Climate Crisis “ฆาตกร" ใหม่ของโลกแสนโหดเหี้ยม

ถึงแม้มันจะเพิ่งเป็น “ฆาตกร” เมื่อไม่นานมานี้แต่ด้วยพื้นฐานการอบรมดูแลที่บกพร่องมายาวนาน “ฆาตกรรม” จึงจะเกิดขึ้นอีกอย่างแน่นอน

ในหมู่บ้านเกษตรกรและชาวประมงหลายแห่งในศรีลังกา มีสิ่งผิดปกติเกิดขึ้นกับคนหนุ่มนับตั้งแต่ศตวรรษ 1990’s เป็นต้นมา ชายหนุ่มในวัย 30 ถึง 40 ปี จำนวนมากป่วยมาโรงพยาบาลด้วยโรคไตขั้นรุนแรงจน ต้องรักษาด้วยการฟอกไตหรือแม้แต่เปลี่ยนไต

ในบางหมู่บ้านมีอัตราป่วยในกลุ่มเพศชายถึง 1 ใน 5 หรือ 20% ที่ปวดหัวก็คือหาสาเหตุที่ชัดเจนไม่ได้จนหมอที่นั่นเรียกว่า “โรคไตเรื้อรังที่ไม่รู้สาเหตุ” 

 แต่หลังจากศึกษาแล้วก็มีผู้เห็นว่า มีความเป็นไปได้อย่างสูงที่ความเจ็บป่วยดังกล่าว มาจากการทำงานกลางแสงแดด และต้องรับความร้อนอุณหภูมิที่สูง การขาดน้ำดื่มและการรับสารพิษจากยาฆ่าแมลงที่ซึมเข้าไปอยู่ในน้ำใต้ดินเเละนำมาดื่ม

ทางโน้มดังกล่าวน่าหวาดหวั่น เพราะเกิดในหลายชุมชนในชนบทที่ยากจน โดยเฉพาะในกลุ่มคนหนุ่มที่เป็นกำลังสำคัญของครอบครัว ผู้หญิงบางคนก็เป็นเหมือนกัน แต่มีสัดส่วนที่น้อยกว่า แม้แต่เด็กที่อายุเพียง 10 ปี ก็มีอาการขั้นต้นของโรคไต

นี่คือผลพวงของ Climate Crisis ที่ทำให้อากาศร้อนขึ้นอย่างผิดสังเกต และชุมชนเหล่านี้มีปัจจัยประกอบที่ทำให้เกิดความเสียหายขึ้น ซึ่งมีความเป็นไปได้ที่จะเกิดขึ้นทั้งโลกในเวลาต่อไป

 ใครจะเชื่อบ้างว่า อากาศร้อนขึ้นสามารถทำให้มีคนป่วยด้วยโรคไตเรื้อรังเพิ่มขึ้นได้ หากจะพูดไปแล้วก็มีการเจ็บป่วยในลักษณะเดียวกันให้เห็นอยู่บ้างในชุมชนเกษตรของ Nicaragua และ El Salvador ในอเมริกาใต้ และในภาคตะวันออกของแอฟริกา

สาเหตุที่ทำให้ศรีลังกาเป็นที่จับตาก็เพราะมีหลักฐานชัดเจนกว่าจากการมีข้อมูลสาธารณสุขพื้นฐานที่ดี

ในปี 2515 ศรีลังกาเปลี่ยนชื่อจาก “ซีลอน” (Ceylon) โดยเป็นเกาะที่อยู่ใต้สุดของอินเดีย มีประชากร 22 ล้านคน มีพื้นที่ 65,610 ตารางกิโลเมตร (ภูเก็ต 543 / บาหลี 5,780 / สิงคโปร์ 735 / กทม. 1,568 ) รายได้ต่อหัว 3,830 ดอลลาร์ (ไทย 7,812) ในปี 2565 

ศรีลังกาดังไปทั่วโลกเมื่อเกิดวิกฤตเศรษฐกิจอันเนื่องมาจากมีหนี้ต่างประเทศมากและไม่สามารถชำระได้ ค่าเงินรูปีตกต่ำ ข้าวของแพง อาหาร น้ำมัน และหยูกยาขาดแคลน และตามมาด้วยการรุกฮือของประชาชนขับไล่นายกรัฐมนตรี และประธานาธิบดี

โดยเข้าไปบุกยึดอาคารราชการ และบ้านพักของประธานาธิบดี เมื่อได้รัฐบาลใหม่ก็เริ่มแก้ไขโดยขอความช่วยเหลือจาก IMF และจากจีนเจ้าหนี้รายใหญ่ ปัจจุบันสถานการณ์เริ่มดีขึ้นเป็นลำดับ

“ไต” มีหน้าที่ขับของเสียที่เกิดจากการเผาผลาญสารอาหารต่างๆ สร้างสารที่ควบคุมความดันโลหิต สร้างสารที่ช่วยกระตุ้นการสร้างเม็ดเลือดเเดง ฯลฯ

โรคไตโดยทั่วไปมักเป็นผลจากการมีน้ำหนักเกินความเหมาะสม มีความดันโลหิตสูง และเป็นโรคเบาหวาน อาการของโรคมักปรากฏในวัย 50 หรือ 60 กว่า และเลวร้ายลงอย่างช้าๆ แต่หากมีการติดตามและการดูแลดีก็อาจไม่เป็นปัญหาหนัก 

