เที่ยวได้ทุกฤดู กับหมู่บ้านนวัตกรรม 'ชุมชนแม่เหาะ'

สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์กรมหาชน) หรือ NIA เปิดผลการดำเนินโครงการหมู่บ้านนวัตกรรมเพื่อสังคม ส่งมอบนวัตกรรมสู่พื้นที่ 9 ชุมชน ใน 9 จังหวัดยากจนรวม 38 โครงการ พร้อมเผยตลอดระยะเวลากว่า 2 ปี มีผู้สนใจส่งผลงานนวัตกรรมพร้อมใช้มาเพื่อร่วมส่งต่อไปใช้ประโยชน์ยังพื้นที่ต่างๆ รวมกว่า 200 โครงการ และมีนวัตกรรมที่ได้รับการสนับสนุนเพื่อนำไปขยายผลจริง จนสามารถสร้างรายได้ ลดค่าใช้จ่าย ตลอดจนยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนได้กว่า 10,500 ครัวเรือน สร้างผลตอบแทนเชิงสังคม (Social Return on Investment – SROI) ได้เฉลี่ยโครงการละ 3.83 เท่า

นอกจากนี้ ยังสนับสนุนให้แต่ละชุมชนมีการคิดค้น หรือนำนวัตกรรมไปใช้ เพื่อแก้ไขปัญหาและสอดรับกับบริบทของแต่ละชุมชน ซึ่งหาก 1 ชุมชนมีการคิดค้นหรือต่อยอดเพียง 1 นวัตกรรมก็จะสามารถช่วยให้ทั้งเศรษฐกิจในระดับฐานราก คุณภาพชีวิตความเป็นอยู่ รวมถึงการเปลี่ยนแปลงเป็นไปในทิศทางที่ดีขึ้น สำหรับโครงการหมู่บ้านนวัตกรรมเพื่อสังคมในปี 2564 จะเริ่มเปิดรับสมัครผลงานนวัตกรรมพร้อมใช้เพิ่มเติมกลางเดือนธันวาคม 2563 นี้ โดยสามารถติดตามดูรายละเอียดข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ https://social.nia.or.th/

เส้นทางท่องเที่ยวที่พัฒนาโดย Local Alike

คุณาวุฒิ บุญญานพคุณ ผู้อำนวยการฝ่ายนวัตกรรมเพื่อสังคม สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) กล่าวว่า กลุ่มพื้นที่จังหวัดยากจนยังคงเป็นภาคส่วนที่ได้รับผลกระทบในด้านคุณภาพชีวิตอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในภาวะการชะลอตัวทางเศรษฐกิจ และการระบาดของเชื้อไวรัสโควิด–19 ยิ่งทำให้การพัฒนาในพื้นที่เหล่านี้มีการหยุดชะงัก ประชากรหลายกลุ่มได้รับผลกระทบทั้งด้านการจ้างงาน การศึกษา สาธารณสุข รวมถึงการประกอบอาชีพ

ซึ่ง NIA เล็งเห็นถึงความสำคัญในการบรรเทาปัญหาที่เกิดขึ้นในพื้นที่เหล่านี้ จึงได้มีการนำ 'โครงการหมู่บ้านนวัตกรรมเพื่อสังคม' เข้าไปช่วยตอบโจทย์กับผลกระทบที่แต่ละชุมชนได้รับ พร้อมสนับสนุนและจับคู่นวัตกรรมจากกลุ่มสตาร์ทอัพและวิสาหกิจเพื่อสังคมกับหมู่บ้าน และชุมชนต่างๆ ซึ่งได้ดำเนินมาอย่างต่อเนื่องในระยะเวลากว่า 2 ปี

การเวิร์คชอปทำสบู่

บรรยากาศภายในวิสาหกิจชุมชนผู้ผลิตกาแฟ

สำหรับในปี 2563 นี้ NIA ได้ร่วมพัฒนาและส่งต่อนวัตกรรมไปยังชุมชนในกลุ่มจังหวัดยากจนเพิ่มเติมอีก 3 พื้นที่เป้าหมาย ได้แก่ ชุมชนท่าเรือ อำเภอหน้าหว้า จังหวัดนครพนม, ชุมชนแคนดง อำเภอแคนดง จังหวัดบุรีรีมย์ และชุมชนหนองตะเคียนบอน อำเภอวัฒนานคร จังหวัดสระแก้ว โดยมุ่งพัฒนาและส่งต่อนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับบริบทและปัญหาของพื้นที่ที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตของคนในชุมชน ไม่ว่าจะเป็นด้านเกษตรปลอดภัยแปลงใหญ่แบบผสมผสาน การบริหารจัดการน้ำ เกษตรอัจฉริยะ นวัตกรรมด้านปศุสัตว์ นวัตกรรมการท่องเที่ยวชุมชนและวัฒนธรรม ฯลฯ

โดยในการส่งเสริมนวัตกรรมทั้งหมดนี้ได้ช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตของคนในชุมชนเหล่านี้ได้กว่า 2,300 หลังคาเรือน คิดเป็นเงินทุนสนับสนุนเพื่อพัฒนาโครงการกว่า 10 ล้านบาท เกิดมูลค่าโครงการมากกว่า 20 ล้านบาท และปัญหาที่ได้รับการบรรเทามากที่สุดคือ ด้านการเกษตร และด้านการท่องเที่ยวและวัฒนธรรมชุมชน ซึ่งถือเป็นโจทย์ใหญ่ที่หลายชุมชนรอการแก้ไข

