ภาวะเป็นสาวก่อนวัย | ดร.อาณดา พฤฒิอางกูร

ในโลกปัจจุบันนี้มีการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมใหม่ๆ ให้เราได้ปรับตัวเมื่อได้ประสบพบเจอมากขึ้น  ภาวะหนึ่งที่เคยเป็นชื่อที่ไม่คุ้นชิน  ก็เริ่มจะได้ยินบ่อยขึ้นรอบๆ ตัว  จะเป็นประโยชน์มากกับทุกท่านโดยเฉพาะกับผู้ปกครองหากได้ทำความรู้จัก เข้าใจ และหลีกเลี่ยง

 ก่อนที่ภาวะนี้จะเกิดขึ้นกับบุตรหลานในครอบครัวของท่าน ซึ่งนั่นจะเป็นประโยชน์ต่อครอบครัวของท่านเองและต่องบประมาณทางด้านสาธารณสุขของประเทศอย่างมากด้วยเช่นกัน  

"ภาวะเป็นสาวก่อนวัย” (Central Precocious Puberty)  เป็นภาวะที่เกิดขึ้นกับเด็ก  เกิดขึ้นได้กับทั้งเด็กหญิงและเด็กชายแต่จะเกิดกับเด็กหญิงได้มากกว่าเด็กชายหลายเท่า  เราจึงมักได้ยินคนเรียกภาวะนี้ว่าภาวะเป็นสาวก่อนวัย มากกว่าภาวะเป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนวัย

โดยปรกติเมื่อถึงเวลาที่ร่างกายของเด็กๆ มีความพร้อมเด็กก็จะก้าวเข้าสู่ระยะของการเริ่มเป็นหนุ่มเป็นสาว หรือการเข้าสู่วัยรุ่นตามธรรมชาติ  แต่การที่เกิดภาวะเป็นสาวก่อนวัยนั้นเป็นภาวะที่ทำให้เด็กๆ ที่ยังมีสภาพร่างกายไม่พร้อมที่จะเข้าสู่การเปลี่ยนแปลงเพื่อเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์ กลับกลายเป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนเวลาและอายุที่เหมาะสม

เกิดการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพของเด็กไปเป็นผู้ใหญ่ในขณะที่จริงๆ แล้วอายุและความคิดของเขายังคงเป็นเด็กคนหนึ่ง ไม่มีความพร้อมพอที่จะดูแลตัวเองในสภาพร่างกายที่เป็นผู้ใหญ่ได้  

เด็กๆ เหล่านี้จะมีสภาวะทางร่างกายที่เปลี่ยนแปลงไปสู่การเป็นผู้ใหญ่เมื่ออายุยังน้อย  สัญญาณเหล่านั้นต้องอาศัยการสังเกตจากผู้ปกครอง แต่สิ่งที่สังเกตได้ง่ายคือเด็กๆ เหล่านี้จะสูงขึ้นอย่างรวดเร็วมากผิดปรกติ เนื่องจากอายุของกระดูกที่มากกว่าอายุจริงของเด็กๆ  

หากปล่อยภาวะเป็นสาวก่อนวัยให้ดำเนินไปโดยไม่ได้ทำการรักษาเด็กๆ ก็จะสูงเร็วและหยุดสูงเร็ว  ระยะเวลาในการเติบโตของเด็กจะสั้น  เมื่อเวลาผ่านไปเขาก็จะเป็นผู้ใหญ่ที่มีความสูงน้อยกว่าที่เขาควรจะสูงได้ตามพันธุกรรมของเขา  หรือคือเขาจะเตี้ยนั่นเอง  

นอกจากนั้นภาวะเป็นสาวก่อนวัย ยังก่อให้เกิดผลกระทบต่อจิตใจของเด็ก เมื่อเขามีสภาวะร่างกายที่เปลี่ยนแปลงไปทั้งที่ยังไม่พร้อม  เขาแตกต่างจากเพื่อนๆอาจทำให้มีปัญหาต่อการเข้าสังคมหรือการถูกล่อลวงได้ 

ความอันตรายของการเกิดภาวะเป็นสาวก่อนวัยไม่ได้หยุดอยู่ที่ระดับความสูง   เนื่องจากภาวะเป็นสาวก่อนวัยเกิดจากการที่เด็กๆ มีฮอร์โมนเพศในร่างกายมากเกินไป หรือมากพอที่จะทำให้เขาเหล่านั้นกลายเป็นหนุ่มเป็นสาวทั้งๆ ที่ยังเป็นเด็ก  

