เปิดรายชื่อที่เที่ยวในไทย ติดท็อป 100 แหล่งท่องเที่ยวยั่งยืนระดับโลก 2024

Green Destinations Top 100 Stories คือ รายการประจำปีที่จัดขึ้นโดยมูลนิธิ Green Destinations เพื่อส่งเสริมโครงการริเริ่มที่สร้างสรรค์และนวัตกรรมจากทั่วโลกที่มีส่วนร่วมในการพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน โดยในแต่ละปีจะมีการคัดเลือก 100 จุดหมายปลายทางที่ได้ดำเนินโครงการอย่างมีประสิทธิภาพเพื่อส่งเสริมการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม การเสริมสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชน และการท่องเที่ยวอย่างรับผิดชอบ

เรื่องราวจากจุดหมายปลายทางเหล่านี้เป็นตัวอย่างและแรงบันดาลใจให้กับสถานที่อื่นๆ ในการนำแนวปฏิบัติที่ยั่งยืนมาใช้ Green Destinations Top 100 Stories ไม่เพียงแค่เน้นถึงความพยายามของจุดหมายปลายทางเหล่านี้ แต่ยังส่งเสริมความมุ่งมั่นทั่วโลกในการพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างรับผิดชอบด้วย

ในปีนี้มีการลงทะเบียนมากกว่า 170 เรื่อง จาก 45 ประเทศ โดยมีเรื่องส่งเข้าประกวด 129 เรื่อง เรื่องเหล่านี้ได้รับการประเมินโดยผู้เชี่ยวชาญในแต่ละประเทศ และพันธมิตร ซึ่งประสานงานโดย Green Destinations เกณฑ์การคัดเลือกจะพิจารณาจากองค์ประกอบต่างๆ เช่น คุณภาพของเรื่อง ความสามารถในการถ่ายทอด ระดับของนวัตกรรม และการมีอยู่ของเสาหลักด้านความยั่งยืนทั้งหมด

"อัลเบิร์ต ซัลมาน" ประธาน Green Destinations และคณะกรรมการ 100 อันดับแรก ประธาน ได้เน้นย้ำว่า การได้รับเลือกให้ติดอยู่ในรายชื่อ 100 อันดับแรกไม่ได้หมายความว่าจุดหมายปลายทางนั้นยั่งยืน แต่เป็นการยอมรับว่าจุดหมายปลายทางนั้นประสบความสำเร็จอย่างโดดเด่น หรือสร้างแรงบันดาลใจในการทำให้การท่องเที่ยวมีความยั่งยืนมากขึ้น ซึ่งคุ้มค่าต่อการแบ่งปันเรื่องราวไปทั่วโลก

ทั้งนี้เดือนธันวาคม 2024 จะมีงานประชุมฉลองความสำเร็จระดับโลก Green Destinations Global Conference 2024 (GD2024 Global Conference) ณ สาธารณรัฐชิลี และในเดือนมีนาคม 2025 เรื่องราวที่ดีที่สุดในรายชื่อ 100 อันดับแรกประจำปี 2024 จะได้รับการคัดเลือกจากคณะกรรมการเพื่อรับรางวัล 'Green Destinations Story Awards' ประจำปี ในงาน ITB Berlin

ในประเทศไทย มี 6 จุดหมายปลายทางที่ได้รับการยอมรับจากความพยายามในการท่องเที่ยวที่ยั่งยืน คือ

• เวียงภูเพียงแช่แห้ง จังหวัดน่าน
• เมืองโบราณอู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี
• เมืองเก่าสงขลา จังหวัดสงขลา
• เชียงคาน จังหวัดเลย
• หัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ 
• เมืองเก่าอุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานี

4 แหล่งท่องเที่ยว อพท. ติดอันดับโลก

นาวาอากาศเอก อธิคุณ คงมี ผู้อำนวยการองค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน หรือ อพท. กล่าวว่า แหล่งท่องเที่ยวในพื้นที่พิเศษของ อพท. ได้รับการประกาศให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวยั่งยืน 100 แห่งของโลก ประจำปี 2024 มากถึง 4 แห่งด้วยกัน คือ เวียงภูเพียงแช่แห้ง เมืองโบราณอู่ทอง เมืองเก่าสงขลา และเชียงคาน โดย อพท. พัฒนาตามแนวทางเกณฑ์การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนโลก (GSTC) ซึ่งถือว่าเป็นปีที่ได้รับการประกาศมากที่สุด นับตั้งแต่มีการส่งแหล่งท่องเที่ยวเข้าร่วมการคัดเลือกดังกล่าว

