10 ผู้ชนะและไอเดียงานออกแบบสถานที่ New TCDC 10 จังหวัดใหม่
เปิดอัตลักษณ์เมือง วัสดุท้องถิ่น สถาปัตยกรรมโบราณสถาน วัฒนธรรมประเพณี งานหัตถกรรม วัฒนธรรมอาหาร ใน 10 ผลงานผู้ชนะการประกวดออกแบบสถานที่สร้าง ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบแห่งใหม่ New TCDC ใน 10 จังหวัดทั่วไทย พัฒนาทุนวัฒนธรรมและความคิดสร้างสรรค์สู่ Soft Power ของประเทศ
หลังจัดงานแถลงข่าวประกาศขยายการจัดตั้ง TCDC หรือ ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ (Thailand Creative & Design Center: TCDC) จำนวน 10 แห่งใหม่ในพื้นที่ 10 จังหวัด หรือ New TCDC ไปเมื่อเดือนมิถุนายน 2567 นับว่าเป็นก้าวสำคัญก้าวหนึ่งในรอบ 20 ปีของ TCDC เพื่อพัฒนา "ทุนวัฒนธรรม" และ "ความคิดสร้างสรรค์" สู่ Soft Power ของประเทศ
New TCDC แต่ละแห่งต้องมีสถานที่ทำการ ล่าสุด CEA หรือ สศส. - สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (องค์การมหาชน) หรือ Creative Economy Agency (Public Organization) ซึ่งเป็นหน่วยงานกำกับดูแล TCDC ประกาศความคืบหน้าผลการคัดเลือก ผู้ชนะการประกวดการออกแบบพื้นที่ New TCDC ทั้ง 10 แห่ง
การประกวดงานออกแบบครั้งนี้ได้รับความสนใจอย่างล้นหลาม มีทีมผู้ส่งผลงานออกแบบเข้าร่วมประกวด จำนวน 113 ทีม รวม 173 ผลงาน สะท้อนให้เห็นถึงความตื่นตัวและความมุ่งมั่นในการพัฒนาพื้นที่สร้างสรรค์ของประเทศ
ผลงานที่ชนะการประกวดในครั้งนี้จะได้รับการนำไปพัฒนาเป็น ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบแห่งใหม่ ที่จะเป็นพื้นที่สร้างสรรค์ของเมือง เป็นแหล่งบ่มเพาะผู้ประกอบการท้องถิ่น และศูนย์รวมองค์ความรู้ในการพัฒนาและต่อยอดสินทรัพย์ทางวัฒนธรรมของท้องถิ่น เพื่อยกระดับ “เศรษฐกิจสร้างสรรค์อย่างยั่งยืน”
ผลงานผู้ชนะการออกแบบ “ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบแห่งใหม่ทั้ง 10 จังหวัด” มีความโดดเด่นทั้งในแง่ของความคิดสร้างสรรค์ ความเป็นไปได้ทางกายภาพ และความสอดคล้องกับบริบทพื้นที่ จำนวน 10 ทีม ดังนี้
1. TCDC เชียงราย
TCDC เชียงราย มากับความเชื่อที่ว่า "การออกแบบเชิงสร้างสรรค์สามารถยกระดับคุณภาพชีวิตของคนได้" ออกแบบโดย 1922 Architects ด้วยแนวคิดหลักคือ Creative Space for All พื้นที่สร้างสรรค์เพื่อทุกคน
การออกแบบมุ่งสอดแทรกความคิดสร้างสรรค์เข้าสู่วิถีชีวิตประจำวันของผู้คน ชุมชน และเมือง
ตัวอาคารออกแบบให้สามารถเชื่อมโยงผู้คนเข้าด้วยกัน กระตุ้นการแลกเปลี่ยนไอเดีย และส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์อย่างยั่งยืน โดยใช้ประโยชน์จากพื้นที่ “ลานหน้าศาลากลางหลังเก่า” ที่มีศักยภาพอยู่แล้ว
TCDC เชียงราย จึงไม่เพียงแต่เป็นศูนย์การออกแบบ แต่ยังเป็นพื้นที่แห่งการเรียนรู้และแรงบันดาลใจสำหรับทุกคนในชุมชน
2. TCDC นครราชสีมา
