ระบายสีเล่าเรื่องป่าต้นน้ำไปกับ ‘สมดุลเชียงใหม่’

เด็กๆรู้มั้ยว่าน้ำมาจากไหน? เด็กๆ ตอบทันใดว่า “มาจากก๊อกน้ำครับ”

คำตอบง่ายๆ ที่ไม่ผิดไปจากความเป็นจริงเลยในแง่มุมของเด็กๆ ที่อาศัยอยู่ในเมืองใหญ่ ชนกนันทน์ นันตะวัน นักวิจัยและนักเคลื่อนไหวเพื่อสังคมเล่าถึงบางตอนในบทสนทนาที่เกิดขึ้นระหว่าง เวิร์คช็อปสีแห่งความสุขสมดุล ที่ชวนเด็กๆ มาผสมสีจากผงดินแล้วมาวาดรูปเล่นได้ตามจินตนาการ

ในขณะเดียวกันก็เล่าเรื่องความสำคัญของป่าต้นน้ำบริเวณที่เก็บดินมาให้วาดเล่นเป็นสีต่างๆไปพร้อมกัน

ชนกนันทน์ นันตะวัน นักวิจัยและนักเคลื่อนไหวเพื่อสังคม

ชนกนันทน์ กล่าวถึงเวิร์คช็อปสีแห่งความสุขสมดุลนั้นมีความเชื่อมโยงกับ สมดุล-เชียงใหม่ เพจเฟซบุ๊กที่สร้างขึ้นมาเพื่อเป็นตัวกลางในเชื่อมโยงปัญหาไฟป่าและปัญหาฝุ่น PM2.5 เปิดโอกาสให้เกษตรกรในพื้นที่ได้อธิบายถึงปัญหาและสาเหตุ ในขณะเดียวกันก็สะท้อนผลกระทบที่เกิดขึ้นกับคนในเมืองเชียงใหม่

ขณะลงพื้นที่ไปเก็บข้อมูลในชุมชนบ้านแม่จอน อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่ เด็กๆ ชวนไปเล่นน้ำในลำธาร แล้วนำสีที่ได้จากดินและหินมาแต่งแต้มเป็นลวดลายบนใบหน้าและร่างกาย ทำให้ได้ไอเดียในการเก็บดินและหินมาเป็นสื่อในการเล่าเรื่องความสำคัญของ ป่าต้นน้ำทรัพยากรธรรมชาติ และ สิ่งแวดล้อม ด้วยการสร้างเวิร์คช็อป 'สีแห่งความสุขสมดุล'

“เดิมทีการสื่อสารด้านสิ่งแวดล้อมจำกัดอยู่ในแวดวงนักวิชาการ เวิร์คช็อปนี้ช่วยเราได้มากในการเล่าเรื่อง ป่าต้นน้ำ การดูแลรักษาทรัพยากร ตลอดจนการปฏิบัติตนเป็นนักท่องเที่ยวที่ดี ผ่านกระบวนการศิลปะ”
 

สีต่างๆ ที่เกิดจากการบดดินและหิน

ชนกนันทน์เก็บดินและหินจาก 4 ชุมชนในอำเภอเชียงดาว ต่อมาชุมชุนใน จ.ตรัง ที่ทำงานในเครือข่ายสิ่งแวดล้อมส่งดินจาก 1 ชุมชนมาร่วมด้วย โดยกิจกรรมจะเริ่มต้นให้เด็กๆ เลือกสีจากดินหินที่ชื่นชอบ แล้วนำมาใส่ครกบดให้ละเอียดอีกครั้ง ซึ่งนั่นเป็นเทคนิคการสร้างสมาธิให้เด็กๆ จดจ่อไปกับงานตรงหน้า

เมื่อได้สีที่ละเอียดแล้วนำมาผสมกับน้ำ และกัมอารบิก (น้ำยางธรรมชาติ)เพื่อให้สียึดติดกับกระดาษ จากนั้นก็ปล่อยให้เด็กๆถ่ายทอดอารมณ์และความรู้สึกผ่านเส้นและสีได้ตามความต้องการ ในระหว่างนั้นก็เล่าถึงที่มาของสีและความสำคัญของต้นน้ำและป่าไม้ของแต่ละชุมชนซึ่งมีรายละเอียดที่ปลีกย่อยแตกต่างกันออกไป

มาบดสีให้ละเอียดกันก่อน

นอกจากจัดเวิร์คช็อปแล้ว ชนกนันทน์และเพื่อนนักวิชาการเข้าไปช่วยเป็นพี่เลี้ยงให้กับชาวบ้านแม่จอนจัดกิจกรรมท่องเที่ยวชุมชนเชิงนิเวศ โดยเชิญนักวิชาการผู้รอบรู้เรื่องต้นไม้เข้าไปแลกเปลี่ยนข้อมูลกับชาวบ้าน ตลอดจนให้คำแนะในการเล่าเรื่องให้นักท่องเที่ยวได้รู้จักประโยชน์ของพืชชนิดต่างๆว่ามีประโยชน์อย่างไร สามารถไปปรุงเป็นอาหารและยารักษาโรคอะไรได้บ้าง

ในขณะเดียวกันก็ชวนนักออกแบบเข้าไปช่วยแนะนำงานหัตถกรรมของกลุ่มแม่บ้าน ผลิตผลงานออกมาเพื่อให้ถูกตาต้องใจคนเมือง พร้อมนำผลิตภัณฑ์ของชาวแม่จอนมาจำหน่ายที่ Bamboo Family market อีกด้วย

เฉดสีธรรมชาติจากป่าต้นน้ำ

สีแห่งความสุขสมดุล เป็นเวิร์คช็อประบายสีที่เด็กชอบและผู้ใหญ่ก็ชื่นชม ผู้สนใจสามารถมาร่วมวาดรูประบายสีกันได้ทุกวันเสาร์แรกของเดือนที่ Bamboo Family Market อ.สันกำแพง จ.เชียงใหม่ รวมทั้งติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ทาง เพจ สมดุล-เชียงใหม่  และ เพจ Bamboo Family Market 

ภาพ : อนุตรา อึ้งสุประเสริฐ