“จีน” ต้องการบอกอะไรกับ “โลก” ผ่านวัน “ตรุษจีน”

“สี จิ้นผิง” ประธานาธิบดีจีน ออกมากล่าวสุนทรพจน์อวยพรเนื่องในวัน “ตรุษจีน 2565” หรือ วันขึ้นปีใหม่ตามปฏิทินจันทรคติของจีน

“สี จิ้นผิง” กล่าวถึงความสำเร็จของ “จีน” ในรอบ 100 ปี ซึ่งก็คือการครบรอบ 100 ปี พรรคคอมมิวนิสต์จีนที่เพิ่งเฉลิมฉลองไปในปี 2021 และการผ่านมติประวัติศาสตร์บันทึกความสำเร็จในประวัติศาสตร์ศตวรรษแรกของพรรคคอมมิวนิสต์จีน ซึ่งมีการผ่านมติดังกล่าวในการประชุมเต็มคณะครั้งที่ 6 ของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนชุดที่ 19 เมื่อพฤศจิกายนปีที่ผ่านมา โดยความสำเร็จที่เขาระบุผ่านสุนทรพจน์ตรุษจีน ณ มหาศาลาประชาคม สามารถสรุปได้ดังนี้ 

1. ชัยชนะในการต่อสู้กับความยากจน 

การขจัดความยากจนเป็นนโยบายสำคัญของจีน โดยเฉพาะในสมัยของประธานาธิบดี สี จิ้นผิง และจีนได้ประกาศความสำเร็จไปเมื่อต้นปี 2021 แม้จีนจะเจอผลกระทบหนักจากโควิด-19 ก็ตาม

ความสำเร็จนี้ จีนยกขึ้นมาเป็นผลงานชิ้นสำคัญที่สามารถอวดโฉมต่อโลกได้อย่างเต็มภาคภูมิ โดยช่วงก่อน ตรุษจีน สำนักงานคณะกรรมการบริหารการฟื้นฟูชนบทแห่งชาติของจีน ได้เผยแพร่ข้อมูลและนำเสนอผ่านสื่อต่างๆ ทั่วโลก ระบุว่า รายได้ค่าจ้างต่อหัวของประชาชนชาวจีนที่ก้าวข้ามความยากจน จากนโยบายขจัดความยากจน อยู่ที่ 8,527 หยวน (ราว 42,635 บาท) เพิ่มขึ้นจากปีก่อนหน้า 22.6% 

ระบุเพิ่มเติมว่า มีจำนวนประชาชนจีน ซึ่งเป็นผู้ที่หลุดพ้นจากความยากจนเมื่อจบปี 2020 ได้เข้าทำงานในภาคอุตสาหกรรม ตลาดงานของจีนราว 31.45 ล้านคน มากกว่าเป้าหมายประจำปีที่กำหนดไว้ 1.26 ล้านคน

แต่จีนเองก็ทราบว่า ยังคงมีปัญหาความเหลื่อมล้ำอยู่เหมือนกัน แม้จะประกาศชัยชนะต่อความยากจนก็ตาม จีนจึงออกกฎหมายและนโยบายต่างๆ ตามมา เพื่อให้สามารถแก้ไขปัญหาส่วนนี้ ภายใต้การจับตามองจากทั่วโลก

2. การพัฒนาอย่างต่อเนื่อง แม้เจอผลกระทบจากโรคระบาดโควิด-19 

“สี จิ้นผิง” เน้นถึงการพัฒนาเทคโนโลยีและวิทยาศาสตร์จีนว่า เป็นเบื้องหลังสำคัญที่ทำให้ “จีน” สามารถรักษาตำแหน่งของผู้นำโลกไว้ได้ ทั้งในด้านพัฒนาเศรษฐกิจและการควบคุมโรคระบาด ซึ่งสำหรับด้านเทคโนโลยีและวิทยาศาสตร์จีน อันรวมไปถึงการพัฒนานวัตกรรมใหม่ๆ จีนมุ่งเน้นเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในอีก 3 ปี ข้างหน้าก็จะถึงกำหนดเป้าที่จีนได้ตั้งเอาไว้ สำหรับนโยบาย Made in China 2025 “นโยบายเปลี่ยนภาพจีนจากการเป็นผู้รับจ้างผลิตมาเป็นผู้สร้างเทคโนโลยีและนวัตกรรม” ใช้ทั้งในประเทศตนเองและต่างประเทศ การพูดย้ำถึงประเด็นนี้ของ สี จิ้นผิง นับเป็นการตอกย้ำภาพลักษณ์ของจีน ให้เป็นประเทศแห่งการพัฒนานวัตกรรม ที่ สี จิ้นผิง อยากให้ทั่วโลกได้เห็น 

