'Spanish Latte' ลาเต้สเปน ถูกใจสายหวาน

'ลาเต้สเปน' (Spanish Latte) เป็นกาแฟผสมนมอีกประเภทที่ยังไม่เป็นที่รู้กันมากนักในตลาดผู้บริโภคกาแฟบ้านเรา แต่เชื่อหรือไม่ครับว่ากาแฟเมนูนี้ที่มีส่วนผสมต่างไปจากลาเต้ต้นฉบับสไตล์อิตาเลี่ยนเล็กน้อย ได้รับความนิยมอย่างล้นหลามในตะวันออกกลาง รวมถึงประเทศเพื่อนบ้านของไทยอย่างฟิลิปปินส์และมาเลเซีย โด่งดังถึงขนาดเป็นกาแฟซิกเนเจอร์ประจำร้านกันเลยทีเดียว

ถ้าจำไม่ผิด ลาเต้สเปนเหมือนจะมีจำหน่ายที่ร้าน '% ARABICA'  (อาราบิก้า) ร้านกาแฟสัญชาติญี่ปุ่นที่มีสาขาอยู่ในกรุงเทพฯมานานหลายปีแล้ว รวมไปถึงร้านกาแฟเกรดพรีเมี่ยมและร้านกาแฟระดับสเปเชียลตี้อีกบางแห่ง ไม่ได้เป็นเมนูขึ้นหิ้งติดบอร์ดประจำร้านเหมือนอย่างลาเต้อิตาลีที่คนไทยคุ้นเคยกันเป็นอย่างดี

ท่านผู้อ่านที่อยากลิ้มรสกาแฟลาเต้สเปนว่าเป็นเช่นไร เหมือนหรือต่างจาก 'ลาเต้อิตาลี' ตรงไหนบ้าง ต้องควานหาร้านกันสักหน่อยครับ

แม้หาได้ไม่ง่ายนักตามร้านกาแฟเมืองไทย แต่หากต้องการชงเองจิบเองที่บ้าน บอกเลยว่า ในโลกโซเชียลมีเดียดัง ๆ ทั้งอินสตาแกรม, ยูทูบ และติ๊กต็อก มีคนรีวิววิธีทำกันอย่างคับคั่ง เลือกได้ตามใจชอบเลย

ลาเต้ สเปน ของร้านกาแฟบัท เฟิร์สต์, คอฟฟี่ ในฟิลิปปินส์ จัดว่าขายดิบขายดีระดับเบสท์เซลเลอร์ทีเดียว  (ภาพ : facebook.com/butfirstcoffeeph)

ลาเต้สเปนหรือที่ในต่างประะเทศเรียกกันว่า 'สแปนิช ลาเต้' มีสูตรและสัดส่วนระหว่างกาแฟกับนม แตกต่างไปจากลาเต้ต้นฉบับอยู่บ้าง คือ นอกจากมีเอสเพรสโซ่, นมที่ผ่านการสตีม และโฟมหรือฟองนมแล้ว ยังเพิ่มเติม 'นมข้นหวาน' เข้าไปด้วย ส่วนใหญ่นิยมเทรองก้นแก้วเอาไว้ ส่วนลาเต้อิตาลี ตามสูตรมาตรฐานแล้วไม่ใช้นมข้นหวานแต่อย่างใด ใส่เฉพาะนมที่ผ่านการสตีมกับฟองนมเท่านั้น

เรื่องปริมาณเอสเพรสโซ่กับนมนั้น ลาเต้สเปนใช้เอสเพรสโซ่กับนมในสัดส่วน 1:1 ขณะที่ลาเต้อิตาลีใช้ในสัดส่วน 1:2 หรือ 1:3 ทำให้ลาเต้สเปนมี 'กลิ่นรส' และ 'บอดี้' ของกาแฟมากกว่านมอย่างชัดเจน แฝงไปด้วยกลิ่นอายของเอสเพรสโซ่ที่เข้มข้นกว่า

ลาเต้สเปนมีทั้งสูตรร้อนและเย็น แต่โดยทั่วไปคนชอบเมนูเย็นมากกว่า และมักมีลวดลาย 'ลาเต้อาร์ต' บนฟองนมเช่นเดียวกับลาเต้อื่น ๆ

