จิตวิญญาณของนักบุกเบิก

 

ในอดีตบนโลกที่แผ่นดินใหม่ๆกำลังถูกค้นพบนั้น สิ่งที่ผู้คนในยุคบุกเบิกต้องมี คือ จิตวิญญาณของนักบุกเบิก หรือที่เกิดขึ้นในสหรัฐอเมริกาในช่วงปี ค.ศ. 1607-1912 ในออสเตรเลีย ในช่วง 1788-1934 และเกาะฮอกไกโดของญี่ปุ่น ในช่วง 1869-1968

สมัยนี้ เมื่อมนุษย์เข้าไปครอบครองแผ่นดินจนเต็มโลกแล้ว พื้นที่ว่างให้บุกเบิกจึงน้อยลง แต่เรายังพบคนมีจิตวิญญาณของนักบุกเบิกอยู่ ในกลุ่มของ “ผู้อพยพ”ค่ะ

ตัวอย่างที่ชัดเจนมากที่สุด ทันสมัยที่สุดในตอนนี้คือ แชมป์แกรนด์สแลมยูเอสโอเพ่นเทนนิส คนล่าสุด เอ็มม่า ราดูคานู สาวน้อยวัย 18 ปีจากสหราชอาณาจักร ซึ่งมีคุณพ่อเป็นชาวโรมาเนีย และคุณแม่เป็นชาวจีน ความคิดหนึ่งที่คุณแม่ปลูกฝังลูกสาวมาตลอดคือ “เราเป็นผู้อพยพ ดังนั้นถ้าอยากจะประสบความสำเร็จในแผ่นดินอังกฤษ ต้องมีความพยายามมากกว่าคนอื่นเป็นเท่าตัว ต้องเก่งจริงๆ จึงจะได้รับการยอมรับจากคนในประเทศ”

และความคิดแบบนี้ จึงเป็นแรงผลักดันให้เธอต้องพยายามมากกว่าใคร และท้ายที่สุดก็ประสบความสำเร็จ

เมื่อดิฉันเริ่มทำงานเมื่อเกือบ 40 ปีก่อน ซึ่งยังมีการยอมรับในความสามารถของพนักงานผู้ชายมากกว่าผู้หญิง ดิฉันก็ใช้แนวคิดนี้ค่ะ จะประสบความสำเร็จให้เท่ากัน ผู้หญิงต้องพยายามให้มากกว่าผู้ชาย ต้องไม่ให้หัวหน้ารู้สึกว่าเรามีข้อจำกัดเพราะเราเป็นผู้หญิง

สำหรับคู่แข่งของเอ็มม่า ในรอบชิงชนะเลิศ คือ เลย์ล่าห์ เฟอร์นันเดซ ดาวรุ่งชาวแคนาดา อายุ 19 ปีนั้น ก็เป็นลูกของผู้อพยพชาวเอควาดอร์ กับคุณแม่ชาวแคนาดาเชื้อสายฟิลิปปินส์ ซึ่งดิฉันเชื่อว่า มีจิตวิญญาณของนักบุกเบิกอยู่ในตัวมากพอสมควร

เพื่อนสนิทของดิฉันทำงานเกี่ยวกับการส่งออกและนำเข้ามาหลายสิบปี พบลูกค้ามากมาย และหนึ่งในลูกค้าที่เธอนิยมชมชื่นคือ ลูกค้าที่เป็นผู้อพยพชาวเวียดนาม ไปอยู่ฝรั่งเศส เริ่มจากทำร้านก๋วยเตี๋ยว 2 โต๊ะ มีลูกชายช่วย 3 คน ลูกชายเป็นเด็กที่ไม่เคยมีวันหยุดพักผ่อนเหมือนเด็กอื่นๆในฝรั่งเศส  ไม่ได้ไปภูเขาหรือชายทะเล ต้องช่วยพ่อแม่หั่นหมู หั่นผัก ช่วยงานทุกอย่างในร้าน

 

จากร้านในตรอกเล็กๆ เริ่มขยับไปอยู่ห้องแถว ทุกวันนี้ เป็นเจ้าของร้านบุปเฟ่ต์อาหารทะเลที่มี 4-5 สาขา ในราคา 10 ยูโร ซึ่งถูกมากๆ  ร้านหนึ่งมีประมาณ 300 ที่นั่ง มีทั้งอาหารเอเชีย อาหารญี่ปุ่น และอาหารเวียดนาม  ขายดีเพราะมีกุ้งอบซึ่งเป็นของแพง แต่เขาสั่งแช่แข็งจากเวียดนามเป็นตู้คอนเทนเนอร์ จึงได้ของสด ราคาถูก ดิฉันดูจากรูปแล้วน่าทานมาก ได้ 4 ดาวจากทริป แอดไวเซอร์ แต่ช่วงโควิดระบาดคงจะเหนื่อยหน่อยค่ะ

ทุกวันนี้ ลูกสามคนรับบริหารกิจการแทนพ่อแม่ คุณแม่มีหน้าที่บินไปปรุงซ้อส แพคใส่ในซอง ให้ตามสาขาต่างๆ  และคุณแม่เล่าว่ามีหน้าที่หลักอย่างเดียวคือ ดูแลห้องน้ำ ของทุกสาขาค่ะ (ร้านอาหารฝรั่งเศสส่วนใหญ่จะมีขนาดเล็ก แต่จะให้ความสำคัญกับห้องน้ำมาก ทุกที่จะมีห้องน้ำใหญ่ สะดวกสบาย และที่สำคัญ ห้องน้ำต้องสะอาดมากๆ)

