ล้วงลึกพฤติกรรม 'เจนวาย' ใช้เกินจำเป็น 'เสี่ยง' เบี้ยวหนี้สูง

เพราะกลุ่มนี้เป็นวัยที่เพิ่งเริ่มเข้าสู่วการทำงาน เพิ่งได้รับเงินเดือนเป็นของตัวเอง  

สถาบันการเงิน โดยเฉพาะธนาคาร จึงมองว่ากลุ่มเจนวาย มีศักยภาพพอที่ธนาคารน่าจะนำเสนอบริการทางการเงินได้ หรือเป็นวัยที่กำลัง "สร้างเนื้อสร้างตัว" สำหรับอนาคต ดังนั้นน่าจะต่อยอดบริการทางการเงินได้อีกมากมาย

อย่างไรก็ตาม  หากดูด้านหนี้เสีย พบว่ากลุ่ม “เจนวาย” เป็นกลุ่มแรกๆที่มีการผิดนัดชำระหนี้สูง   "การเบี้ยวหนี้" ส่วนใหญ่ก็มาจากพฤติกรรมฟุ่มเฟือย ฟุ้งเฟ้อ ใช้จ่ายเงินอย่างหนักไปกับของที่ไม่จำเป็น

จากผลการวิจัยล่าสุดของ  "ศูนย์วิเคราะห์เศรษฐกิจทีเอ็มบี" หรือ "TMB Anlytics" ที่ได้จับมือกับ "บริษัทไวซ์ไซท์" ที่เป็นผู้นำการให้บริการด้านการวิเคราะห์ข้อมูลด้านโซเชียล เพื่อศึกษาพฤติกรรมทางการเงินจากข้อมูลโซเชียลมีเดียของคนเจนวาย ผ่านแคมเปญ “ของมันต้องมี ก่อนอายุ40”

จากผลการสำรวจพฤติกรรมของคนกลุ่มนี้พบว่า ความฝันของคนกลุ่มนี้ มักฝันที่จะมีชีวิตที่ดี ร่ำรวย มีบ้าน มีรถ มีเงินออม แต่ส่วนใหญ่มักไปไม่ถึงเป้าหมาย  โดย“นริศ สถาผลเดชา” ผู้บริหาร TMB Analytics ระบุว่า สาเหตุที่ทำให้คนกลุ่มนี้ไม่ไปถึงฝัน ไปไม่ถึงเป้าหมายที่วางไว้ เพราะติดกับดักค่าใช้จ่ายกับ “ของที่ต้องมี” เพราะคนกลุ่มนี้ใช้จ่ายไปกับของที่ต้องมีถึง 69% ทำให้ความฝันที่อยากมีบ้าน มีรถ ลดลงมาก และมีเงินออมเหลือไม่ถึง 10%

สำหรับการใช้จ่ายเพื่อ "ของที่ต้องมี" ของคนเจนวาย มีอะไรบ้าง?  ประกอบไปด้วย โทรศัพท์ 22% เสื้อผ้า 11% เครื่องสำอาง 8% อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ 5% กระเป๋าและนาฬิการวมกันอีก 6% รวมแล้วค่าเฉลี่ยของค่าใช้จ่ายของกลุ่มเจนวายที่หมดเงินไปกับ “ของที่ต้องมี” เหล่านี้ในแต่ละปี มีค่าใช้จ่ายสูงถึง 95,518 บาทต่อคน หรือคิดง่ายๆคนกลุ่มนี้หมดเงินไปกับของที่ต้องมี ถึง 1ใน 4ของรายได้ต่อปีเลยทีเดียว

หากดูค่าใช้จ่ายกับ "ของที่ต้องมี" ต่อปีเกือบ 1แสนบาทต่อคน  เท่ากับว่า ต่อปีกลุ่มเจนวายทั้งประเทศใช้จ่ายไปกับของที่ต้องมีสูงถึง 1.37 ล้านล้านบาท ซึ่งเป็นมูลค่าสูงเทียบกับ 13% ของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (จีดีพี)  หรือคิดเป็น 8 เท่าของมูลค่าโครงการรถไฟความเร็วสูงเชื่อม3สนามบิน หรือคิดเป็นราว 91% ของมูลค่าการลงทุนในอีอีซี 5ปี