คอสต้า คอฟฟี่ เปิดตัวเมนูลาเต้ สเปน ทั้งแบบเย็นและร้อนต้อนรับฤดูหนาว ประจำเดือนมกราคม  (ภาพ : facebook.com/CostaCoffee)

อย่างร้าน 'บัท เฟิร์สต์, คอฟฟี่' (But First, Coffee) หนึ่งในเชนร้านกาแฟชั้นนำของฟิลิปปินส์นั้น เมนูเย็นของสแปนิช ลาเต้ จัดว่าขายดิบขายดีระดับเบสท์เซลเลอร์ของร้าน

การออกแบบหน้าตาเครื่องดื่มของร้านกาแฟแดนตากาล็อกรายนี้ก็ดูดีทีเดียว มีการจัดวางเป็น 'เลเยอร์' อย่างสวยงามตามแบบเครื่องดื่มกาแฟยุคใหม่ เริ่มตั้งแต่ด้านบนเป็นเอสเพรสโซ่ 2 ช็อต, สตีมนม และนมข้นหวานรองก้นแก้วบาง ๆ เสิร์ฟในแก้วพลาสติกใสหรือแก้วคริสตัล มองเห็นเลเยอร์ตัดกันระหว่างกาแฟสีน้ำตาลเข้มด้านบนกับนมสีขาวนวล ๆ ด้านล่าง แล้วก็ไม่คนส่วนผสมเข้าด้วยกันจนน้ำกาแฟเป็นเนื้อสีน้ำตาล

'นมข้นหวาน' เป็นนมที่เด่นตรงความหอม-หวาน-มัน เมื่อนำไปผสมลงในกาแฟ จะทำให้เกิดรสชาติแบบครีมมี่ ๆ นัว ๆ นุ่ม ๆ ใครยังนึกไม่ออก ให้ลองคิดถึงรสชาติ 'กาแฟเย็นโบราณ' ของไทย นั่นแหละครับ...ใช่เลย แต่สำหรับสแปนิช ลาเต้  รสชาติจากนมข้นหวานไม่เยอะขนาดนั้น เพราะใช้เป็นส่วนน้อยเมื่อเทียบกับนมสดที่ใช้ในปริมาณมากกว่า

สแปนิช ลาเต้ จึงมีรสหอม-หวาน-มัน-ของนมมากกว่าลาเต้ดั้งเดิมสไตล์อิตาลี นี่คือความต่างทางรสชาติที่เมื่อดื่มแล้วสัมผัสได้ระหว่างลาเต้ทั้งสองแบบ 

ลาเต้สไตล์สเปน ของลา โคลอมบ์ แบรนด์ร้านและโรงคั่วกาแฟพิเศษชื่อดังในสหรัฐ  (ภาพ : facebook.com/lacolombecoffee)

ความต่างอีกแบบก็คือ ในตะวันออกกลาง ร้านกาแฟที่จำหน่ายสแปนิช ลาเต้  มักโรยหน้าด้วยผงเครื่องเทศต่าง ๆ เช่น อบเชย, จันทน์เทศ, กระวาน, กานพลู, วานิลลา และโกโก้

สำหรับประวัติความเป็นมาของลาเต้สเปนนั้น ข้อมูลมีอยู่ 'หลายสาแหรก' ซึ่งค่อนข้างแตกต่างกันมากทีเดียว จนถึงขณะนี้ก็ยังไม่ได้ข้อสรุปว่ามีต้นกำเนิดจากที่ไหนกันแน่ ผู้รู้บางคนบอกว่าไม่จัดเป็นเมนูเก่าแก่แต่ประการใด ผู้รู้บางคนชี้ว่าไม่ได้เป็นกาแฟของสเปนด้วยซ้ำไป

หากบินไปสเปนแล้วสั่งเมนูสแปนิชลาเต้ตามร้านกาแฟทั่วไป บาริสต้าอาจทำหน้างง ๆ แล้วพูดว่าไม่รู้จัก หรือไม่ก็อาจได้เมนูอื่นมาแทน เช่น 'คาเฟ่ คอน เลเช่' (café con leche) หรือไม่ก็ 'คอร์ตาโด' (Cortado)

