Local Hero… ของดีพื้นถิ่นเมืองไทย ที่สุขสยาม

 

         

          คุณลักขณา นะวิโรจน์  ประธานโครงการเมืองสุขสยาม ณ ไอคอนสยาม กล่าวถึงวัตถุประสงค์ในการจัดงานว่า เนื่องในโอกาสครบรอบ 1 ปี เมืองสุขสยาม ได้รวมเอกลักษณ์ของความเป็นไทยจาก 77 จังหวัดทั่วไทยในทุกมิติ มารังสรรค์ถ่ายทอดเรื่องราวความเป็นไทยผ่าน 7 ความสุข ภายในเมืองสุขสยาม อันได้แก่ สุขเสน่ห์ (Thai Charm)  สุขแซ่บ(Thai Taste) สุขสนุก (Thai Fun) สุขสร้างสรรค์ (Thai Creativity) สุขสัมพันธ์ (Thai Friendship) สุขสืบสาน (Thai Sustainability) และสุขสมหวัง (Thai Hope) เพื่อยกระดับผลิตภัณฑ์พื้นถิ่นทุกระดับที่มีเอกลักษณ์โดดเด่นสู่สากล ด้วยจุดเด่นด้านการรักษาภูมิปัญญาไทยและการต่อยอดภูมิปัญญาท้องถิ่น คงอัตลักษณ์ถิ่นและเชิดหน้าชูตาท้องถิ่น การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จนได้ชื่อว่าเป็น Local Hero (โลคัล ฮีโร่)

      ลักขณา นะวิโรจน์

Local Hero สุดยอดของดีพื้นถิ่น

          ผู้บริหารเมืองสุขสยาม เสริมว่า “ตลอด 1 ปีที่เปิดเมืองสุขสยาม เราได้ค้นหาสุดยอดสินค้าไทยจากทุกจังหวัด ทุกตำบล ทุกหมู่บ้าน ทุกชุมชนโดยเปิดโอกาสให้ผู้ประกอบการจากทุกชุมชนได้หมุนเวียนมาจำหน่ายสินค้าในเมืองสุขสยาม มาเผยแพร่ให้ชาวไทยและชาวต่างชาติ ได้สัมผัสประสบการณ์อันทรงคุณค่า เพื่อให้เกิดความสุขอันสอดคล้องกับ 7 ความสุขของเมืองสุขสยาม และในโอกาสที่สุขสยามครบรอบ 1 ปี เราจึงคัดเลือกผลิตภัณฑ์ ที่มีผลงานโดดเด่น ที่มียอดขายและคุณภาพเป็นที่นิยมสูงสุดทั้งจากชาวไทยและต่างประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ผลิตภัณฑ์ที่ได้รับการยอมรับในตลาดต่างประเทศหลายราย ถือได้ว่าเป็นความภาคภูมิใจสูงสุดของชาวเมืองสุขสยาม เพื่อมอบรางวัล SOOKSIAM LOCAL HERO 2019

          โดยมีคณะกรรมการร่วมกับเจ้าหน้าที่จากกรมพัฒนาชุมชน ร่วมกันคัดเลือกผู้ประกอบการที่นำสินค้ามาจำหน่ายในพื้นที่หมุนเวียนของภาคกลาง ภาคเหนือ ภาคอีสาน ภาคใต้ และธนบุรีดีไลท์ สุขสยาม พลาซ่า ตั้งแต่วันที่ 9 พฤศจิกายน 2561 – 30 ตุลาคม 2562 จำนวน 1,000 ราย แบ่งเป็นประเภทอาหาร-เครื่องดื่ม (FOOD) 600 ร้านค้า และและสินค้าหัตถกรรม ผ้าเครื่องแต่งกาย สมุนไพรที่ไม่ใช่อาหาร (Art & Craft)  400 ร้านค้า โดยผู้ผ่านการคัดเลือกรอบ 40 รายแรกจะต้องมีคุณสมบัติเป็นผู้ประกอบการที่มียอดขายดี 1-10 อันดับสินค้าขายดีประจำภาค  เป็นสินค้าที่มีประวัติความเป็นมา และมีอัตลักษณ์ประจำถิ่นของจังหวัด รวมถึงเป็นผู้มีส่วนร่วมในการพัฒนาเมืองสุขสยามในทุกมิติ ตลอดจนเป็นผู้ประกอบการหมุนเวียนที่มาจำหน่ายอย่างน้อย 3-6 เดือน จนได้ 10 อันดับ ที่เป็น Local Hero มอบรางวัล SOOKSIAM LOCAL HERO 2019 เพื่อสร้างความภาคภูมิใจแก่ผู้ประกอบการ และยกระดับผลักดันผลิตภัณฑ์จากพื้นถิ่นสู่สากล (Local to Global) พร้อมส่งผู้ประกอบการไทยให้พัฒนาขีดความสามารถสู่ความมั่นคง มั่งคั่ง และยั่งยืน