 อย่างไรก็ดี ในกรณีของชาวประมงและเกษตรกรของศรีลังกาดังกล่าว สถานการณ์เลวร้ายอย่างน่ากลัว ในบางกรณีช่วงเวลาจากเริ่มมีอาการจนถึงฟอกไตและเปลี่ยนไตใช้เวลาเพียง 1 ถึง 4 ปีเท่านั้น

ถึงแม้ผู้หญิงและเด็กมีโอกาสเป็นโรคน้อยกว่า แต่สำหรับคนที่ทำงานหนักกลางแดดทั้งวันนั้นมีโอกาสสูงกว่ามาก จากการสำรวจพบอาการขั้นต้นในเด็กประมาณ 5% ถึง 10% ซึ่งเป็นกลุ่มที่ช่วยครอบครัวท่ามกลางความร้อนและดื่มน้ำน้อย โดยมีสารเคมีเเละสารพิษจากยาฆ่าแมลงปนเปื้อนอยู่

สารเคมีบางชนิดและยาฆ่าแมลงเป็นพิษร้ายต่อไต เพราะทำลายเซลล์ของไตจนเกิดความเสียหาย ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะไตวายเฉียบพลันหรือโรคไตเรื้อรังได้

ส่วนสารเคมีที่เป็นอันตรายมากก็คือ แคดเมียมและตะกั่ว ซึ่งสร้างมลภาวะที่เป็นพิษอันเป็นผลพวงจากการผลิตสินค้าอุตสาหกรรม หากสะสมอยู่ในไตมากพอก็เป็นพิษต่อไตได้

ยาฆ่าแมลงสามารถทำให้เกิดการอักเสบของไต เกิดแผลเป็นและทำให้ความสามารถในการกรองเลือดเพื่อเอาของเสียออกจากร่างกายเป็นปัญหา นอกจากนี้สารเคมีบางตัวเปลี่ยนแปลงภูมิต้านทานของร่างกายจนทำให้เกิดการสะสมสารในไตจนนำไปสู่การล้มเหลวของไต

การสัมผัสหรือสูดดมยาฆ่าแมลงและสารเคมีบางชนิดแม้แต่ในปริมาณน้อย หากข้ามระยะเวลาที่ยาวนานทำให้เกิดการสะสมและนำไปสู่ความเสียหายต่อไตทีละน้อย ผู้ที่ทำงานในภาคเกษตรและอยู่อาศัยใกล้โรงงานอุตสาหกรรมจะมีความเสี่ยงเป็นพิเศษ

ความเสี่ยงต่อไตสำหรับคนไทยอย่างเป็นพิเศษก็คือ การกินอาหารเสริม หรือยาวิเศษ “ผีบอก” โดยเฉพาะจากสมุนไพร คนไทยมีความรู้สึกที่เป็นบวกกับคำว่าสมุนไพร เพราะมันออกแนวธรรมชาติเเสนโรแมนติก

โดยหารู้ไม่ว่าสมุนไพรจำนวนมากของไทย (ที่จริงส่วนใหญ่ต้นตอมาจากต่างประเทศในรอบ 400 ปีที่ผ่านมา) มิได้มีการศึกษาวิจัยว่ามีสารเคมีใดอยู่บ้าง และมีลักษณะทางชีวเคมีอย่างไร

บ้างก็เป็นผลดีแต่ก็จำเป็นต้องรู้ขนาดของการบริโภคในแต่ละครั้งที่ทำให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด บ้างก็เป็นผลเสียโดยตรงต่อไต ต่อตับ ต่อร่างกายโดยรวมจนเสียชีวิตได้ (เช่น กินเมล็ดละหุ่ง ใบยาสูบ เมล็ดมะกล่ำตาหนู) 

คนไทยกินสมุนไพรกันสนุก รวมทั้งยาเม็ดไม่มียี่ห้อที่แอบผสมสเตียรอยด์ด้วย ในเวลาไม่นานจากนี้ คนไทยจะเป็นโรคไตกันมาก ส่วนหนึ่งก็มาจากการกินสมุนไพรโดยไม่ระมัดระวัง

Climate Crisis สร้างความเสียหายแก่มนุษย์โดยกระจายไปทั่วโลกในหลากหลายลักษณะอย่างน่าหวาดหวั่น สำหรับ “ฆาตกร” คนนี้ ความร้อนที่สูงขึ้นเป็นพิเศษผสมผสานกับการกระจายไปทั่วของสารเคมีและยาฆ่าแมลงในชีวิตมนุษย์ทำให้เกิดอันตรายที่น่ากลัวยิ่ง

ถ้าเราต้องการมีชีวิตที่ยืนยาวอย่างมีคุณภาพแล้ว เราต้องระมัดระวังทุกสิ่งที่เราใส่เข้าปาก ไม่ว่าจะเป็น อาหารหรืออาหารเสริม หรือยา “ผีบอก” หรือแม้แต่ยาที่กินเป็นประจำก็ตาม

เมื่อก่อนฝรั่งบอกว่า “you are what you eat” แต่ในปัจจุบัน “you are dead because of what you eat”.