มาย่อยข้อมูลชุดแรกกันครับ...โดยทั่วไปในเว็บไซต์รีวิวอาหารและเครื่องดื่มมักระบุว่า สแปนิช ลาเต้ เรียกกันในสเปนว่า คาเฟ่ คอน เลเช่ ที่แปลเป็นไทยว่า 'กาแฟกับนม' ได้รับอิทธิพลและรูปแบบมาจากกาแฟลาเต้ดั้งเดิมของอิตาลี แต่มีสัดส่วนกาแฟกับนม 1:1 เมนูนี้ดื่มกันมากในแดนกระทิงดุมานมนานมากแล้ว ตั้งแต่กลางศตวรรษที่ 20 ก่อนแพร่ขยายไปทั่วแดนละตินอเมริกา และประเทศที่พูดภาษาสเปนซึ่งมีฐานรากจากวัฒนธรรมฮิสแปนิก

ลาเต้สเปนมาพร้อมลวดลายลาเต้อาร์ตบนฟองนม จากร้านอาราบิก้า (% ARABICA) สาขาฟิลิปปินส์  (ภาพ : instagram.com/arabica_ph)

สแปนิช ลาเต้ ที่มีการเติมนมข้นหวานลงไปเพิ่มนั้น ชุดข้อมูลนี้จัดให้เป็นเมนูที่ 'ต่อยอด' มาจากคาเฟ่ คอน เลเช่

บางชุดข้อมูลบอกว่า กาแฟชนิดนี้มีต้นกำเนิดจากสหรัฐอเมริกา แต่ได้รับแรงบันดาลใจจากวัฒนธรรมกาแฟสเปนและกาแฟแดนละติน อเมริกา บ้างก็ยกให้เป็นเครดิตของกาแฟนมเวียดนามในฐานะเมนูต้นแบบ

ข้อมูลอีกชุดระบุว่า ลาเต้สเปนเกิดขึ้นในภูมิภาคตะวันออกกลาง ไม่เกิน 10 ปีมานี้เอง เนื่องจากผู้คนที่นั่นนิยมเครื่องดื่มออกโทนหวาน ๆ บาริาต้าของร้านกาแฟแห่งหนึ่งจึงเติมนมข้นหวานลงไปเพื่อเพิ่มความหอม-หวาน-มัน ในกาแฟลาเต้ เพื่อให้ถูกใจคอกาแฟที่นั่น และบังเอิญรู้ว่าเมนู 'คาเฟ่ บอมบอน' (Café Bombon) ของสเปน ใส่นมข้นหวานเหมือนกัน

เลยตั้งชื่อกาแฟลาเต้ใส่นมข้นหวานว่า 'สแปนิช ลาเต้' ก่อนที่จะแพร่หลายไปทั่วตะวันออกกลาง โดยเฉพาะในซาอุดิอาระเบียและยูเออี

โฉมหน้าสแปนิช ลาเต้ สูตรเย็นของร้านกาแฟแมคคาเฟ่ จากสาขาในประเทศกาตาร์  (ภาพ : facebook.com/McCafeQatar)

โดยความเชื่อส่วนตัวแล้ว ผู้เขียนออกจะเอนเอียงไปทางข้อมูลชุดสุดท้ายนี้มากที่สุด เพราะสอดคล้องกับการเปิดตัวเมนูสแปนิช ลาเต้ ของ 'คอสต้า คอฟฟี่' (Costa Coffee) ร้านกาแฟสัญชาติอังกฤษ ในยูเออี เมื่อปี ค.ศ. 2018 รวมไปถึง 'สตาร์บัคส์' (Starbucks) เชนร้านกาแฟอเมริกัน และ 'แม็คคาเฟ่' (McCafe) เชนร้านกาแฟในเครือแมคโดนัลด์ ต่างก็มีเมนูตัวนี้ให้บริการในตะวันอกกลางด้วยเช่นกัน