การจัดการแข่งขัน มหกรรมกีฬาโอลิมปิกฤดูหนาว 2022 ที่กรุงปักกิ่ง เป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขัน กำลังจะเปิดฉากขึ้นในวันที่ 4 กุมภาพันธ์ ก็เป็นการส่งสารถึงโลกในช่วงเทศกาลตรุษจีนปีนี้ได้เป็นอย่างดี ทั้งในฐานะสร้างประวัติศาสตร์เป็นเมืองโอลิมปิกคู่ เจ้าภาพจัดโอลิมปิกทั้งฤดูร้อนและฤดูหนาวเป็นครั้งแรกของโลก และการทำให้โลกได้เห็นว่า จีนสามารถจัดงานใหญ่ได้ ท่ามกลางปัญหาโควิดและการเมืองระหว่างประเทศ 

3. จีนคือผู้นำด้านเทคโนโลยี วิทยาศาสตร์ และนวัตกรรมอย่างแท้จริง

ไม่เพียงแต่ในคำสุนทรพจน์ของ สี จิ้นผิง แต่ในช่วงก่อน ตรุษจีน เจ้าหน้าที่ระดับสูงของจีนหลายคน รวมถึงสื่อจีนได้พากันโหมกระหน่ำตีแผ่ความเป็นผู้นำในด้านนี้ของแดนมังกร โดยเฉพาะในงานกาลาฉลองตรุษจีน และการจัดการถ่ายทอดสดกีฬาโอลิมปิกฤดูหนาวปักกิ่ง 2022 ของสถานีวิทยุและโทรทัศน์กลางแห่งประเทศจีน หรือ China Media Group สื่อหลักและสื่อรายใหญ่ที่สุดของจีน ที่มีการโปรโมตอย่างหนักในประเด็นผสานเทคโนโลยีสมัยใหม่ ทั้ง เทคโนโลยีเสมือนจริงหลากหลายมิติ (XR) และปัญญาประดิษฐ์ (AI) ในการแสดงของงานกาลาตรุษจีน และการถ่ายทอดสดโอลิมปิกฤดูหนาวผ่านระบบความละเอียดสูง 4K และ 8K 

โดยในช่วงเวลาก่อนที่โอลิมปิกฤดูหนาวจะเริ่มขึ้น ทาง CMG ได้มีการนำเสนอข่าว Hisense ผู้ผลิตอุปกรณ์ไฟฟ้าและทีวีรายใหญ่ของจีน ประสบความสำเร็จพัฒนาชิปประมวลผลภาพสำหรับทีวี 8K ซึ่งเป็นพาร์ทเนอร์สำคัญของ CMG ในการถ่ายทอดสดโอลิมปิกฤดูหนาวในระบบ 8K อีกด้วย

งานกาลา และการถ่ายทอดสดโอลิมปิกโดย CMG สื่อหลักของจีน ถือเป็นสื่อกลางในการนำเสนอสารจากจีนไปทั่วโลก ซึ่งในการถ่ายทอดสดงานกาลาตรุษจีน 2022 เป็นการถ่ายทอดผ่านแอปพลิเคชันบนมือถือและอุปกรณ์เคลื่อนที่ ยังเป็นครั้งแรกที่มีการถ่ายทอดแบบ “แนวตั้ง” หรือ Vertical screen เพื่อให้เหมาะสมกับมือถือและอุปกรณ์เคลื่อนที่โดยเฉพาะอีกด้วย ทำให้มียอดผู้เข้าชมกว่า 200 ล้านคน ส่วนใหญ่กว่า 50% เป็นผู้ที่มีอายุไม่เกิน 30 ก็พอจะตั้งข้อสังเกตถึงความเอาจริงในการปรับตัวเข้ากับสิ่งใหม่ๆ โดยเฉพาะตามความต้องการของตลาดและผู้บริโภค ซึ่งมองข้ามไม่ได้เลยของแดนมังกรจีน