         ทิฆัมพร รอดแสง 

       หลังผ่านการตรวจสอบและคัดเลือกอย่างเข้มข้น จนได้ “SOOKSIAM LOCAL HERO AWARDS 2019” มี 10 รางวัล แบ่งเป็น รางวัลยอดเยี่ยมผู้ประกอบการในกลุ่มอาหารพื้นถิ่น จำนวน 5 รางวัล ประกอบด้วย

  1) กลุ่มแปรรูปผลผลิตเกษตร ตำบลสันติสุข จังหวัดเชียงราย - คุณบุญนภา วรรณคำ

  2) ขนมงาบ้านชานเมือง (เด็กดอย) จังหวัดแม่ฮ่องสอน - คุณรัชนีกร ออทอจักร์

  3) ขนมจีบป้าพิณ จังหวัดตรัง - คุณณัฐวัตร ตันศิริเสถียร

  4) ข้าวขวัญเมือง จังหวัดกาฬสินธุ์- คุณทิฆัมพร รอดแสง

  5) ลุงเงินกาแฟหม้อดิน จังหวัดเชียงใหม่ - คุณมณฑล อาจหาญ

          และ รางวัลยอดเยี่ยมผู้ประกอบการในกลุ่มสินค้าหัตถศิลป์ จำนวน 5 รางวัล ประกอบด้วย

1) HATTRA จังหวัดอุดรธานี - คุณอุไร สัจจะไพบูลย์

 2) กลุ่มวิสาหกิจไทเมืองเพีย จังหวัดขอนแก่น - คุณเรืองอุไร ทาแป

 3) ขวัญตา จังหวัดหนองบัวลำภู - คุณสุมามาลย์ เต๋จ๊ะ

 4) ตุ้มทอง จังหวัดบุรีรัมย์ - คุณแสงเดือน จันทร์นวล

 5) สมุนไพรทุ่งทรายทอง จังหวัดพิจิตร - นางลัดดาวัลย์ กิตติกูล

 

      มณฑล อาจหาญ

กาแฟลุงเงินหม้อดิน...ฮีโร่จากเชียงใหม่

          หนึ่งในห้า Local Hero (กลุ่มอาหารพื้นถิ่น) เข้าวินมาด้วยหม้อดินกับกาแฟป่าที่ปลูกบนดอย โดยทายาทรุ่นที่สอง คุณมณฑล อาจหาญ เล่าว่า ร้าน ลุงเงินกาแฟหม้อดิน เริ่มต้นขึ้นเมื่อ 50 ปีที่แล้ว ในชุมชนเล็ก ๆ อำเภอเมือง เชียงใหม่ โดยคุณพ่อ - มนตรี อาจหาญ ที่ชื่นชอบรสสัมผัสของกาแฟที่คั่วในหม้อดิน และเพื่อใช้เป็นพื้นที่พบปะเพื่อนฝูงในแบบวิถีสังคมชนบท หรือ “สภากาแฟ”

          ปัจจุบันร้านกาแฟของพ่อตกทอดมาถึงลูก และเพิ่งคว้ารางวัล Local Hero ไปพร้อมขยายแฟรนไชส์ไปไกลถึงมณฑลยูนนาน ประเทศจีน ผู้สืบทอดสูตรกาแฟหม้อดินเล่าว่า