นอกจากอาหารดีและราคาถูกแล้ว ร้านนี้ยังทำของเล่นใส่ในกล่องรูปไข่ใบเล็กๆ แจกเด็กทุกคนที่เข้ามาในร้าน ในนั้นจะมีของเล่นไม่ซ้ำกัน เด็กๆชอบมาก

นี่คือ “จิตวิญญาณของผู้บุกเบิก” ซึ่งดิฉันวิเคราะห์คุณสมบัติหลักๆได้ 5 ประการดังนี้

1. กล้าทำสิ่งใหม่ๆ ไม่กลัวความล้มเหลว คุณพ่อของเอ็มม่า ให้ลูกเล่นทุกอย่าง ทั้ง กอล์ฟ บัลเล่ต์ รถโกคาร์ท จนมาถึงเทนนิส ที่พบว่าทำได้ดีกว่ากิจกรรมอื่น ส่วนเลย์ล่าห์ ก็เล่นฟุตบอล (ตามคุณพ่อที่เป็นอดีตนักฟุตบอล) ก่อนที่จะมาเล่นเทนนิส
2. มองหาโอกาส และคว้าโอกาสที่มีมา มีโอกาสต้องลองทำ ร้านของผู้อพยพชาวเวียดนาม เริ่มต้นจากร้านเล็กๆ และเมื่อมีโอกาสขยาย เขาก็ขยายและปรับปรุงให้รองรับลูกค้าในวงกว้างขึ้น
3. อดทน สู้ไม่ถอย เพียรพยายามทำให้ดี ลองแล้วลองอีก จนกว่าจะสำเร็จ (หรือไม่สำเร็จ) ไม่มีอะไรได้มาง่ายๆ ทุกคนที่ประสบความสำเร็จล้วนผ่านประสบการณ์ที่ยากลำบาก การฝึกฝนที่หนัก และอุปสรรคต่างๆนานา แต่ด้วยความเพียรพยายาม จึงทำให้ประสบความสำเร็จ
4. รู้จักปล่อยวาง หากพยายามเต็มที่แล้ว ทำแล้วไม่ดี ก็เลิกไป เพราะเราอาจจะโชคไม่ดีที่ มาช้า จึงอาจไปตั้งรกรากอยู่ตรงจุดที่มีความอุดมสมบูรณ์น้อย เพราะคนอื่นเลือกที่ดีๆไปหมดแล้ว หากสู้เต็มที่แล้ว ไม่ไหว ก็ต้องหันไปทำสิ่งใหม่ ไม่เสียเวลายึดติดกับสิ่งเดิมที่ไม่มีโอกาสแล้วนานเกินไป
5. มีความสามัคคี หากศึกษาดู จะพบว่า ยุคบุกเบิกแรกๆ ผู้คนอาจจะแข่งขันกัน แย่งทรัพยากรกัน แต่พอตั้งรกรากแล้ว จะพบว่า การรวมกลุ่มกันทำให้มีพลังมากขึ้น มีอำนาจต่อรองมากขึ้น สามารถทำในสิ่งยากๆได้สำเร็จ และเป็นอิสระ จึงมีการพึ่งพากัน ช่วยเหลือกัน แบ่งปันกัน สร้างสาธารณูปโภคส่วนกลาง เพื่อให้ชีวิตของทุกๆคนสะดวกสบายขึ้น มีคุณภาพที่ดีขึ้น  ส่วนผู้อพยพก็มักจะมีสังคมของตนเองที่มีการพบปะกัน อุดหนุนสินค้าของกันและกัน ฉลองความสำเร็จด้วยกัน จัดงานประเพณีร่วมกัน และที่สำคัญคือ ช่วยเหลือกันในยามยากลำบาก

ชีวิตในโลกหลังโควิด-19 ก็จะคล้ายๆกับชีวิตในดินแดนใหม่ที่เราไปอยู่ สิ่งปลูกสร้างข้าวของอะไรอาจจะเหมือนเดิม แต่ก็จะมีสิ่งใหม่ๆ  ความรู้และความไม่รู้ใหม่ๆ และมีเรื่องใหม่ๆที่ต้องค้นคว้า ต้องทดลองมากมาย และจิตวิญญาณของนักบุกเบิกนี่แหละค่ะ ที่จะเป็นเครื่องมือที่เราจะใช้เพื่อเรียนรู้ และเพื่อทำงาน นำพาเราไปสู่ความสำเร็จในโลกที่ไม่เหมือนเดิมใบนี้

ไม่ว่าท่านจะทำงานอยู่ในสาขาวิชาชีพใดก็ตาม ขอให้ทุกท่านสวมจิตวิญญาณของนักบุกเบิก ช่วยกันบุกเบิกให้ตัวเอง ครอบครัว องค์กร ชุมชน จังหวัด และประเทศไทยของเรา ประสบความสำเร็จ เป็นบุคคล เป็นองค์กร และเป็นประเทศแนวหน้าของโลกกันนะคะ