TCDC นครราชสีมา ตั้งอยู่ใจกลางเมืองเก่า บนแนวแกนสำคัญที่เชื่อมโยงกับจุดหลักของเมือง ออกแบบโดย บริษัท จั่นอาร์คิเทค จำกัด ภายใต้แนวคิด CREATIVE URBAN ROOM เปิดมุมมองของตัวอาคารด้วยวัสดุโปร่งใส สร้างการเชื่อมต่อ Urban Visual Connect ระหว่างพื้นที่ภายใน-นอก
ในช่วงเทศกาล อาคารยังออกแบบให้สามารถเปิดประตูบานใหญ่ด้านหน้า เชื่อมต่อพื้นที่ได้อย่างต่อเนื่องและไร้ขอบเขต (Borderless Space)
นอกจากนี้ ยังโดดเด่นด้วยการผสมผสานวัสดุท้องถิ่นอย่างสร้างสรรค์ เช่น ไม้จากเรือนโคราช-เฉลิมวัฒนา เทคนิคก่อสร้างแบบปราสาทหินทราย ลวดลายเส้นพุ่ง-เส้นยืนจากการถักทอผ้าไหมโคราช และ อิฐดินเผาด่านเกวียน รวมถึงสีดินและลวดลาย โดยนำมาประยุกต์ใช้ในรูปแบบ Composited Material ที่ผสานภูมิปัญญาดั้งเดิมกับปัจจุบัน
ทั้งยังคำนึงถึง ความยั่งยืน(Sustainability) และ การนำวัสดุเหลือใช้ (Waste Material) กลับมาใช้ใหม่ ส่งผลให้ TCDC นครราชสีมา เป็นพื้นที่สร้างสรรค์ใจกลางเมืองที่เชื่อมโยงวิถีชีวิตท้องถิ่นสู่อนาคตอย่างยั่งยืน
3. TCDC ปัตตานี
TCDC ปัตตานี ออกแบบภายใต้แนวคิด Glory to Distribution Days โดย บริษัท ทรัพย์เปอร์ จำกัด ซึ่งสะท้อนถึงวิวัฒนาการของอาคาร “ห้องแถวจีนริมน้ำ” ที่เปี่ยมไปด้วยพลังขับเคลื่อนทางเศรษฐกิจมาหลายยุคสมัย จากการเป็นพื้นที่ศูนย์กระจายสินค้า ด่านเก็บภาษีในอดีต สู่ปัจจุบันซึ่งเป็นพื้นที่สร้างสรรค์ของกลุ่ม Melayu Living และในอนาคตจะเป็นศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ TCDC ปัตตานี
อาคารนี้ไม่เพียงแต่เป็นสัญลักษณ์ของการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ แต่ยังออกแบบให้มีบรรยากาศเป็นกันเอง เข้าถึงง่าย และเชื่อมโยงผู้คนทุกกลุ่มเข้าด้วยกัน สะท้อนถึงการเปลี่ยนผ่านจากศูนย์กระจายสินค้าในอดีตสู่พื้นที่สร้างสรรค์ที่มีชีวิตชีวาในปัจจุบันและอนาคต
4. TCDC พิษณุโลก
TCDC พิษณุโลก ออกแบบโดย สถา ณ สถาปนิก ผ่านแนวคิด เมืองสองแคว l สายน้ำ l วิถีชีวิต พื้นที่เชื่อมโยงความคิดสร้างสรรค์กับภูมิปัญญาท้องถิ่นในบรรยากาศอบอุ่นและเป็นมิตรพร้อมเป็นแหล่งบ่มเพาะนวัตกรรมใหม่ๆ ที่เกิดจากการใช้ทรัพยากรและภูมิปัญญาในพื้นที่
จังหวัดพิษณุโลกมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ตั้งอยู่บนจุดบรรจบของแม่น้ำน่านและแม่น้ำแควน้อยจึง ซึ่งเป็นแหล่งน้ำสำคัญที่หล่อเลี้ยงชีวิตของชาวเมือง และมีบทบาทในการพัฒนาเมืองมาตั้งแต่อดีต
ตัวอาคารจึงได้แรงบันดาลใจจากวิถีชีวิตริมน้ำ โดยใช้ "อิฐ" เป็นวัสดุหลักสื่อถึงความแข็งแรงและการเติบโตของเมือง
พื้นที่ภายในแบ่งตามเส้นทางน้ำ เน้นทั้งความสร้างสรรค์ การร่วมมือ การพักผ่อน และการเรียนรู้ ส่วนด้านนอกอาคารออกแบบให้เชื่อมโยงกับบรรยากาศริมน้ำ สร้างความกลมกลืนระหว่างสถาปัตยกรรมและธรรมชาติ