          “กาแฟลุงเงินมาเปิดที่สุขสยามครบ 1 ปีพอดี ถือว่าที่นี่ให้โอกาสกับร้านกาแฟเล็ก ๆ เพราะที่ผ่านมาถ้าไปเปิดตามห้างก็จะมีค่าใช้จ่ายสูง แต่ที่นี่เก็บไม่แพง ทำให้ร้านในชุมชนอย่างเรามีโอกาส พอเปิดได้ไม่นานก็มีชาวจีนติดต่อไปเปิดที่ยูนนาน ตอนนี้เปิด 4 สาขา เขาขายตามช็อป ตามสถานที่ใกล้โรงเรียน มหาวิทยาลัย สถานที่ราชการ เปิดเป็นคาเฟ่มีที่นั่งด้วย”

          เจ้าของร้านบอกว่า ปัจจุบันร้านแรกที่เชียงใหม่ก็ยังเปิดอยู่ ส่วนสาขาในกรุงเทพ มีที่ไอคอนสยาม 2 สาขา ที่ห้างซีคอนบางแค กับเซ็นทรัล ระยอง

          “ผมขายแบบแฟรนไชส์ที่จีน และที่จาร์กาต้า อินโดนีเซีย อีก 2 สาขา กำลังจะเปิดที่มาเลเซียด้วย ส่วนในไทยเราเปิดเอง เริ่มแรกที่คนจีนติดต่อมาเขาบอกว่าตระเวนกินมาหลายร้าน ชอบที่ไม่เหมือนใคร ร้านที่จีนก็ออกแบบมาเหมือนที่นี่ การแต่งกายก็แต่งแบบไทย ๆ แบบชาวเหนือบ้าง แต่เป็นคนจีนขายเพราะเรามาจากเชียงใหม่ กาแฟที่ใช้ก็ปลูกบนดอย บางที่ปลูกทั้งตำบลเช่นที่ดอยสะเก็ด ปลูกบนพื้นที่สูง 1,200 ฟุตขึ้นไป ซึ่งเขาก็ทำส่งโครงการหลวงด้วย กาแฟป่าคือปลูกแซมกับพื้นที่ป่า ดังนั้นก็เป็นออร์แกนิคเพราะเขาจะไม่ฉีดสารใด ๆ กาแฟเป็นพืชไม่ชอบแดดจัด การปลูกแซมใต้ต้นไม้ใหญ่เพื่อให้ได้แดดรำไร และทำให้ชาวเขาไม่ต้องตัดป่าไม้ อีกอย่างจะได้กลิ่นหอมของเกสรดอกไม้ป่า มีความเป็นธรรมชาติมาก รสชาติก็กลมกล่อม

          ความหวานเราใช้น้ำตาลน้ำอ้อยซึ่งให้รสหวานไม่มากนัก และน้ำที่ต้มก็เป็นน้ำใบเตยซึ่งหอม เป็นสมุนไพรช่วยผ่อนคลาย เวลาคั่วกาแฟก็คั่วในหม้อดินด้วยเตาถ่านหรือเตาฟืน ผมขายเมล็ดกาแฟด้วย

          “ถ้าย้อนกลับไปเมื่อ 50 ปีที่แล้ว ชาวบ้านเขาก็ต้มกาแฟในหม้อดินกับเตาถ่าน หม้อดินใช้ต้มแกงต่าง ๆ เป็นภูมิปัญญาของคนโบราณ หม้อดินสามารถเก็บกักความร้อนได้ดี ไฟดับแล้วภายในยังระอุอยู่ ในขณะเดียวก็เก็บความเย็นได้ดี ตามบ้านคนภาคเหนือจะมีหม้อดินใส่น้ำให้ทุกคนมาดื่มได้ น้ำในหม้อดินก็จะเย็นไม่ต้องใช้ตู้เย็น ทุกวันนี้ร้านกาแฟเปิดเยอะมาก เราต้องสร้างความแตกต่าง บางคนมองว่าเป็นจุดด้อย แต่ผมว่าเป็นจุดเด่น กาแฟดริปก็ทำได้ รสชาติจะหอม มีลักษณะเฉพาะ”

          ไม่ว่าไปเปิดที่ไหน หน้าร้านกาแฟหม้อดินก็จะมีหม้อดินเผา กาดินเผาที่ต้มน้ำกับใบเตย และชารสชาติต่าง ๆ จากไร่ชาที่เชียงราย

