โลกโหยหิวเหตุอาหารแพง หนุน“ข้าวไทย”ทวงแชมป์ส่งออก

การประชุมสหประชาชาติว่าด้วยการค้าและการพัฒนา (อังค์ถัด) เผยแพร่รายงาน “การค้า ความมั่นคงด้านอาหารและการเกษตรที่ยั่งยืน” สาระสำคัญโดยสรุประบุว่า องค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) ประมาณการถึงภาวะขาดสารอาหารของประชากรโลกว่ามีจำนวนมากถึงหนึ่งในสิบของประชากรทั้งหมด หรือ 768 ล้านคน ซึ่งข้อมูลนี้ประเมินไว้เมื่อ 2557 กระทั่งปี 2563 ก็พบว่าประชากรถึง 18.5%

เดอะ โกบอลเน็ตเวิร์ค ชี้ว่าในปี 2564 ราคาอาหารที่เพิ่มขึ้นทำให้การเข้าถึงอาหารของประชาชนทั่วไปแทนจะเป็นไปไม่ได้ ขณะทีี่การเริ่มต้นของสงครามรัสเซีย-ยูเครนได้สร้างแรงกระเพื่อมอย่างมากต่อตลาดธัญพืชและพืชน้ำมันในตลาดโลก นอกจากนี้ ยังมีปัจจัยการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศที่กระทบทั้งเวลาและพื้นที่การผลิตอาหารเพิ่มจนซัพพลายอาหารปั่นป่วน 

อย่างไรก็ตาม รายงานยังชี้อีกว่า การค้าระหว่างประเทศจะมีส่วนทำให้การกระจายอาหารทั่วถึง สม่ำเสมอ และมีราคาที่สมเหตุสมผล รวมถึงเป็นโอกาสที่ดีสำหรับประเทศกำลังพัฒนามีบทบาทเป็นผู้ผลิตอาหารให้สามารถก้าวเข้ามาร่วมดูแลปัญหาความไม่มั่นคงอาหารนี้

สอดคล้องกับความพยายามของอุตสาหกรรม “ข้าวไทย” ที่สะท้อนผ่านในเวทีการเสวนาพิเศษ “ร่วมแรงร่วมใจการส่งออกข้าวไทย” จัดโดยมูลนิธิข้าวไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ ร่วมกับคณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

เจริญ เหล่าธรรมทิศน์ นายกสมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย กล่าวว่า อยากให้มีการตั้ง Rice Board ในรูปแบบคล้ายกับคณะกรรมการอ้อยและน้ำตาล ซึ่งจะทำให้การพัฒนาข้าวไทยดำเนินการได้อย่างต่อเนื่องและเป็นระบบเพื่อให้สถานะการส่งออกข้าวไทยในตลาดโลกอยู่ในระดับที่ผู้นำต่อไป ซึ่งไม่เพียงการทำเพื่อสร้างรายได้เข้าประเทศ แต่ยังเป็นการพยุงราคาข้าวในประเทศซึ่งหมายถึงรายได้ของชาวนาไทย ซึ่งมีจำนวนถึง 48ล้านครัวเรือน นอกจากนี้ยังเป็นการป้อนสินค้าอาหารหลักให้คนทั่วโลก 

“เราขาดการพัฒนาพันธ์ุข้าวมานานทำให้ขีดความสามารถการแข่งขันของไทยลดลงอย่างมาก ไทยส่งออกลดลงมาอย่างต่อเนื่องจากปกติส่งออกเฉลี่ยปีละ 7-10 ล้านตัน แต่ตอนนี้ส่งออกน้อยลงมาก สถิติส่งออกต่ำสุดอยู่ที่ปี2562 ที่ 5.2 ล้านตันเท่านั้น"

ทั้งนี้ไทยไม่สามารถกำหนดราคาได้เองเพราะไทยมีผลผลิตเฉลี่ยแค่ 4% ของกำลังผลิตรวมทั่วโลก และจากการไม่มีการพัฒนาที่ชัดเจนและต่อเนื่องทำให้ขณะนี้พันธุ์ข้าวของไทยไม่ตอบโจทย์ความต้องการตลาดทำให้การส่งออกข้าวในเกือบทุกชนิดลดลงเช่น ข้าวขาวจากเดิมส่งออกที่ 4-5 ล้านตัน ปัจจุบันเหลือเพียง 2.5-3 ล้านตันเท่านั้น 

รังสรรค์ สบายเมือง นายกสมาคมโรงสีข้าวไทย กล่าวว่า ปัจจุบันโรงสีมีกำลังผลิตรวมที่ 70 ล้านตันข้าวเปลือก แต่ผลผลิตรวมอยู่ที่ 35 ล้านตันข้าวเปลือกเท่านั้น เท่ากับว่าโรงสีต้องแย่งซื้อข้าวจากชาวนา ส่งผลให้ราคาข้าวในประเทศปรับตัวสูงขึ้น ดังนั้นเมื่อส่งต่อให้ผู้ส่งออกไปขายในต่างประเทศจึงมีราคาสูง ซึ่งปัญหาราคาข้าวไทยไม่สามารถแข่งขันได้ยอมรับว่าเป็นเรื่องสมเหตุสมผลแต่ก็ต้องร่วมกันแก้ไขเพื่อให้ทั้งปริมาณและมูลค่าหรือราคาในการส่งออกสามารถตอบโจทย์ในประเทศได้ด้วย

มนัสนิตย์ จิรวัฒน์ รองอธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ มกล่าวว่า ปัจจุบันกระทรวงพาณิชย์กำหนดแผนส่งเสริมการส่งออกข้าวทั้งในรูปแบบการหาตลาดเพิ่มผ่านการประชาสัมพันธ์และจัดประกวดพันธุ์ข้าวด้านข้าวนุ่ม ข้าวเนื้อแข็ง ข้าวพันธุ์ไทย และข้าวโภชนาการสูงเพื่อเป็นทางเลือกตอบสนองความต้องการตลาดในระยะยาว