ระดับฮอร์โมนเพศที่มากเกินไป ย่อมก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อโรคมะเร็งชนิดต่างๆ ที่มีฮอร์โมนเพศเป็นตัวกระตุ้นได้ในอนาคต  เช่น มะเร็งเต้านม ได้  

โดยส่วนใหญ่แล้วเด็กที่เกิดภาวะเป็นสาวก่อนวัยจะเป็นเด็กที่มีน้ำหนักตัวมากเกินพอดี  เขาได้รับไขมัน และคอเลสเตอรอลมากเกินไป  และคอเลสเตอรอล(Cholesterol) นี่เองที่เป็นสารที่ใช้ในการสร้างฮอร์โมนเพศ  ภาวะไขมันในเลือดสูงอาจก่อให้เกิดโรคหัวใจ โรคหลอดเลือดอุดตันได้ 

อย่างไรก็ดี หากภาวะเป็นสาวก่อนวัยสามารถทำการรักษาได้  โดยเฉพาะหากได้รับการรักษาที่รวดเร็วก็จะยิ่งมีประสิทธิภาพดีและภาวะเป็นสาวก่อนวัยก็จะมีผลกระทบต่อเด็กน้อย  ในทางกลับกันหากไม่ได้รับการรักษาทันท่วงทีการรักษาก็จะให้ผลน้อยตามไปด้วย

ภาวะเป็นสาวก่อนวัยเป็นภาวะที่สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ(สปสช.)ให้ความสำคัญ  และได้รับการบรรจุสิทธิประโยชน์บัตรทองในปี 2562  โดยได้มีการนำยา 2 รายการที่ใช้ในการรักษาภาวะเป็นสาวก่อนวัยเพิ่มเข้าไปในสิทธิประโยชน์ยา จ.(2) ซึ่งคือ ยาลูโปรเรลิน (Leuprorelin) 11.25 mg inj. และยาทริปโทเรลิน (Triptorelin) 11.25 mg inj.  

การได้รับสิทธิประโยชน์ในระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ช่วยเด็กๆ และผู้ปกครองของเด็กที่มีภาวะเป็นโรคสาวก่อนวัยได้มาก เนื่องจากการรักษาภาวะนี้มีค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูงและต้องทำการรักษาต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน  

ข้อมูลสิทธิประโยชน์ในการรักษานี้รวมทั้งภาวะเป็นสาวก่อนวัยยังไม่ค่อยเป็นที่เข้าใจแพร่หลายนัก  แต่เป็นข้อมูลที่มีประโยชน์อย่างมาก

การที่เด็กๆ สามารถเติบโตโดยห่างไกลจากภาวะเป็นสาวก่อนวัย เป็นสิ่งที่ควรได้รับความสำคัญ  การป้องกันไม่ให้เด็กๆเกิดภาวะเป็นสาวก่อนวัยอย่างไรเสียย่อมดีกว่าการรักษา  ไม่ว่าจะมองจากมุมสุขภาพอนามัยที่ดีของเด็กๆ เอง  เพื่อเป็นการป้องกันโรคร้ายต่างๆ ที่จะตามมาแล้วจากภาวะเป็นสาวก่อนวัย  

หรือเป็นมุมมองทางด้านงบประมาณที่มีค่าใช้จ่ายน้อยกว่ามากในการป้องกันปัญหาเมื่อเทียบกับการรักษา  ประเทศอาจสามารถประหยัดงบประมาณหากไม่ต้องเสียไปเพื่อทำการรักษาภาวะเป็นสาวก่อนวัยในเด็กๆ ที่กำลังมีจำนวนเพิ่มมากขึ้น

สาเหตุของการเกิดภาวะเป็นสาวก่อนวัยนั้นยังไม่เป็นที่ทราบชัดเจน  แต่จากข้อสังเกตของเด็กๆ ที่มีภาวะเป็นสาวก่อนวัยทั้งในต่างประเทศและประเทศไทยโดยส่วนใหญ่จะเป็นเด็กๆ ที่มีรูปร่างอวบอ้วน

 ผู้ปกครองจึงควรหลีกเลี่ยงและป้องกันการเกิดภาวะเป็นสาวก่อนวัย ด้วยการให้ความสำคัญกับการควบคุมปริมาณอาหารของเด็กๆ ให้มีปริมาณพอเหมาะและรับประทานอาหารที่มีคุณภาพ  ไม่มีไขมันสูงจนเกินไปและมีสารอาหารที่ครบถ้วนตามความต้องการของร่างกายในแต่ละช่วงวัย จะช่วยให้บุตรหลานห่างไกลโรคต่างๆ  รวมถึงภาวะเป็นสาวก่อนวัยด้วย.