"ใน Green Destinations Top 100 Stories เวียงภูเพียงแช่แห้ง จังหวัดน่าน นำเสนอแนวปฏิบัติที่ดีในประเภท Culture & Tradition ประเด็นกลไกการยกระดับงานประเพณีท้องถิ่น “เทศกาลหกเป็ง” สู่เทศกาลที่มีศักยภาพด้านการท่องเที่ยว ขณะที่เมืองโบราณอู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี นำเสนอแนวปฏิบัติที่ดีในประเภท Destination Management ประเด็นการฟื้นฟูแหล่งเสื่อมโทรมเมืองโบราณอู่ทอง ด้วยพลังศรัทธาภาคประชาสังคม สู่การพัฒนาที่ยั่งยืน ส่วนเมืองเก่าสงขลา จังหวัดสงขลา นำเสนอแนวปฏิบัติที่ดีในประเภท Thriving Communities ประเด็นการฟื้นคืนเมืองเก่าสงขลาให้กลับมามีชีวิต และเชียงคาน จังหวัดเลย นำเสนอแนวปฏิบัติที่ดีในประเภท Thriving Communities ประเด็น เมื่อคูปองอาหารเช้ากลายเป็นพลังขับเคลื่อนเศรษฐกิจเชียงคาน"

เวียงภูเพียงแช่แห้ง ฟื้นฟูเทศกาลหกเป็ง

เวียงภูเพียงแช่แห้งตั้งอยู่บนเนินเขาที่สวยงามมองเห็นแม่น้ำน่าน มีความสำคัญทางวัฒนธรรมอย่างมาก ดึงดูดผู้ศรัทธาจากทั่วประเทศไทย อย่างไรก็ตาม การท่องเที่ยวในจังหวัดน่านเผชิญกับความท้าทายในช่วงนอกฤดูกาล ซึ่งส่งผลกระทบต่อธุรกิจในท้องถิ่น เพื่อแก้ไขปัญหานี้ จึงมีทางออกที่ไม่เหมือนใคร นั่นคือ การฟื้นฟูเทศกาลหกเป็งแบบดั้งเดิมด้วยความช่วยเหลือจากพระสงฆ์ หน่วยงานราชการ ธุรกิจการท่องเที่ยว และชุมชนในท้องถิ่น เป็นความพยายามร่วมกันที่มุ่งหวังที่จะเปลี่ยนให้เทศกาลนี้กลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่เปิดให้เข้าชมได้ตลอดทั้งปี

โครงการนี้มุ่งหวังที่จะอนุรักษ์ประเพณีไปพร้อมกับมอบประสบการณ์ทางวัฒนธรรมที่มีชีวิตชีวา ผ่านการวางแผนอย่างพิถีพิถันและแนวทางสามขั้นตอนที่เน้นที่ประเพณี วัฒนธรรมท้องถิ่น และนวัตกรรม

เทศกาลหกเป็งเป็นการเฉลิมฉลองมรดกของน่าน ความร่วมมือระหว่างผู้มีส่วนได้ส่วนเสียเป็นสิ่งสำคัญ โดยภาคเอกชนให้การสนับสนุนและหน่วยงานของรัฐรับประกันการดำเนินงานที่ราบรื่น เทศกาลที่ได้รับการฟื้นฟูได้แสดงให้เห็นผลลัพธ์ที่มีแนวโน้มดี เพิ่มจำนวนนักท่องเที่ยวและรายได้ ขณะเดียวกันก็ส่งเสริมความยั่งยืนทางเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อม การจัดตั้งหน่วยงานประสานงานกลางมีความจำเป็นเพื่อเอาชนะความท้าทายและผลักดันน่านให้บรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน

เมืองอู่ทอง พุทธมณฑลสุพรรณบุรี

เมืองอู่ทองเป็นเมืองโบราณที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานนับพันปี มีความสำคัญตามหลักฐานทางประวัติศาสตร์ โดยเป็นทั้งราชธานีของอาณาจักรทวารวดีและเป็นศูนย์กลางของสุวรรณภูมิ ซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดวัฒนธรรม ประเพณี และศิลปะ ปัจจุบันพื้นที่นี้ยังคงมีมรดกทางประวัติศาสตร์อันล้ำค่าและเป็นที่ตั้งของพุทธมณฑลในจังหวัดสุพรรณบุรี

ก่อนที่พุทธมณฑลจะได้รับการพัฒนาในจังหวัดสุพรรณบุรีระหว่างปี พ.ศ. 2534 ถึง พ.ศ. 2554 พื้นที่นี้เคยเป็นเหมืองร้างเนื่องจากหมดสัญญาการทำเหมือง ชาวบ้านทิ้งขยะทำให้เกิดการเสื่อมโทรมของสิ่งแวดล้อมและปัญหายาเสพติด ทุกภาคส่วนตระหนักถึงความสำคัญของการพัฒนาเพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าวและสืบสานคำสอนของพุทธศาสนา จึงมุ่งมั่นที่จะพัฒนาพื้นที่นี้ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยว เพื่อเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจของจังหวัดสุพรรณบุรี

