ประกาศสาธารณสุขคุม “ช่อดอกกัญชา” กับท่าทีพรรคร่วมรัฐบาล

ในเมื่อร่างพรบ.กัญชากัญชง ยังไม่ผ่านสภาผู้แทนราษฎร การควบคุมการใช้กัญชาให้ถูกต้องและไม่เป็นอันตรายจึงมีเพียงประกาศ

กระทรวงสาธารณสุข(สธ.) ที่ใช้ควบคุมกำกับการใช้กัญชา หลังมีการปลดล็อกจากยาเสพติด ทั้งการผลิตและการจำหน่าย รวมถึง การประกาศให้ “กัญชา”เป็นสมุนไพรควบคุมในส่วนของ “ช่อดอกกัญชา” ตามที่ "อนุทิน ชาญวีรกูล" รองนายกรัฐมนตรีและรมว.สาธารณสุข ลงนามในประกาศกระทรวงสาธารณสุข(สธ.) เรื่อง สมุนไพรควบคุม (กัญชา) พ.ศ.2565 โดยกำหนดให้เฉพาะส่วนของ “ช่อดอก”เท่านั้นเป็นสมุนไพรควบคุม และมีผลบังคับใช้ในวันถัดจากวันที่ประกาศในราชกิจจานุเบกษา

เหตุผลที่ประกาศให้ “กัญชา” เป็นสมุนไพรควบคุมในส่วนของ “ช่อดอกกัญชา” ก็เพราะว่า “ช่อดอก” เป็นส่วนที่มีปริมาณ THC สูง ซึ่งเป็นสารที่ออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท โดยมีสูงถึง 10-20 % โดยผู้ที่จะนำช่อดอกกัญชากัญชงไปใช้เพื่อการศึกษาวิจัย ส่งออก จำหน่าย หรือแปรรูป ต้องขออนุญาตก่อน ห้ามจำหน่ายให้กลุ่มเปราะบาง ห้ามจำหน่ายผ่านเครื่องจำหน่ายสินค้าอัตโนมัติ  ห้ามจำหน่ายในวัด หอพัก รวมทั้งห้ามโฆษณา 

การใช้ประโยชน์จากช่อดอกกฎหมายสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา(อย.) กำหนดไว้ว่า “ห้ามนำมาเป็นส่วนผสมในอาหารที่จำหน่ายในร้าน” ส่วนที่นำมาเป็นผลิตภัณฑ์สำเร็จจะต้องขออนุญาตตามกฎหมายของผลิตภัณฑ์ เช่น พรบ.อาหาร พรบ.เครื่องสำอาง พรบ.ยา ขณะที่การนำส่วนอื่นๆของกัญชาไปใช้เป็นส่วนผสมในอาหาร กำหนดว่าจะต้องมีการแสดงรายการเมนูที่มีกัญชาเป็นส่วนผสมอย่างชัดเจน 

อย่างไรก็ตามประกาศกระทรวงไม่ต้องผ่านความเห็นชอบคณะรัฐมนตรี (ครม.)ทว่ามีการตั้งข้อสังเกตว่าร่างประกาศสธ.ฉบับนี้จะไม่สามารถไปควบคุมการใช้ “ช่อดอกกัญชา”ในครัวเรือน แต่เป็นการเตรียมไว้ “ควบคุมการใช้ช่อดอกกัญชา” กรณีที่ร่างพรบ.กัญชากัญชงไม่ผ่านสภาผู้แทนราษฎร ซึ่งคาดว่าจะมีพิจารณาหลังการประชุมเอเปก ดังนั้นระหว่างก่อนจะมีการประกาศในราชกิจจานุเบกษาคณะรัฐมนตรี(ครม.)ได้เชิญอธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและแพทย์ทางเลือกกระทรวงสาธารณสุข (สธ.)ชี้แจงรายละเอียด เมื่อวันที่ 15 พ.ย.

ว่ากันว่ารัฐมนตรีส่วนใหญ่ตั้งคำถามเกี่ยวกับ“การควบคุมการใช้ช่อดอกกัญชา” อย่างไรไม่ให้มีการเสพได้อย่างเสรี จนเป็นปัญหาสังคม กระทั่ง“พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา”นายกรัฐมนตรี ต้องบอกว่าให้ยกไปพิจารณาสัปดาห์หน้าโดยให้ “อนุทิน” มาชี้แจงในการประชุม ครม.เพื่อคุยกันให้ชัดเจนและเข้าใจก่อน ประกอบกับวันที่ 22 พ.ย. จะมีการประชุมคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด(ป.ป.ส.) พิจารณาปรับแก้รายละเอียดร่างประกาศสธ.ฉบับดังกล่าวก่อนนำเสนอที่ประชุมครม.ขณะที่พรรคร่วมรัฐบาลยังมองต่างมุม จึงต้องรอดูว่าเนื้อหา “ร่างประกาศสธ.คุมการใช้ช่อดอกกัญชา”จะปิดช่องโหว่ข้อห่วงใยของภาคประชาสังคม ในขณะที่ร่างพรบ.กัญชากัญชง ยังไม่ผ่านสภาผู้แทนราษฎร ได้หรือไม่ และเมื่อไหร่ถึงจะมีผลบังคับใช้