ย้อนประวัติ 'หอกลอง' สมัยอยุธยา บทบาทหน้าที่สำคัญ ปัจจุบันอยู่ตรงไหน

ย้อนประวัติไปทำความรู้จักกับ 'หอกลอง' ในสมัยกรุงศรีอยุธยา ซึ่งฉากในละครพรหมลิขิต Ep.11 ทางช่อง 3 HD เมื่อคืนที่ผ่านมา ระหว่างที่พ่อริด (โป๊ป ธนวรรธน์) ได้พา พุดตาน (เบลล่า ราณี) ไปเดินเที่ยวตลาด และพ่อริดก็ได้พูดถึงหอกลอง และได้เล่าหน้าที่ของกลองแต่ละชั้นให้ฟัง 

สำหรับ หอกลอง ในสมัยอยุธยา ทำหน้าที่สำคัญในการส่งสัญญาณบอกแก่ผู้คนในพระนครถึงเหตุการณ์ต่างๆที่เกิดขึ้น อยู่ในความดูแลของกรมพระนครบาล บริเวณตลาดหน้าคุกแถววัดเกตุ ลักษณะเป็นหอกลองสูง 3 ชั้น

หอกลอง ชั้นล่างสุด มีชื่อว่า พระทิวาราตรี เป็นกล่องใบใหญ่สุดในจำนวนกลอง 3 ใบ ใช้ตีเวลาย่ำเที่ยง ย่ำสันนิบาต เวลาย่ำรุ่ง (ตอนเช้า) ย่ำค่ำ (ตอนเย็น) เป็นการตีสัญญาณบอกเวลาเป็นประจำทุกวัน

หอกลอง ชั้นกลาง มีชื่อว่าพระมหาระงับดับเพลิง ตีเฉพาะเมื่อเกิดเหตุเพลิงไหม้ หากเกิดเพลิงไหม้นอกพระนครนับแต่ตลิ่งแม่น้ำออกไปด้านนอกคาดกลองเป็นสัญญาณ 3 ครั้ง แต่หากเพลิงนั้นเกิดไม่ในเกาะพระนคร อันเป็นที่มีสถานที่สำคัญทั้งพระราชวัง วัด ตลาด บ้านเรือนราษฎร จะเกิดเพลิงลุกลามไว้ทำให้ต้องคาดกองตลอดจนกว่าจะดับเพลิงได้

หอกลอง ชั้นบนสุด มีชื่อว่า พระมหาฤกษ์ หากได้ยินเสียงกลองใบนี้เป็นอันว่าคงต้องเตรียมตัวโดยเร่งด่วนเพราะจะคาดกองนี้ก็ต่อเมื่อมีศึกมาประชิดติดพระนครเท่านั้น

ซึ่ง หอกลอง ในสมัยนั้นนับว่าเป็นหอกระจายสัญญาณสำคัญของพระนคร และมีการดูแลเข้มงวด ในแต่ละวันเจ้าพนักงานพระนครบาลผู้ดูแลหอกลองจึงต้องเรียกเก็บเงินจากร้านค้าตลาดหน้าคุกเพื่อนำมาซื้อปลาย่างเลี้ยงแมวไว้คอยกัดหนู เพื่อป้องกันความเสียหายที่เกิดจากหนูที่ชอบไปกัดหนังหน้ากลอง

ปัจจุบัน หอกลอง นั้นไม่หลงเหลืออยู่แล้ว มีการสันนิษฐานว่าน่าจะถูกเผาทำลายไปพร้อมกับสงครามคราวเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 และมีการสันนิษฐานอีกว่าปัจจุบันตำแหน่งหอกลองน่าจะอยู่บริเวณที่ตั้งวังช้างอยุธยา แล เพนียด ที่นักท่องเที่ยวนิยมไปนั่งช้างเที่ยวกัน เป็นสถานที่ที่มีกิจกรรมให้นักท่องเที่ยวขี่ช้างชมโบราณสถานรอบๆเขตอุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา

ภาพและข้อมูลประกอบจาก go.ayutthaya , ช่อง 3