'สงกรานต์'ไทยเบิ้ง แห่ดอกไม้เข้าวัด

กลางปี พ.ศ.2559 น้องสาวที่รัก-ผศ.พรสวรรค์ ตรีพาสัย อาจารย์คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร ได้ชวนดิฉันเข้าไปเก็บข้อมูลในพื้นที่ทำงานวิจัยของเธอ เขตหมู่บ้านคนไทยเบิ้ง ต.โคกสลุง อ.พัฒนานิคม จ.ลพบุรี ได้ไปหมู่บ้านไทยเบิ้ง โคกสลุง เมืองลพบุรี

ครั้งนี้ดิฉันได้เก็บข้อมูลอย่างหนำใจ ได้คุยกับตาป้าชาวนาไทยเบิ้งหลากหลายมิติ ชวนให้บันทึกเรื่องราวชีวิตแต่ละฤดูกาลของชาวนาไทยเบิ้ง เก็บไว้อย่างยิ่ง

คนไทยเบิ้งโคกสลุงนี้ มีภาษา วัฒนธรรม ประเพณี เฉพาะกลุ่มชนอันเป็นอัตลักษณ์ การที่คนนอกชุมชนเรียกพวกเขาว่าไทยเบิ้ง เป็นเพราะคนไทยกลุ่มนี้ ถึงแม้จะพูดภาษาไทยแบบไทยภาคกลางแต่มักลงท้ายคำพูดว่า "เบิ้ง" ,"เหว่ย" ,หรือ "เด้อ" โดยเฉพาะคำว่า "เบิ้ง" จะเป็นคำติดปากเสมอ จึงทำให้คนเมืองกลุ่มอื่นเรียกพวกเขาว่า "ไทยเบิ้ง"

ไทยเบิ้งโคกสลุงตั้งบ้านเรือนอยู่เขตลุ่มน้ำป่าสัก บริเวณพื้นที่อ.พัฒนานิคม อ.โคกสำโรง อ.สระโบสถ์ อ.ชัยบาดาล จ.ลพบุรี พวกเขามีความเชื่อ เล่นเพลงพื้นบ้าน ทอผ้า ทำนา หาปลาหาของป่า หาเห็ด ตีผึ้ง ทำอาหารเฉพาะถิ่นใส่มะแขว่น หรือพริกพรานได้รสจัด อร่อยถึงใจดีแท้ คนไทยเบิ้งมีฝีมือเยี่ยมในการทำเครื่องมือจักสาน ทั้งยังปลูกกัญชาเก่งมาก

เข้าไปในหมู่บ้านไทยเบิ้ง อ.พรสวรรค์กับนักวิชาการไทยเบิ้ง “พี่มืด” คุณประทีป อ่อนสลุง ได้พาดิฉันไปพบกับคุณตาโจม สลุงอยู่ อายุ 88 ปีที่บ้านหมู่ 2 เราไปขอคุณตาให้เล่าเรื่องเก่าๆในชุมชนไทยเบิ้ง เลยได้รับฟังเรื่องข้าว เรื่องนา เรื่องชาวนา เรื่องฤดูกาลชีวิตคนไทยเบิ้ง มาอย่างจุใจ

ว่าเฉพาะช่วงสงกรานต์ ตาโจม โคกสลุง กับยายเถี่ยง สลุงอยู่ อายุ 86 ปี ภรรยาตาโจม เลยช่วยกันเล่ารายละเอียดต่างๆให้ลูกหลานได้ฟังกันดังนี้

เดือน 5 คนบ้านโคกเริ่มสงกรานต์ปีใหม่ที่เดือน 5 เดือนนี้สนุก สบาย ชาวนาไม่ทำงาน เล่นสงกรานต์ยาวซะ 7 วัน เราแห่ดอกไม้เข้าวัด เป็นดอกไม้โคก มีดอกคูน ดอกปีบ ดอกกอยสีเหลืองหอม ขึ้นอยู่ตามโคก เดือน 5 ออกดอกหอมๆ สวยๆ เต็มโคก ระหว่างสงกรานต์ 7 วัน บ้านแต่ละหย่อมจะเข้าไปเก็บดอกไม้ เราไปเก็บทุกวัน มีหลายหย่อมหลายบ้านไปเก็บกัน เอามีดตัดใส่กระบุง มามัดโยงประดับต้นไม้ที่จะเอามาทำเป็นต้นผ้าป่า