“โรงเรียนนายร้อย West Point”

โรงเรียนนายร้อยชื่อเสียงระดับโลกแห่งนี้ มีสถานภาพเป็นมหาวิทยาลัย ผู้สำเร็จการศึกษาได้รับปริญญาตรีด้านวิศวกรรมศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และสังคมศาสตร์ และได้รับยศ 

“ร้อยตรี” 

แน่นอนว่านักศึกษาที่นี่ ต้องเรียนรู้กลยุทธ์การทหาร การใช้อาวุธ ฝึกฝนร่างกายให้แข็งแกร่ง พร้อมที่จะเผชิญการต่อสู้ และสถานการณ์ที่มีภัยหรือวิกฤต ได้ทุกรูปแบบ

แต่ที่ผมสนใจมากกว่าหัวข้อเหล่านั้นก็คือ West Pointเขาอยากให้ นายทหารที่สำเร็จจากที่นี่….เป็นบุคคลเช่นใด

สถาบันเขียนไว้ว่าเขาจะ “พัฒนาผู้นำ อย่างเป็นระบบ” (Leadership Development System) ซึ่งปรัชญาอย่างนี้ ก็ฟังดูดี แต่ผมว่ายังเป็นนามธรรม และจับต้องยาก

ผมค้นคว้าต่อและพบว่า เขาต้องการสร้าง “ผู้นำที่มีความพร้อม ทั้งสติปัญญา จริยธรรม สังคม และร่างกาย เพื่อเผชิญกับโลกที่ไม่แน่นอน และเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา”

ฟังดูชัดเจนขึ้นอีกหน่อย แต่ที่ชัดกว่านั้นก็คือ จะสร้างด้วยการพัฒนา 1. วิชาความรู้ (Academic)2. การทหาร (Military) 3. ความแข็งแกร่งทางกาย (Physical)และ 4. ลักษณะนิสัย (Character)

สามข้อแรก เข้าใจได้ไม่ยาก แต่ข้อสุดท้ายคือการสร้าง“Character” นี่แหละ ที่ผมคิดว่าน่าสนใจและอยากจะ“คัดมาคุย” 

คำว่า ”Character“ แปลเป็นไทยว่า อุปนิสัย ลักษณะนิสัย หรือ ตัวตน ก็น่าจะพอใจได้  คือเราทุกคนต่างมี Character ที่ต่างกันไป บางคนยิ้มง่าย บางคนโมโหง่าย บางคนมีเหตุผล บางคนอารมณ์วูบวาบ

บางคนเห็นการทำผิดเล็กๆน้อยๆเป็นเรื่องปกติ บางคนมีอุดมการณ์สูง บางคนเปลี่ยนหลักคิดบิดไปได้เรื่อยๆ ฯลฯคำถามก็คือ Character หรือนิสัย ของแต่ละคนนั้น มาจากไหน และสถาบันการศึกษา มีส่วนเสริมสร้างได้เพียงใด

Character ของแต่ละคน อาจติดตัวมาแต่กำเนิด หรืออาจมาจากเวลาเกิดและการโคจรของดวงดาว รวมทั้งมาจากคำสอนของพ่อแม่ ครูบาอาจารย์ หรือบางส่วนก็มาจากการเดินทางของชีวิต ที่ผ่านประสบการณ์ที่แตกต่างกันไป ฯลฯ

เอาเป็นว่าทุกสถาบันพยายามที่จะสร้างนักศึกษา ให้ออกมาเป็นบุคคลที่พูดได้ว่าถ้าจบจากที่นี่ ก็จะมี Character ประมาณนี้นี่แหละ

ตอนที่ผมเป็น ซีอีโอ ของทริส นานกว่า 10 ปี ผมก็พยายามทำคล้ายๆกัน คือบ่มเพาะบุคลากรให้มีลักษณะนิสัยของ“ความเป็นทริส” คือผมอยากให้ใครก็ตามที่ได้พบทีมงานของผม รู้สึกว่า “นี่แหละ คนทริส” 

เพื่อให้ได้ผลที่คาดหวัง ผมใช้วิธีการต่างๆ ซึ่งหาอ่านได้จากหนังสือ “Crisis of Trust” ที่ผมเขียนไว้เมื่อปี 2566

West Point บอกว่าการสร้างCharacter ของนักเรียนนายร้อยเขาทำผ่านกระบวนการศึกษา ซึ่ง “พุ่งเป้าไปที่ คุณธรรม หน้าที่พลเมือง และแนวคิดทางสังคม โดยเน้นว่าจริยธรรมของวิชาชีพ ต้องอยู่ในมาตรฐานขั้นสูง”

