เปิด ‘ระยะเบรก-ระยะหยุดรถ’ แค่ไหนถึงปลอดภัย?

ส่องปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดอุบัติเหตุมาจากอะไรบ้าง? และหากวิเคราะห์จากความเร็วของรถขณะขับขี่ ควรจะมีเบรกและระยะของการหยุดรถประมาณเท่าไหร่ถึงจะปลอดภัย?

จากเหตุการณ์อุบัติเหตุที่เกิดขึ้นจำนวนมาก หลายต่อหลายครั้งเกิดประเด็นคำว่า จะสามารถคำนวณระยะทางที่จะต้องใช้เบรกเท่าไหร่บ้าง หรือหากต้องการหยุดรถให้ได้อย่างปลอดภัยจะต้องอยู่ในระยะทางกี่เมตร “กรุงเทพธุรกิจออนไลน์” ชวนมาไขคำตอบกัน

จากข้อมูลของสำนักอำนวยความปลอดภัย กรมทางหลวง ซึ่งเป็นคู่มือการเฝ้าระวังและแก้ไขปัญหาการเกิดอุบัติเหตุบนทางหลวง มีการอธิบายเบื้องต้นถึงองค์ประกอบของอุบัติเหตุว่ามาจาก 3 ปัจจัยหลัก ได้แก่ ผู้ใช้ถนน ยานพาหนะ รวมถึงถนนและสิ่งแวดล้อม

160250594618

ซึ่งส่วนใหญ่แล้วจะมาจากผู้ใช้ถนนหรือผู้ขับขี่มากที่สุดกว่า 95.62% ที่มาปัจจัยหลายด้าน ได้แก่ ทักษะการควบคุมรถ ประสบการณ์ในการขับขี่ การวางแผนเส้นทางเดินทาง การคาดการณ์ล่วงหน้า ความจำ รวมถึงเวลาตอบสนองทั้ง 4 ช่วง 1.Perception การใช้ความสามารถของตามองดูสัญญาณ 2.Identification ผู้ขับขี่พิสูจน์ทราบสัญญาณและใช้สิ่งที่กระตุ้น 3.Emotion ผู้ขับขี่ตัดสินใจว่าจะตอบสนองอย่างไร 4.Volition ช่วงเวลาของการตัดสินใจ เป็นต้น

รองลงมาคือ ยานพาหนะ 27.54% ซึ่งเป็นหนึ่งในส่วนที่สำคัญ ไม่ว่าจะเป็นความสามารถในการเคลื่อนไหว หรือขนาดของตัวรถ ทั้งความยาว ความสูง และน้ำหนัก อีกทั้งยังเกี่ยวข้องกับวิสัยทัศน์การมองเห็น ซึ่งระดับความสูงของสายตาผู้ขับขี่รถส่วนบุคคลจะสูงจากพื้นประมาณ 1.15 เมตร รถจักรยานยนต์ 1.3-1.6 เมตร ส่วนรถบรรทุกจะอยู่ที่ 1.8 เมตร นอกจากนี้ยังเกี่ยวข้องกับลักษณะการเข้าโค้งที่จะสัมพันธ์กับฐานล้อรถและตำแหน่งของจุดศูนย์กลางความโน้มถ่วงของรถด้วย

ตามด้วย 21.56% มาจากถนน เครื่องมือด้านจราจรต่างๆ ทั้งเครื่องหมายจราจร หมุดแบ่งช่องถนน การควบคุมจุดเข้าออกของทางเชื่อม และสิ่งแวดล้อม เช่น เสาไฟฟ้า ต้นไม้ ป้าย เสาสัญญาณไฟจราจร ขอบสะพาน ทางระบายน้ำ ร้านค้า และขอบถนน เป็นค้น นอกจากนี้ยังมีปัจจัยอื่นๆ ทั้งแนวถนน ลักษณะโค้ง ความลาดชัน สถาพพื้นผิวถนน สิ่งกีดขวางต่างๆ และแสงสว่าง เป็นต้น

โดยระยะการหยุดปลอดภัย หรือระยะทางที่ผู้ขับขี่ใช้ในการหยุดรถเมื่อเห็นอุปสรรคอยู่ข้างหน้านั้น มาจากสูตรการคำนวณดังนี้

160250597396

ทั้งนี้หากวิเคราะห์จากความเร็วของรถที่ขับขี่ จะคำนวณออกมาได้เป็นระยะเบรก ซึ่งมีทั้งระยะเบรกขั้นแรก คือ ระยะในช่วงของความคิดหรือการตอบสนองของผู้ขับขี และระยะหลังจากนั้น จนนำไปสู่ระยะหยุดรถได้

ยกตัวอย่างเช่น เมื่อขับขี่รถด้วยความเร็วประมาณ 30 กิโลเมตร (กม.)/ชั่วโมง (ชม.) ระยะเบรกช่วงความคิดของผู้ขับขี่ หากตั้งสมมติฐานอยู่ที่ 2.5 วินาที ก็จะกินระยะยางราว 20.9 เมตร และระยะเบรกหลังจากนั้น เมื่อคำรวณจากอัตราหน่วงความเร็ว 3.4 เมตรต่อวินาที2 จะใช้ระยะทางราว 10.3 เมตร รวมเป็นระยะทางทั้งหมด 31.2 เมตร หรือหากเป็นระยะหยุดรถปลอดภัยจะต้องเริ่มเบรกประมาณ 35 เมตรก่อนหน้า