อะไรคือปัจจัยที่ทำให้กลุ่มเจนวายใช้จ่ายไปกับของที่ต้องมี ?  บทวิจัยพบว่าอย่างแรกคือ ซื้อตามเทรนด์ 42% มากกว่ามองว่าเป็นของจำเป็นที่มีเพียง 37% และยังพบว่าคนส่วนใหญ่ 70% มีเงินไม่พอ แต่เงินที่นำมาซื้อของมาจากการกู้ธนาคาร ใช้บัตรเครดิต และบัตรกดเงินสด และ 70% มีภาระผ่อนชำระที่ต้องเสียดอกเบี้ย

“บทวิจัยนี้ไม่ได้บอกว่าให้หยุดการใช้จ่าย แต่จะบอกว่า หากใช้จ่ายถูกทางมากขึ้น ฐานะของประเทศก็ดีขึ้น หรือทำให้สามารถได้ของที่ฝัน ได้สินทรัพย์ที่ต้องการมากขึ้น หากดูภาระหนี้ของกลุ่มเจนวายต่อปีเกือบ 1แสนบาท แต่หากลดใช้จ่ายกับของที่ต้องมีลง 50% ต่อปี เงินส่วนนี้จะสามารถนำไปทำอะไรอีกมาก เช่น ได้ รถ Toyata ภายในระยะเวลา 10ปี ได้เซ้งร้านกาแฟย่านทองหล่อราว 1.9 ล้านบาท ภายใน 20ปี หรือได้คอนโดย่านห้วยขวาง ราคา 2.5 ล้านบาท ภายใน30ปี ”

หากดูกลุ่มเจนวายในประเทศทั้งหมด  พบว่ามีอยู่กว่า  14.4 ล้านคน กว่า 50% หรือ 7.2 ล้านคน มีการกู้เงินธนาคาร และในจำนวนดังกล่าว มีประมาณ 20% หรือ 1.4 ล้านคน ที่ผิดนัดชำระหนี้ หรือคิดเป็นหนี้เสียราว 7% ของยอดเอ็นพีแอลกรวมทั้งระบบ และการผิดนัดชำระหนี้กลุ่มนี้มีให้เห็นเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง ดังนั้น นี่อาจเป็นความเสี่ยงที่สำคัญต่อกลุ่มเจนวาย และอาจเป็นข้อจำกัดต่อการใช้จ่าย การชำระหนี้ในอนาคตมากขึ้น 

การที่จะแก้ไขปัญหาเหล่านี้ได้ เชื่อว่า การคำนึงถึง "Sustainable banking"  เป็นสิ่งที่สำคัญมาก การให้บริการของธนาคาร ผู้ให้บริการทางการเงินต้องมองความยั่งยืนมากขึ้น เช่นเดียวกัน TMB ที่ไม่ได้เน้นแต่ตอบโจทย์ด้านการให้บริการบนดิจิทัลแบงกิ้งเท่านั้น แต่คำนึงถึง ธนาคารการเป็นธนาคารเพื่อความยั่งยืนมากขึ้นด้วย เช่นการให้ความรู้ทางการเงิน การใช้เครื่องมือกระตุ้นให้คนมีพฤติกรรมทางการเงินที่ถูกต้อง การนำเสนอผลิตภัณฑ์หรือปล่อยสินเชื่ออย่างรับผิดชอบก็เป็นส่วนสำคัญ ที่จะกระตุ้นให้คนทุกกลุ่มมีวินัย และมีความรู้ทางการเงินมากขึ้นด้วย 

"พุทธศักดิ์ ตันติสุทธิเวท” ผู้จัดการฝ่ายวิเคราะห์ข้อมูล บริษัทไวซ์ไซท์ กล่าวว่า โซเชียลมีเดียเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้กลุ่มเจนวาย มีการจับจ่ายใช้สอย และตัดสินใจใช้จ่ายได้ง่ายขึ้น  หากดูคนไทยที่ใช้สื่อโซเชียลพบว่ามีถง 74% ของประชากรทั้งหมดของประเทศ ซึ่งคิดเป็นอันดับ 8 ของประเทศทั่วโลก  และหากดูสื่อโซเชียลที่ได้รับความนิยมสูงสุดเป็นอันดับแรกคือ เฟซบุ๊ค ราว 56 ล้านบัญชี อินสตาแกรม 13ล้านบัญชี ทวิตเตอร์ 9.5 ล้านบัญชี และคนไทยใช้เวลาอยู่กับโซเชียลมีเดียคิดเป็น 3.11ชั่วโมงต่อวัน

  ขณะที่ข้อมูลยังพบว่าอีกว่า กว่า 80% ของผู้ใช้อินเทอร์เน็ตในประเทศ เคยซื้อสินค้าผ่านช่องทางออนไลน์ และกว่า 50% เป็นคนเจนวายที่ซื้อของผ่านโซเชียล