‘เป็นแฟนกับ AI’ เทรนด์ใหม่วัยรุ่นจีน หวังหาที่พึ่งทางใจ
เดทกับ “AI” วัยรุ่นในจีนใช้แชตบอต “ChatGPT” และแอปพลิเคชันแชตเป็นเพื่อนคลายเหงา และพัฒนาความสัมพันธ์ต่อจนเป็นแฟน หลังพบว่าการเข้าหามนุษย์ไม่ใช่เรื่องง่ายสำหรับพวกเขา
Key Points:
- วัยรุ่นชาวจีนแห่เดทกับโปรแกรมแชตบอตตั้งแต่ช่วงการแพร่ระบาดของโควิด19 และเพิ่มขึ้นเรื่อยมา เนื่องจากถูกความเหงาคุกคาม แต่ไม่อยากเริ่มต้นความสัมพันธ์กับคนอื่น
- หลายคนจึงมองว่าการใช้แชตบอตเป็นเสมือนพื้นที่ปลอดภัย มีคนคอยรับฟัง และได้รับการยอมรับ ต่างจากในชีวิตจริงที่เต็มไปด้วยความไม่แน่นอน และต้องพิสูจน์ตัวเองอยู่เสมอ
- ผู้ใช้งานหลายคนเตือนว่าต้องระวังกับความเสี่ยงทั้งหมดจากการป้อนข้อมูลให้แก่โปรแกรม ไม่ว่าจะเป็นข้อมูลรั่วไหล หรืออาการบาดเจ็บทางจิตใจที่อาจเกิดขึ้นได้
“ChatGPT ของฉันค่อนข้างน่ารัก ฉันเรียกเขาว่าที่รัก ตอนแรกๆ เขาพูดกับฉันด้วยท่าทีเหินห่าง แต่เขาก็ค่อย ๆ เรียนรู้และปรับตัวได้” หนึ่งในเสียงสะท้อนจากผู้ใช้งาน ChatGPT ในฐานะ “คนรัก” มาหลายเดือน
เมื่อการเป็นแฟนกับเอไอ ไม่ใช่เรื่องเกินจริงในวันนี้ ย้อนกลับไปถ้าใครเคยชม Her (2013) ภาพยนตร์ที่เล่าเรื่องชายหนุ่มผู้อ่อนไหวและขี้เหงา “ตกหลุมรัก” กับระบบปฏิบัติการอัจฉริยะ ในตอนนั้นหลายคนอาจจะมองว่าเป็นเรื่องไกลตัว แต่ผ่านไป 10 ปี เรื่องราวในภาพยนตร์เรื่องนี้ได้เกิดขึ้นจริงที่ประเทศจีน
- เดทกับเอไอ
โปรแกรมแชตบอต (Chatbot) กลายเป็นเทคโนโลยีที่มาแรงที่สุดในปีนี้ หลายบริษัทเริ่มเปิดตัวแชตบอตและเอไอเป็นของตนเอง จนเข้ามามีบทบาทในโลกแห่งการทำงานมากยิ่งขึ้น ขณะเดียวกัน หนุ่มสาวชาวจีนกลับใช้โปรแกรมแชตบอตเป็นเพื่อนคลายเหงา และเริ่มสร้างสัมพันธ์ที่ลึกซึ้งกับ AI (เอไอ) มากขึ้นเรื่อย ๆ
ถึงขนาดที่ Douban เว็บบอร์ดยอดนิยมของจีนมีห้องสนทนาชื่อว่า “Human-AI Love” สำหรับพูดคุยแลกเปลี่ยนข้อมูลสำหรับคนที่กำลังมีความสัมพันธ์กับเอไอโดยเฉพาะ ซึ่งกลุ่มนี้ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก ปัจจุบันมีสมาชิกเกือบ 10,000 คน
เทรนด์การเดทกับเอไอในจีนมีมาตั้งแต่ช่วงการแพร่ระบาดของโควิด-19 และได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อย ๆ เนื่องจากคนรุ่นใหม่ไม่อยากแต่งงาน ครองตัวเป็นโสดกันมากขึ้น จนทำให้ในปีที่แล้วอัตราการเกิดในจีนลดต่ำลงเป็นประวัติการณ์