ทั้งหมดนี้แสดงให้เห็นถึงการนำเอาวิถีชีวิตริมน้ำและวัฒนธรรมของพิษณุโลกมาผสมผสานอย่างลงตัว พร้อมเป็นแหล่งบ่มเพาะนวัตกรรมใหม่ๆ ที่เกิดจากการใช้ทรัพยากรและภูมิปัญญาในพื้นที่
5. TCDC แพร่
TCDC แพร่ ออกแบบโดย บริษัท เค ทู ดีไซน์ จำกัด ภายใต้แนวคิดเผยแพร่ภูมิปัญญาอย่างเรียบง่าย โดยนำเสนอมรดกล้ำค่าของเมืองแพร่ผ่านคำขวัญประจำคือ ม่อฮ่อม และ ไม้สัก มาเป็นแรงบันดาลใจหลักในการออกแบบอาคารให้ดูราวกับ "ท่อนไม้สักย้อมสีฮ่อม (Indigo)" ด้วยแนวคิด Form & Function ที่เรียบง่ายแต่โดดเด่นด้วยสีและวัสดุ สะท้อนเอกลักษณ์ของเมืองแพร่อย่างชัดเจน
การจัดพื้นที่และการใช้งานมีความตรงไปตรงมา สะดวกสบาย รองรับทุกกิจกรรมของชุมชนและ TCDC ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อเป็นศูนย์กลางในการเผยแพร่และพัฒนาต่อยอดภูมิปัญญาของเมืองแพร่สู่อนาคต
6. TCDC ภูเก็ต
ตัวตนของ "เมืองภูเก็ต" หล่อหลอมขึ้นจากอุตสาหกรรมดีบุก ได้รับการนำมาถ่ายทอดเป็นผลงานการออกแบบของ TCDC ภูเก็ต ผ่านแนวคิด เล่นแร่-แปรเมือง ที่ได้รับการวางแผนและออกแบบโดย บริษัท สวอน แอนด์ แมคคลาเรน(ประเทศไทย) จำกัด
สถาปัตยกรรมของอาคารได้สะท้อนให้เห็นถึงการผสมผสานระหว่างอดีตและปัจจุบัน ด้วยการใช้วัสดุและรูปแบบการใช้งานสมัยใหม่ ที่ช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นและประสิทธิภาพการใช้พื้นที่ภายใน
แม้มีข้อจำกัดด้านขนาด แต่ TCDC ภูเก็ต มุ่งมั่นที่จะเป็นพื้นที่สำหรับการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และกระตุ้นให้เกิดการพัฒนาอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ในจังหวัดภูเก็ต โดยใช้แรงบันดาลใจจากความรุ่งเรืองในอดีตของอุตสาหกรรมดีบุก ซึ่งเป็นรากฐานสำคัญของเมืองนี้
ทำให้อาคารนี้ไม่เพียงเป็นศูนย์ออกแบบ แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ของการเชื่อมโยงประวัติศาสตร์และนวัตกรรมของภูเก็ตเข้าด้วยกัน
7. TCDC ศรีสะเกษ
TCDC ศรีสะเกษ โดดเด่นด้วยการออกแบบที่สื่อถึงเอกลักษณ์ของจังหวัดอย่างลงตัว ออกแบบโดยทีมสถาปนิก ปิติพงศ์ อมรวิรัตนสกุล, ณรงค์วิทย์ อารีมิตร และ วรนล สัตยวินิจ ภายใต้แนวคิด Sisaket Code (ศรีสะเกษ โค้ด) มุ่งตีแผ่ประเด็นสำคัญของท้องถิ่น
โดยออกแบบให้ศูนย์แห่งนี้เป็นพื้นที่ที่เหมาะสมกับกิจกรรมทางวัฒนธรรม ดนตรี และภาพยนตร์ ในบริบทของศรีสะเกษอย่างแท้จริง
นอกจากนี้ยังแสดงออกถึงความภาคภูมิใจในท้องถิ่นผ่านการใช้ทรัพยากรของจังหวัดให้เกิดประโยชน์สูงสุด ทำให้ TCDC ศรีสะเกษ ไม่เพียงเป็นศูนย์ออกแบบ แต่ยังเป็นแหล่งรวมจิตวิญญาณและอัตลักษณ์ของชาวศรีสะเกษอีกด้วย
8. TCDC สุรินทร์
TCDC สุรินทร์ ออกแบบโดย บริษัท แปลน อาคิเต็ค จำกัด ภายใต้คอนเซ็ปต์ โฮล สาน สร้างสรรค์ โดยตีความเอกลักษณ์อันงดงามของ “ผ้าโฮล” ลายผ้าไหมประจำถิ่นที่ผูกพันกับชาวสุรินทร์มาอย่างยาวนาน
