทั้งปี
ทั้งนี้ จากความสำเร็จนี้ทำให้สมาชิกกลุ่มแปลงใหญ่ผัก สามารถพัฒนาคุณภาพชีวิตของตนเองและครอบครัวได้อย่างมั่นคง พร้อมทั้งยังมีส่วนช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจในพื้นที่ให้เติบโตอย่างยั่งยืน ซึ่งกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดยสำนักงานเกษตรจังหวัดหนองบัวลำภูมีแผนที่จะส่งเสริมกลุ่มแปลงใหญ่ผักในการยื่นขอโรงคัดตัดแต่งพืชผักเพื่อให้มีผลผลิตตลอดทั้งปี มีจุดรวบรวมผลผลิตและโรงคัดบรรจุ เพื่อให้กลุ่มฯ สามารถต่อยอดส่งไปจำหน่ายยังModern Tradeและร้านอาหารในจังหวัดและจังหวัดใกล้เคียงได้
นอกจากนี้ กลุ่มแปลงใหญ่ผักยังมีหน่วยงานท้องถิ่นและกลุ่มผู้ปลูกผักอินทรีย์เข้ามาศึกษาดูงานด้านองค์ความรู้การผลิตพืชผักปลอดภัย การใช้สารชีวภัณฑ์แทนการใช้สารเคมี และการบริหารจัดการกลุ่มฯ ซึ่งเป็นการแลกเปลี่ยนข้อมูลและองค์ความรู้ที่มีประโยชน์ร่วมกัน หากเกษตรกรหรือท่านใดสนใจข้อมูล หรือสนใจเข้าศึกษาดูงานของกลุ่มแปลงใหญ่ผัก สามารถติดต่อได้ที่นายอนิวรรตน์ พาน้อย ผู้จัดการแปลง โทร 09 8034 9812 และสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ สศท.3 เบอร์โทร 0 4229 2557หรืออีเมล[email protected]