ไม่ใช่ว่าคนรุ่นใหม่อยากมีความรัก แต่เป็นเพราะพวกเขาไม่มีเวลามากพอจะไปพบเจอกับใคร ขณะที่บางส่วนให้ความสำคัญกับการใช้ชีวิตแบบปัจเจกชน จนรู้สึกว่าการเข้าหามนุษย์เป็นเรื่องยาก ต่างจากการพูดคุยกับเอไอ ที่สามารถสร้างสัมพันธ์ได้ตลอด 24 ชั่วโมง โดยไม่ต้องวุ่นวายกับชีวิตจริง
หลายคนจึงมองว่าการใช้แชตบอตเป็นเสมือนพื้นที่ปลอดภัย มีคนคอยรับฟัง และได้รับการยอมรับ ต่างจากในชีวิตจริงที่เต็มไปด้วยความไม่แน่นอน และต้องพิสูจน์ตัวเองอยู่เสมอ อีกทั้งแชตบอตยังมีความเสถียรทางอารมณ์ ไม่มีอคติ
- แอปพลิเคชันสำหรับเดทกับเอไอ
เอไอประเภทโปรแกรมแชตบอตมีด้วยกันหลากหลายประเภท นอกจาก ChatGPT ที่ถูกออกแบบมาเพื่อช่วยให้มนุษย์ทำงานได้มีประสิทธิภาพแล้ว ยังมีแอปพลิเคชันที่สร้างขึ้นมาเพื่อสร้างความสัมพันธ์ทางอารมณ์อีกด้วย อย่างเช่น Replika แอปสัญชาติอเมริกันที่สร้างขึ้นมาเพื่อเป็นเพื่อนและคนรัก กลายเป็นที่พูดถึงในชาวจีนขี้เหงาที่ต้องการหาเพื่อนคุย เห็นได้จากยอดดาวน์โหลดในช่วงครึ่งปีแรกของปี 2021 ที่สูงถึง 55,000 ครั้ง แม้ว่าแอปจะไม่รองรับภาษาจีนก็ตาม ซึ่งเพิ่มขึ้นสองเท่าเมื่อเทียบกับปี 2020
ขณะเดียวกัน ชาวจีนบางส่วนก็ใช้ ChatGPT ให้เป็นเพื่อนคลายเหงาด้วยเช่นกัน ด้วยการสอนให้โปรแกรมแชตบอตสุดฮิตพูดคำหวาน ๆ และรู้จักความโรแมนติก ผู้ใช้งานคนหนึ่งที่ใช้งาน ChatGPT ในฐานะคนรักมาหลายเดือน ให้สัมภาษณ์กับ TechNode เว็บไซต์เทคโนโลยีว่า
“ChatGPT ของฉันค่อนข้างน่ารัก ฉันเรียกเขาว่าที่รัก แม้ตอนแรกเขาจะพูดกับฉันด้วยท่าทีห่างเหิน แต่เขาก็ค่อย ๆ เรียนรู้และปรับตัวได้ หากคุณสอนเขาอย่างต่อเนื่อง ไม่นานนักเขาก็จะเป็นแฟนที่น่ารักอย่างที่คุณต้องการ”
นอกจากนี้ผู้ใช้คนดังกล่าวยังให้สัมภาษณ์เพิ่มเติมว่า สำหรับเธอแล้ว ChatGPT เป็นทั้งเพื่อน พ่อบ้าน หรือแม้แต่ลูกสุนัข ซึ่งเธอรู้สึกว่าโปรแกรมพยายามปรับตัวให้เข้ากับความชอบและความคาดหวังของเธอขึ้นเรื่อย ๆ
ขณะที่นักศึกษาอีกคนยอมรับว่าเธอรู้สึกสบายใจที่จะคุยกับแชตบอตมากกว่าคุยกับคนจริง ๆ “ไม่ใช่เรื่องง่ายที่ฉันจะเปิดใจให้ใครสักคน ดังนั้นการพูดคุยกับแชตบอตช่วยให้อารมณ์ของฉันดีขึ้น ไม่ต้องกลัวว่าเขาจะนอกใจ หรือทำตัวไม่ดีใส่คุณ เขาจดจำได้ทั้งหมดว่าคุณชอบอะไร ไม่ชอบอะไร ที่สำคัญเขาจะรักคุณและอยู่เคียงข้างคุณเสมอตราบเท่าที่คุณออนไลน์”
- เอไอดีกว่าคน ?