          “อยากสื่อให้ต่างชาติเห็นว่านี่คือกาแฟไทยและภูมิใจที่โลโก้ร้านกับรูปของพ่อไปไกลถึงต่างประเทศ”

 

ก๋วยเตี๋ยวเรือปทุม...ลอยเรือถึงปักกิ่ง

          ในเมืองแห่งความสุข “สุขสยาม” มีร้าน ก๋วยเตี๋ยวเรือปทุม โดยทายาทรุ่นที่สาม คุณหมวย – ปทุมรัตน์ แซ่อึ้ง พายเรือข้ามประเทศไปถึงกรุงปักกิ่ง ประเทศจีน

          “สมัยก่อนคุณยายพายเรือขายก๋วยเตี๋ยวเรืออยู่ที่คลองบางเตย อ.สามโคก ปทุมธานี แต่ก่อนยังเป็นดินลูกรัง ไปไหนก็ใช้เรือ คุณยายเอาเครื่องปั่นใส่เรือหางยาวขาย สมัยตากับยายค่ะ มาถึงเราเป็นหลาน มีถนนตัดผ่านเราก็ไปขายที่ตลาดน้ำขวัญเรียม ขายในเรือกระแชง ขายชามละ 30 บาท ขายมา 8 ปีแล้ว ตอนนี้ก็ยังขายอยู่ ไอคอนสยามก็มาชวนให้เราอยู่โซนภาคกลาง และมีร้านขายข้าวแกงด้วยอยู่ติดกันชื่อ ร้านข้าวแกงคุณยาย”

          เจ้าของร้านก๋วยเตี๋ยวเรือที่ยกพลขึ้นบกมาอยู่ห้าง บอกว่า

         ปทุมรัตน์ แซ่อึ้ง

        “พอมาขายที่นี่ลูกค้าเยอะมาก ชาวจีนเยอะ ก็มีคนมาติดต่อจะเอาก๋วยเตี๋ยวเรือเราไปขายในห้างที่ปักกิ่ง เราก็ขายเป็นสูตรให้ไป เขามีคนมาดูเราที่บ้าน น้ำซุปทำยังไง เขาสั่งเป็นออร์เดอร์มาเป็นล็อต ๆ ใช้ชื่อตามเราเลยว่า ก๋วยเตี๋ยวเรือปทุม”

          แม้ไม่ได้เดินทางไปดูหน้าร้านของตัวเอง แต่คนซื้อสูตรบอกว่า ก๋วยเตี๋ยวเรือของเธอขายดีทุกวัน เป็นที่ชื่นชอบของชาวจีนยิ่งนัก

          “คิดว่าน้ำซุปของเรารสชาติเข้มข้น ที่เห็นน้ำข้น ๆ เป็นน้ำซุปไม่ได้ใส่กะทิ มีน้ำซุปหมู เนื้อ แยกกัน วิธีสั่งคือเราทำเครื่องก๋วยเตี๋ยวส่งไป ควบคุมคุณภาพทุกอย่าง เขาก็มาดูการผลิตที่บ้านนะคะ สอนวิธีทำทุกอย่างแต่คิดว่าคงไม่ได้รสชาติอย่างที่เราทำจริง ๆ หรอก”

          สาเหตุเพราะวัตถุดิบทั้งแบบสดและแบบแห้ง เลือกสรรมาอย่างดี และผ่านกระบวนการทำอย่างพิถีพิถัน

          “เช่น เครื่องยาจีนซื้อที่เยาวราช ก็เป็นของจีนที่ส่งมา ประกอบด้วยสมุนไพรหลายชนิด เช่น เก๋ากี้ เนกเก็ด ไม้ขาว ไม้อ่อน ไม้เหลือง หั่วซัว เห็ดหอมแห้ง โป๊ยกั้ก อบเชย เปลือกส้ม หญ้าหอม ใบกระวาน ลูกกระวาน ลูกผักชี 12 ตัวเครื่องยาจีน เขากลับมาซื้อที่ไทย เราแพ็คเครื่องยาเป็นพัน ๆ ห่อส่งไป ที่ว่ารสชาติอาจทำไม่ได้เหมือนเราเพราะเขาไม่ได้คั่วไงคะ ของเราต้องคั่วทุกอย่างให้หอม คั่ว ปั่น บดออกมาห่อใส่ผ้าขาวต้มในน้ำซุป แยกหม้อหมูกับเนื้อ ต้มเคี่ยว 3 ชั่วโมง ถึงจะอร่อย ยิ่งค้างคืนยิ่งอร่อย อย่างที่คนโบราณบอกว่าก๋วยเตี๋ยวเรือห้ามขาดหม้อน้ำซุป คือถ้าเหลือก็เป็นน้ำสต็อกจะเข้มข้นมาก ใส่ตู้เย็นเก็บไว้เพื่อผสมผสานกับที่ต้มตอนเช้า เพราะตอนเช้าจะเบา พอช่วงบ่ายจะอร่อย