นอกจากนี้ ตลอดระยะเวลากว่า 2 ปี ที่ NIA ได้พัฒนาโครงการหมู่บ้านนวัตกรรมเพื่อสังคม ยังก่อให้เกิดโซลูชั่นและนวัตกรรมที่ตอบโจทย์กับบริบทพื้นที่รวมแล้ว 38 โครงการ ขยายผลไปสู่ชุมชนต่างๆ ได้มากกว่า 9 ชุมชน ใน 10,500 ครัวเรือน ซึ่งถือว่าประสบความสำเร็จเกินความเป้าหมาย

หนึ่งในสถานที่ท่องเที่ยวของชุมชนแม่เหาะ

ผลสัมฤทธิ์เชิงประจักษ์ คือ ชุมชนแม่เหาะ อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน ที่เข้าร่วมโครงการนี้ตั้งแต่ปี 2562 ซึ่งเป็นชุมชนที่ประกอบด้วย 13 หมู่บ้าน มีประชากรกว่า 8,000 คน โดยร้อยละ 80 ของประชากรเป็นชาวปกากะญอ มีลักษณะภูมิประเทศเป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อนกันที่สวยงาม และอากาศเย็นตลอดปี จึงเหมาะแก่การพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม NIA จึงได้ร่วมกับ วิทยาลัยพัฒนศาสตร์ป๋วย อึ๊งภากรณ์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ซึ่งเป็นหน่วยขับเคลื่อนนวัตกรรมเพื่อสังคม ลงพื้นที่เพื่อดำเนินโครงการหมู่บ้านนวัตกรรมเพื่อสังคม เพื่อสนับสนุนการแก้ปัญหา และยกระดับคุณภาพชีวิตของชุมชน

สนับสนุนโครงการด้านการท่องเที่ยวและวัฒนธรรม จำนวน 4 โครงการ มูลค่าการสนับสนุนกว่า 3.5 ล้านบาท ได้แก่ 'Green route Good life' เที่ยวแม่เหาะ ลัดเลาะชมวิถีกะเหรี่ยง โดยบริษัท โลเคิล อไลค์ จำกัด, 'Sanuk@แม่เหาะ' แอ่วเมืองสามหมอกด้วย Sanuk AR (Augmented Reality) โดย ห้างหุ้นส่วนจำกัด คอนเซาท์ ออร์แกไนท์เซอร์ แอนด์ ทราเวล, 'แม่เหาะ 360 องศา' แพลตฟอร์มท่องเที่ยวชุมชนแม่เหาะเสมือนจริง (Virtual Reality: VR) โดย บริษัท โอเวอร์แลปปิง ดีไซน์ แอนด์ แมเนจเม้นท์ จำกัด และระบบลดความชื้นและการอบแห้งผลิตภัณฑ์จากกาแฟแม่เหาะ โดย วิสาหกิจชุมชนกลุ่มผู้ผลิตและแปรรูปกาแฟคุณภาพบ้านแม่เหาะ

กาแฟที่ได้รับการพัฒนาผ่านนวัตกรรม

"สำหรับจุดเด่นของแพลตฟอร์มการท่องเที่ยวในครั้งนี้คือการเปิดประสบการณ์ใหม่ให้กับนักท่องเที่ยวด้วยการผสมผสานเทคโนโลยีเข้ากับโลกความเป็นจริง เพื่อผลักดันให้เกิดเส้นทางท่องเที่ยวแบบยั่งยืนโดยชุมชนเส้นทางใหม่และการท่องเที่ยวรูปแบบใหม่โดยใช้เทคโนโลยี VR และ AR สัมผัสประสบการณ์ชมวิวทะเลหมอก พระอาทิตย์ตกดิน ที่ดอยหัวสิงห์และดอยหว่ากลึโจ๊ะ ได้ทุกช่วงเวลา ทุกฤดูกาล

รวมถึงแหล่งท่องเที่ยวอื่น เช่น น้ำตกแม่สวรรค์น้อย น้ำพุร้อน แม่อุมลอง สัมผัสวิถีชีวิตและอัตลักษณ์ของชาวปกากะญอ พร้อมชม ช็อป ชิมผลิตภัณฑ์ของชุมชน โดยเฉพาะผลิตภัณฑ์จากกาแฟหอมเหาะของชุมชน ที่ผ่านการตากแห้งโดยห้องควบคุมความชื้น ทำให้กาแฟได้ความชื้นที่เหมาะสม มีกลิ่นหอม และรสชาติเข้มข้น รวมไปถึงชาจากดอกกาแฟที่ผ่านการอบแห้งโดยเทคโนโลยี FIR (Far Infrared Radiation) ช่วยรักษา สี กลิ่น รสชาติให้คงเดิม"

นักท่องเที่ยวกับการใช้ VR 

สำหรับผู้ที่สนใจขอรับการสนับสนุนด้านนวัตกรรมเพื่อสังคม สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) โทรศัพท์ 02-017-5555 เว็บไซต์ www.nia.or.th และ facebook.com/NIAThailand