เป็นการสอน ด้วยการอภิปรายในห้องเรียน การเรียนรู้จากประสบการณ์และ นำ “กิจกรรมที่เสริมสร้าง Character ที่พึงประสงค์” ไปสอดแทรกไว้ในอีก 3 หมวดวิชา คือหมวดวิชาการ หมวดการทหาร และ หมวดกายภาพ

ผมไม่ทราบหรอกครับ ว่าเขาทำได้ผลมากน้อยเพียงใด แต่ที่เห็นเขาเน้นย้ำก็คือเกียรติยศของนักเรียนนายร้อย ที่ว่า “เราจะไม่โกหก ไม่โกง ไม่ขโมย และไม่ยอมรับการกระทำเช่นนั้น โดยบุคคลอื่น” (“A Cadet will not lie, cheat,steal, or tolerate those who do”) ซึ่งฟังแล้วมีพลังมาก

รวมทั้งการประกาศความเชื่อ ที่ว่า “เราเชื่อมั่นว่า การฝึกฝนพื้นฐานทางคุณธรรมและจริยธรรม จะสามารถพัฒนา Leaders of Characterได้” (“It is the primary tenant of moral and ethical education in our program to develop leaders of character”)

สรุปก็คือ เขาต้องการสร้างนายทหาร ให้ก้าวเดินออกไปจากสถาบันด้วยลักษณะนิสัย ที่มีความรู้ทางวิชาการ การทหาร หน้าที่พลเมือง และการเป็นผู้นำ ทั้งทางคุณธรรมและจริยธรรม

ล้วนดีๆทั้งนั้นครับ ซึ่งถ้าหากทำได้เช่นนี้จริง ผมก็ว่าสุดยอดเลย ส่วน West Point จะสร้าง Character ดังกล่าวได้สำเร็จตามที่มุ่งหวังมากเพียงใด ผมไม่ทราบ คาดว่าน่าจะได้มากพอสมควร

ผมเองก็มีความเชื่อว่า การฝึกอบรม 4 ปีในระดับมหาวิทยาลัยนั้น มีผลต่อการพัฒนา Character ของคนหนุ่มสาวเป็นอย่างมาก เพราะทุกวันนี้ผมก็ยังรักและผูกพันกับธรรมศาสตร์ และยังมีบุคลิกของคนธรรมศาสตร์ เพราะ “ธรรมศาสตร์สอนให้ฉันรักประชาชน”

ส่วนกรณีของนายร้อยจาก West Point ก็ต้องดูของจริง ซึ่งแน่นอนว่า เขามีเรื่องราวความสำเร็จของศิษย์เก่ามากมาย แต่ก็มีเพื่อนฝูงเล่าให้ผมฟังว่า รมต. กลาโหมคนปัจจุบัน ซึ่งสำเร็จมาจาก West Point หลังจากเกษียณอายุ ก็ไปเป็นบอร์ดของบริษัทผลิตอาวุธ Raytheon

หลังจากนั้น ไบเดน ได้แต่งตั้งให้เป็น รมต. กลาโหมจนถึงปัจจุบัน และเขาเคยถูกวิจารณ์ว่ามีความขัดแย้งทางผลประโยชน์ ในการจัดซื้ออาวุธสงคราม ที่ Raytheon เป็นบริษัทร่วมผลิต ส่งไปให้อิสราเอล

ผมคาดว่า สถาบันนักเรียนนายร้อยทหาร หรือนายร้อยตำรวจของไทย ก็คงมีปรัชญาและกระบวนการสอน คล้ายๆกับ West Point คือต้องการสร้าง Character ที่ดีให้แก่ศิษย์ของสถาบัน และก็น่าจะสร้างศิษย์เก่าดีๆ ออกมาแล้วจำนวนมาก

เพียงแต่ถูกกลบไปด้วยข่าววุ่นวาย เช่นข่าวขัดแย้งของตำรวจทุกระดับ ที่รัฐบาลแถลงเมื่อวานนี้ หรือข่าวตำรวจน้ำปล่อยให้เรือน้ำมันหายไป 3 ลำ หรือข่าวการหักค่าดูดส้วม จากเงินเดือนของทหารเกณฑ์ข่าวแบบนี้เขย่าขวัญของประชาชน ได้มากเลยครับ

เราประชาชนคนธรรมดา คงต้องคิดเสียว่าเป็นเรื่องของคนส่วนน้อยก็แล้วกันนะ เพราะคนแบบนี้ มีในทุกวิชาชีพ และจากทุกสถาบัน

คิดได้อย่างนี้ จะสบายใจขึ้นครับ