พูดถึงคอสต้า คอฟฟี่ ก็เพิ่งมีข่าวเปิดตัวเมนูเครื่องดื่มใหม่ต้อนรับฤดูหนาวประจำเดือนมกราคม หนึ่งในนั้นก็คือ สแปนิช ลาเต้ ทั้งสูตรร้อนและสูตรเย็น ใช้ไซรัปกลิ่นนมข้นหวานกับนมที่ผ่านการสตีม ด้วยตามเอสเพรสโซ่อันเข้มข้น โรยหน้าด้วยผงกลิ่นคาปูชิโน่ ทำให้รสชาติออกโทนหวานกว่าลาเต้สูตรเดิมประจำร้าน

ที่น่าสนใจ คือ คอสต้า คอฟฟี่ บอกว่า สแปนิช ลาเต้ เป็นเครื่องดื่มกาแฟที่ได้รับแรงบันดาลใจจากกาแฟโบราณดั้งเดิมของสเปนที่ชื่อ 'คาเฟ่ บอมบอน'

ย้อนกลับไปในช่วงกลางปีที่แล้ว 'ลา โคลอมบ์' (La Colombe) แบรนด์ร้านและโรงคั่วกาแฟพิเศษชื่อดังในสหรัฐที่มีโลโก้เป็นนกพิราบสีแดงคาบกิ่งมะกอก นำเสนอกาแฟลาเต้สูตรพิเศษ ต้อนรับเดือนมรดกฮิสแปนิกแห่งชาติในเดือนกันยายน โดยได้เปิดตัวกาแฟ 'เซียโล ดุลเซ่ สแปนิช ลาเต้' (Cielo Dulce Spanish Latte) ซึ่งเซียโล่ ดุลเซ่ เป็นภาษาสเปนแปลว่าท้องฟ้าแสนหวาน จำหน่ายทั้งแบบเมนูร้อนและเย็น เฉพาะบางสาขาในสหรัฐเท่านั้น

สแปนิช ลาเต้ มีรสหอม-หวาน-มัน-ของนมข้นหวานแบบครีมมี่ๆ ซึ่งต่างไปจากลาเต้ดั้งเดิมสไตล์อิตาลี  (ภาพ : Samedy Nguon on Unsplash)

สแปนิช ลาเต้ สูตรท้องฟ้าแสนหวานของลา โคลอมบ์ ประกอบด้วยกาแฟเอสเพรสโซ่, นมข้นหวาน, นมข้าวโอ๊ต และใช้ผงอบเชยโรยบนหน้าแก้ว

อย่างที่ทราบกันดี กาแฟผสมนมนั้นนำไปต่อยอดและปรับเปลี่ยนรูปแบบได้มากมาย นอกจากส่วนผสมหลัก ๆ แล้ว ก็สามารถปรุงแต่งให้สอดคล้องกับวัฒนธรรมกาแฟท้องถิ่น รวมไปถึงประโยชน์ต่อสุขภาพ และตัวเลือกในการปรับแต่ง เช่น เติมน้ำแข็งให้กลายเป็นเมนูเย็น, ใช้นมแคลอรี่ต่ำหรือนมพืชแทนนมวัว หรือเลือกเมล็ดกาแฟเกรดพิเศษเพื่อเพิ่มคุณภาพทางรสชาติ

โดยปกติ กาแฟผสมนมนั้น บาริสต้าหรือคนชงมักเลือกใช้ 'เมล็ดกาแฟสู้นม' ตั้งแต่คั่วกลางเข้มไปจนถึงคั่วลึก ถ้าต้องการเพิ่มกลิ่นอายแบบสเปนเข้าไปให้เหมาะกับชื่อเมนู ขอแนะนำเมล็ดกาแฟแบบ 'ตอร์เรแฟคโต้' (Torrefacto) อันเป็นเมล็ดกาแฟคั่วสุดเข้มใส่น้ำตาลทรายขาว ตามแบบฉบับดั้งเดิมของแดนกระทิงดุ

ผู้เขียนขอรับรองว่าสู้นมได้อย่างเข้มขมสุดใจจริง ๆ ครับ

..........................

เขียนโดย : ชาลี วาระดี