เนื่องด้วยการขุดค้นโบราณสถานในพื้นที่มีอุปสรรค ทำให้ไม่สามารถขุดค้นและใช้ประโยชน์ได้อย่างคุ้มค่า เพื่อแก้ไขปัญหาเมืองโบราณอู่ทองในปัจจุบัน จึงได้ดำเนินการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวแห่งใหม่ภายใต้ชื่อ “พุทธมณฑลสุพรรณบุรี” เพื่อแสดงให้เห็นถึงความสำคัญทางประวัติศาสตร์ของอารยธรรมทวารวดีและเชื่อมโยงกับแหล่งท่องเที่ยวอื่นๆ เช่น พระพุทธรูปหินแกะสลักที่ใหญ่ที่สุดในโลก คือ พระพุทธปุสยคีรีศรีสุวรรณภูมิ และสะพานทางเดินศึกษาธรรมชาติเมืองโบราณอู่ทอง (สกายวอล์ค) โดยบูรณาการความคิดเห็นของอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวและพิจารณาถึงลักษณะประชากรที่หลากหลาย แนวทางนี้มุ่งหวังที่จะสร้างแหล่งท่องเที่ยวต้นแบบที่เข้าถึงผู้คนทุกวัย ทุกเพศ และทุกภูมิหลัง

เมืองสงขลา เล่าเรื่องด้วยภาพ

เรื่องราวของเมืองสงขลาไม่ได้จำกัดอยู่แค่เพียงเสน่ห์ทางวัฒนธรรมเท่านั้น ในอดีตเคยเป็นเมืองท่าสำคัญที่เอื้อต่อการค้าขายระหว่างตะวันออกและตะวันตก ปัจจุบัน นครสงขลาได้ปรับตัวให้เข้ากับยุคสมัยและกลายมาเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่น่าดึงดูดใจ การเปลี่ยนแปลงครั้งนี้เป็นเครื่องพิสูจน์ถึงจิตวิญญาณและความทุ่มเทร่วมกันของชาวเมืองสงขลา

เมืองเก่าสงขลาเผชิญกับภาวะเสื่อมโทรมของเมืองอันเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมตามกาลเวลา นอกจากนี้ การขาดความตระหนักและความเข้าใจในหมู่ชุมชนเกี่ยวกับความสำคัญของการอนุรักษ์เมืองเก่ายังส่งผลให้อาคารมรดกอันทรงคุณค่าถูกทำลาย

เพื่อต่อต้านกระแสดังกล่าว มูลนิธิ Songkhla Heritage Trust จึงก่อตั้งขึ้นเพื่อรวมตัวบุคคลที่ทุ่มเทเพื่อฟื้นฟูบ้านเกิดของตน โดยผ่านความร่วมมือกับภาครัฐ เอกชน การศึกษา และภาครัฐ สมาคมได้ดำเนินการริเริ่มต่างๆ เช่น การขอความคิดเห็นจากสาธารณชน การจัดแสดงมรดกของเมืองผ่านการเล่าเรื่องด้วยภาพ การส่งเสริมการท่องเที่ยว และการสร้างพื้นที่สำหรับเยาวชนและการมีส่วนร่วมของชุมชน

นอกจากนี้ ยังได้นำกลยุทธ์การจัดการนโยบายระดับนานาชาติ เช่น การผลักดันให้จังหวัดสงขลาเป็นมรดกโลกของยูเนสโก และเครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ด้านอาหารของยูเนสโก มาใช้ในการพัฒนาอย่างยั่งยืน ส่งผลให้ชุมชนมีความตระหนักรู้เพิ่มขึ้น ส่งผลให้มีการร่วมมือกันอนุรักษ์และพัฒนาเมืองเก่าของจังหวัดให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่คึกคัก ดึงดูดนักท่องเที่ยวทั้งในและต่างประเทศ