แนวคิดนี้เปลี่ยนผ้าสานให้กลายเป็นสัญลักษณ์ของการเชื่อมโยงระหว่างเมืองและผู้คน ก่อให้เกิดศูนย์กลางสร้างสรรค์เศรษฐกิจใหม่ของจังหวัด
เส้นสายของผ้าโฮลได้รับการนำมาใช้เป็นแรงบันดาลใจในการออกแบบให้ TCDC สุรินทร์กลายเป็นจุดนัดพบของทั้งเมือง และเป็นจุดหมายปลายทางแห่งการพัฒนาเมืองสร้างสรรค์อย่างแท้จริง
9. TCDC อุตรดิตถ์
TCDC อุตรดิตถ์ ออกแบบโดย รักตระกูล ใจเพียร (D039) ด้วยแนวคิดโดดเด่นภายใต้คอนเซ็ปต์ POP-OUT และ BLIND-IN กับการสร้างเส้นทางเชื่อมโยงระหว่างเมืองกับ TCDC ผ่านคอนเซ็ปต์ POP-OUT ที่ดึงดูดความสนใจและสร้างภาพลักษณ์ความสร้างสรรค์ที่เด่นชัด โดยไม่รบกวนการใช้งานของอาคารเดิม
เมื่อขึ้นสู่ชั้น 2 ผู้เยี่ยมชมจะถูกนำเข้าสู่ TCDC ผ่านซุ้มประตูโค้งที่เชื่อมต่อกับสวนขนาดเล็ก ภายในตกแต่งด้วยม่านลับแลห้อยเป็นลวดลายตีนจก สร้างบรรยากาศสบายและน่าค้นหา
การออกแบบนี้ผสมผสานความทันสมัยกับเอกลักษณ์ท้องถิ่น ชวนให้เพลิดเพลินไปกับการค้นพบโลกใหม่ภายใน TCDC อุตรดิตถ์ ซึ่งเป็นทั้งศูนย์สร้างสรรค์และแหล่งเรียนรู้ที่สะท้อนอัตลักษณ์ของจังหวัดได้อย่างมีเอกลักษณ์
10. TCDC อุบลราชธานี
TCDC อุบลราชธานี ออกแบบโดย Pixelight Studio (นัฏฐวรรณ สุระพัฒน์) ภายใต้คอนเซ็ปต์ หล่อ-หลอม มุ่งเน้นการผสมผสานฟังก์ชั่นการใช้งานและเอกลักษณ์ท้องถิ่นอย่างลงตัว
โดยนำเอกลักษณ์อันโดดเด่นของจังหวัด อาทิ ประเพณีแห่เทียนพรรษา วัฒนธรรมอาหาร หรือแม้แต่ ผลิตภัณฑ์หัตถกรรม มาเป็นแรงบันดาลใจในการออกแบบ เพื่อให้เกิดพื้นที่ที่มีคุณค่า น่าหลงใหล และเปิดโอกาสให้ทุกคนเข้าใช้งานได้อย่างสะดวกสบาย
นอกจากนี้ ยังออกแบบให้มีความยืดหยุ่น รองรับกิจกรรมและผู้ใช้งานที่หลากหลาย เอื้อต่อการแลกเปลี่ยนเรียนรู้และต่อยอดความคิดสร้างสรรค์ร่วมกัน TCDC อุบลราชธานี จึงเป็นพื้นที่แห่งการหลอมรวมวัฒนธรรมและนวัตกรรม นำไปสู่การสร้างคุณค่าและมูลค่าให้กับชุมชนและจังหวัด
“ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบแห่งใหม่ (New TCDC) ใน 10 จังหวัด” ประกอบด้วยพื้นที่ Co-Creation, Creative Lab, Collection และ Back Office ที่สะท้อนอัตลักษณ์ท้องถิ่น มีความยืดหยุ่น ดูแลง่าย ประหยัดพลังงาน และเป็นเสมือนพื้นที่ที่หลอมรวมทุกแง่มุมของความคิดสร้างสรรค์เข้าไว้ด้วยกัน
เป็นแหล่งรวมความรู้ แหล่งรวมชุมชน เป็นพื้นที่สำหรับการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และเป็นเวทีในการแสดงศักยภาพของนักออกแบบ ศิลปิน และนักสร้างสรรค์ ผ่านบริการหลากหลายรูปแบบ อาทิ
- ห้องสมุดเฉพาะด้านการออกแบบ
- นิทรรศการ
- พื้นที่แสดงผลงาน
- พื้นที่การเรียนรู้และฝึกอบรม ในเรื่องของ Local Stories
- กิจกรรมการฝึกประสบการณ์
- Creative Lab
นอกจากนี้ New TCDC ยังมุ่งมั่นที่จะขับเคลื่อน เศรษฐกิจสร้างสรรค์ สนับสนุนธุรกิจท้องถิ่น ยกระดับคุณภาพชีวิต และสร้างโอกาสใหม่ ๆ ให้กับคนไทยทั่วประเทศ