4. การพัฒนาด้านสิ่งแวดล้อม

ก่อนหน้า “ตรุษจีน” เพียงไม่กี่วัน กระทรวงระบบนิเวศและสิ่งแวดล้อมจีน ได้ประกาศความสำเร็จของรัฐบาลจีนที่บรรลุเป้าหมายด้านสิ่งแวดล้อม 8 ด้าน ในปี 2021 โดยหลักๆ อยู่ที่จุดอ่อนของจีน ที่ทำให้เกิดเสียงวิจารณ์อย่างหนักทั้งจากคนจีนด้วยกันและจากนานาชาติ ซึ่งส่งผลกระทบความเป็นอยู่ของประชาชนและตัวเลขเศรษฐกิจ ได้แก่

• สภาพอากาศ โดยถ้าย้อนกลับไปเมื่อช่วง 10 ปีก่อนหน้านี้ มักจะมีภาพควันพิษปกคลุมเมืองหลวงและหลายเมืองตอนเหนือของจีนออกมาตามหน้าสื่อต่างประเทศอยู่ตลอดเวลา ทำให้เกิดข้อกังขาว่า จีนพัฒนาประเทศแบบก้าวกระโดด แต่จะไม่พัฒนาด้านอากาศเลยหรือ เพราะส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของประชาชนด้วย ในสมัย สี จิ้นผิง จีนจึงบรรจุประเด็นแก้ปัญหาสภาพอากาศอยู่ในแผนพัฒนาประเทศ และจีนก็ได้เผยตัวเลขความเข้มข้นของPM2.5 อยู่ที่ 30 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ลดลง 9.1% เมื่อเทียบกับปี 2020 เป็นความสำเร็จในการแก้ไขสภาพอากาศของพวกเขา
• การเพิ่มพื้นที่ป่า การรักษาป่าต้นน้ำ ดูแลสภาพน้ำ ดิน และอากาศ รวมถึงการพัฒนาแหล่งพลังงานสะอาด ทดแทนพลังงานเดิม ที่ทำให้จีนปล่อยคาร์บอนมากที่สุดในโลก ก็เป็นสิ่งที่จีนพยายามเป็นอย่างยิ่ง ในแผนพัฒนาประเทศระยะ 5 ปี ฉบับที่ 14 ซึ่งจะใช้ระหว่างปี 2021-2025 จีนจึงกำหนดเป้าหมาย ปล่อยคาร์บอนถึงเพดานสูงสุดภายในปี 2030 จากนั้นลดคาร์บอน เข้าสู่คาร์บอนสมดุล ปี 2060

การเอาจริงเอาจังในการแก้ปัญหาสภาพแวดล้อม รักษาธรรมชาติ เป็นอีกหนึ่งประเด็นที่ผู้นำจีน ยกขึ้นมาเทียบกับอเมริกาอยู่บ่อยครั้ง ว่าพวกเขาเอาจริงนะ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสิ่งที่จีนทำ ส่งผลดีต่อการแก้ไข ภาวะโลกร้อน 

ทั้งนี้ สุนทรพจน์อวยพรปีใหม่ 2022 ของ สี จิ้นผิง นอกเหนือไปจากการสรุปความสำเร็จของจีน ซึ่งอ้ายจงได้นำมาวิเคราะห์และขยายความให้ผู้อ่านได้เห็นภาพเพิ่มเติม ถึงทิศทางที่จีนกำลังโฟกัสและสื่อสารกับโลก ยังมีอีกประเด็นที่น่าสนใจไม่แพ้กัน นั่นคือ สิ่งที่ สี จิ้นผิง ต้องการบอกคนจีนด้วยกันเอง โดยโฟกัสไปที่กลุ่มคนรุ่นใหม่ที่เป็นกำลังสำคัญในการขับเคลื่อนจีนทั้งในปัจจุบันและอนาคตข้างหน้า โดยเน้นย้ำถึงความสามัคคี และการทำงานอย่างหนัก เพื่อให้ไปถึงเป้าสำเร็จ ท่ามกลางกระแสในกลุ่มคนรุ่นใหม่จำนวนไม่น้อย ที่เริ่มต่อต้านการทำงานหนัก และเริ่มปล่อยเกียร์ว่างไปกับแรงกดดันมหาศาลในการแข่งขันทางสังคมทั้งการเรียนการงานในสังคมจีน

ผู้เขียน: ภากร กัทชลี (อ้ายจง) อาจารย์ประจำภาควิชาการตลาด คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่