เชียงคาน คูปองอาหารเช้าร้านท้องถิ่น

เชียงคานเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญของประเทศไทย มีชื่อเสียงในด้านคุณค่าทางประวัติศาสตร์ โดยเฉพาะบ้านไม้เก่าที่ชาวบ้านดัดแปลงเพื่อรองรับการท่องเที่ยวที่เติบโตขึ้น อย่างไรก็ตาม แม้ว่านักท่องเที่ยวจะนิยมพักในบ้านไม้เก่าเหล่านี้ แต่ก็มีบางคนสังเกตว่าบ้านส่วนใหญ่ไม่สามารถตอบสนองความต้องการของพวกเขาได้อย่างเต็มที่ โดยเฉพาะในเรื่องของอาหารเช้า ซึ่งทำให้ผู้ประกอบการที่พักพลาดโอกาสในการตอบสนองความต้องการของนักท่องเที่ยวและเพิ่มรายได้ ส่งผลกระทบต่อโอกาสทางเศรษฐกิจของเชียงคาน รวมถึงการจ้างงานและรายได้ของผู้ให้บริการในท้องถิ่น

เพื่อแก้ไขปัญหานี้ ผู้ประกอบการที่พักบ้านไม้เก่าร่วมกับพันธมิตรในเครือข่ายในเชียงคานได้พยายามหาทางแก้ไขโดยใช้จุดแข็งของตนเอง โดยนำระบบคูปองอาหารเช้าสำหรับนักท่องเที่ยวไปใช้ที่ร้านอาหารในท้องถิ่น แนวทางนี้ช่วยให้อุปทานสอดคล้องกับอุปสงค์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้ผู้ประกอบการบ้านไม้เก่ากลายเป็น "ตัวกลาง" ระหว่างผู้ประกอบการร้านอาหารในท้องถิ่นและนักท่องเที่ยวที่ต้องการรับประทานอาหารเช้า ความคิดริเริ่มนี้สร้างกิจกรรมทางเศรษฐกิจใหม่ กระจายรายได้ให้กับธุรกิจในท้องถิ่นอื่นๆ และส่งเสริมการแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรมระหว่างคนในท้องถิ่นและนักท่องเที่ยว

เมืองเก่าอุทัยธานี ชุมชนแพกลุ่มสุดท้าย

จังหวัดอุทัยธานีดำเนินการอย่างมุ่งมั่นในการอนุรักษ์ชุมชนแพกลุ่มสุดท้ายของประเทศ ซึ่งสะท้อนถึงวิถีชีวิตริมฝั่งแม่น้ำสะแกกรังที่สืบทอดกันมายาวนานกว่า 400 ปี ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ชุมชนแห่งนี้ถือเป็นชุมชนที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวของจังหวัดและยังเป็นแหล่งดึงดูดนักท่องเที่ยวให้มาเยือนอุทัยธานีอีกด้วย

อย่างไรก็ตาม ชุมชนแพริมแม่น้ำสะแกกรังได้รับผลกระทบจากภัยแล้ง ทำให้ระดับน้ำลดลงและแพหลายแห่งได้รับความเสียหาย เนื่องจากมีรายได้ไม่แน่นอนจากการประมงและเกษตรกรรมทางน้ำ เทศบาลนครอุทัยธานีจึงได้ร่วมมือกับจังหวัดอุทัยธานีและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว โดยแนวทางแก้ไขที่สำคัญ ได้แก่ การปรับปรุงคุณภาพน้ำของแม่น้ำสะแกกรัง การยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้อยู่อาศัย และการดำเนินโครงการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนที่แสดงให้เห็นถึงวิถีชีวิตทางวัฒนธรรมของชุมชนแพที่เหลืออยู่ในจังหวัดอุทัยธานีชายหาดชะอำ

หัวหิน สร้างจิตสำนึกขยะเหลือศูนย์

ชายหาดหัวหินเป็นแหล่งท่องเที่ยวชายทะเลที่เก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย มีน้ำทะเลใส ทรายขาว และบรรยากาศดี สำหรับการพัฒนาเมืองนั้น มีปัญหาเรื่องการจัดการขยะ เทศบาลเมืองหัวหินมีความมุ่งมั่นในการจัดการขยะและปัญหาสิ่งแวดล้อมในเมืองจึงสร้างจิตสำนึกให้คนในชุมชนจัดการขยะจนเป็นศูนย์ รวมถึงในระดับสังคมด้วย

โดยร่วมมือกับภาคีเครือข่ายรณรงค์ให้ทุกคนลดการสร้างขยะและแยกขยะก่อนทิ้ง สร้างความตระหนักรู้และส่งเสริมการมีส่วนร่วมในการจัดการขยะอย่างเป็นระบบ ซึ่งจะช่วยให้หัวหินเป็นเมืองปลอดขยะเพื่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพที่ดี

การจัดการขยะอย่างยั่งยืนสามารถเริ่มต้นได้จากตัวเราเองที่ทำเป็นประจำทุกวันและต่อเนื่องจนกลายเป็นนิสัย เราเชื่อว่าการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้สามารถเกิดขึ้นได้ผ่านความร่วมมือจากทุกภาคส่วน