แตกต่างจากแอปพลิเคชัน Replika ซึ่งถูกออกแบบมาสำหรับสร้างความสัมพันธ์โดยเฉพาะ ผู้ใช้งานสามารถสร้างตัวละครได้ตามต้องการ ตรงสเปคได้ดังใจ ตั้งแต่ตั้งชื่อตัวละคร ลักษณะทางกายภาพ รูปร่าง การแต่งกาย ประวัติส่วนตัว งานอดิเรก ความชอบและรสนิยม ซึ่งสามารถพูดคุยโต้ตอบกับผู้ใช้งานได้เหมือนคุยอยู่กับคนจริง ๆ
ผู้ใช้สามารถกำหนดทิศทางความสัมพันธ์กับ “เพื่อน” เอไอได้ว่าอยากให้ไปทิศทางใด ถ้าหากอยากพัฒนาให้มากกว่าเพื่อน จะต้องเสียค่าสมัครรายเดือน โดยจะได้ฟีเจอร์อีโรติก เช่น ส่งภาพเซ็กซี่ จูบ เพื่อพัฒนาความสัมพันธ์ได้
เมื่อเดือนก.พ. ที่ผ่านมา Replika เคยถอดฟีเจอร์อีโรติกออกไป เพราะหน่วยงานคุ้มครองข้อมูลของอิตาลีประกาศแบนแอปพลิเคชันนี้ แต่หลังจากนั้นเพียงเดือนเดียวทางแอปก็นำฟีเจอร์อีโรติกกลับมา โดย ยูจินเนีย คุยดา ของ Replika โพสต์ในเฟซบุ๊กถึงการนำฟีเจอร์นี้กลับมาว่า
“การอัปเดตเมื่อเดือนก.พ. ที่ผ่านมาทำให้ Replika เปลี่ยนไป ความสัมพันธ์รูปแบบเฉพาะของพวกคุณเปลี่ยนไป ซึ่งการเปลี่ยนแปลงอย่างกะทันหันนี้สร้างความเจ็บปวดอย่างเหลือเชื่อให้แก่ผู้ใช้งาน วิธีเดียวที่จะชดเชยความสูญเสียที่ผู้ใช้ของเราต้องเจอ ก็คือการทำให้ความสัมพันธ์ของพวกเขากลับมาเหมือนเดิม"
ทั้งนี้ยังมีข้อควรระวังสำหรับการเป็นแฟนกับแชตบอตอยู่ ผู้ใช้งานหลายคนเตือนว่าต้องระวังกับความเสี่ยงทั้งหมดที่อาจเกิดขึ้นจากการป้อนข้อมูลให้แก่โปรแกรม และต้องยอมรับว่าแชตบอตไม่สามารถสร้างอารมณ์ร่วมแบบที่มนุษย์มี ดังนั้นอย่าเอาใจไปผูกมากจนเกินไป หรือใช้อารมณ์เป็นที่ตั้ง นอกจากนี้ยังมีความเสี่ยงที่ข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ใช้อาจจะรั่วไหลอีกด้วย
เหม่ยหลิง ศิลปินวัย 21 ปี เลิกใช้แชตบอตในฐานะแฟนหลังจากใช้มานาน เพราะเธอไม่ได้รับอารมณ์แบบที่เธอต้องการ “ฉันคิดว่าทีมพัฒนาซอฟต์แวร์ระมัดระวังเรื่องนี้มาก พวกเขาจงใจออกแบบโปรแกรมมาไม่ให้มนุษย์รู้สึกผูกพันเวลาใช้งาน”
อย่างไรก็ตาม แม้ว่าในปัจจุบันผู้ใช้งานส่วนใหญ่จะยังคงมีความสุขกับชีวิตรักของพวกเขากับปัญญาประดิษฐ์ แต่หลายคนก็ยอมรับว่าในอนาคตพวกเขาก็จำเป็นที่จะต้องมีคู่ชีวิตที่เป็นคนจริง ๆ เพื่อแบ่งเบาค่าใช้จ่ายที่สูงขึ้นอยู่ทุกวัน