          สูตรของเราจะได้ความเข้มข้น และความหวานของกระดูก เราเห็นปู่ย่าตายายทำ เพราะเราพิถีพิถัน พริก ถั่ว กระเทียมเจียว พริกต้องคั่ว พริกไทยสด เด็ดเอาแต่ลูกพริกไทย เป็นกิโล ๆ คั่วให้หอม ใส่กระเทียม ปั่นเป็นเนื้อพริกน้ำส้ม กินแล้วหอมขึ้นจมูก ข่าแก่ ข่าเหลือง ปลูกเองที่บ้านใส่ลงไปด้วย ล้างให้สะอาดเอาไปเผาให้หอมแล้วบุบ ๆ ใส่ในหม้อซุป เวลากินจะร้อนซ่า คิดว่าเขาไม่ทำขนาดนั้นถึงสั่งเรา อีกอย่างรากผักชี กระเทียม พริกไทย ก็ต้องมี พอน้ำเดือดถึงใส่ ปั่นก่อน พอเดือดหรี่ไฟ เหมือนคนจีนต้มน้ำซุป จะได้น้ำใสแต่อร่อย”

          เจ้าของสูตรค่อย ๆ เผยสูตรทีละนิด แต่ถึงจดส่วนผสมทุกอย่างหากกระบวนการทำไม่เป็นไปตามขั้นตอน รสชาติก็จะไม่ใช่

          “ตอนแรกเขามากินกัน 5-6 คน มานั่งกินทุกวันที่ร้าน เราก็สงสัยว่าทำไมมาทุกวัน จากนั้นก็ติดต่อมา เขามีล่ามมาด้วย บอกว่าจะขอไปเปิดที่ห้างที่ปักกิ่ง เราก็ถามเขาว่าที่โน่นคนเยอะมั้ย เขาบอก 3 เท่าของที่นี่...”

          แม้ห้างที่ปักกิ่งเพิ่งเปิดได้เดือนกว่า แต่วัตถุดิบที่ส่งไปก็หมดเร็วจนต้องเพิ่มคำสั่งซื้อ แสดงว่ารสชาติก๋วยเตี๋ยวเมืองปทุม คงถูกใจชาวปักกิ่งไม่น้อย

          “ที่ร้านมีขนมจีนน้ำยากะทิ น้ำพริกกุ้งสด น้ำเงี้ยว เขียวหวานไก่ด้วย พริกแกงทำเองทุกอย่าง แต่ที่จีนเขาเอาไปแต่ก๋วยเตี๋ยวเรือ ตั้งแต่มาที่ไอคอนสยามก็ช่วยให้เกษตรกรมีรายได้ คนแก่ก็มีรายได้ อยู่บ้านช่วยปอกหอม กระเทียม มะกรูด ฯลฯ ใครมาทำงานที่บ้านมาเตรียมวัตถุดิบก็ได้เป็นเงินเดือน เพราะเครื่องแกงส่วนผสม เราทำเองทุกอย่าง”

          อยากชิมข้าวแกงเมืองปทุมสูตรคุณยาย หรือก๋วยเตี๋ยวเรือปทุม ราคาเริ่มต้นชามละ 50 บาท รสชาติถึงเครื่องถึงใจจนส่งไปขายไกลที่ปักกิ่ง ไปชิมได้ที่ “สุขสยาม” ณ ไอคอนสยาม

        ข้อมูลเพิ่มเติม โทร.1338,  www.sooksiam.com, FB: sooksiam

 

  ภาพ : ประกฤษณ์ จันทะวงษ์